Wt/zea/braeie

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands braden en Oudnederlands bradan van Oergermaons *brēdaną. Verbonde mee d'n Indo-Europese wortel *bʰreh₁-; 't zou dan verwant weze mee brande en mee 't Latijnse fervere. Aore dienken eêder an 'n substraotwoôrd.

Omschrievienge

braeie werkwoôrd

• vleis of aore etenswaer op vier of op 'n gloeiende plaete gaere

Uutspraek

[ˈbrɛːi̯ə]

Vervoegienge

infinitief	braeie(n)
gerundium	te braeien(e)
tegewoordigen tied	ik brae(i)	oôns braeie(n)
	jie brae(i)(t) (braeie)	julder braeie(n)
	'ie brae(i)(t)	'ulder braeie(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie brae(i)de(n)	oôns, julder, 'ulder brae(i)de(n)
gebieënde wieze	brae(i)(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	braeiende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ebraeie(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Uutdruksels

• D'r braet overa wat uut, an aolles vaol wè wat te verdienen
• ’t Is gebakke en gebraeie, 't is vò mekaore
• Mee de gebraeie pêren zitte, mee 'n probleem bluve zitte
• Z'n 'aerienk braet 'r nie, 'ie eit 't dae nie nae z'n zin

Varianten

• brae, braeë aolgemeên, mae wè ouwerwes
• braoie Burgerzeêuws, noe ok op 't platteland
• braen, braeën, braeien oôstelijk Zuud-Bevelands
• braoien Zeêuws-Vlaonderen

Ontlêniengen in aore taelen

• brai Berbice-Nederlands
• braen Neger'ollands
• brai Skepi
• brai Sranantongo

Vertaeliengen

gaer schroeie

• Berbice-Nederlands: brai, brandi
• Duuts: braten
• Iengels: fry (op 'n plaete), roast (op 'n vier)

• Limburgs: braoje
• Nederlands: braden
• Skepi: brai

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 135

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'braden'