Wt/zea/Kossemisse

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands Kersmisse, van Kerst 'Christus' (deu metathesis van d'r) en misse. Verdoenkerde vurm karsdach kom vò, vurme mee -o- nog nie. In aore woôrden is die -o- wè gevonde (bev. dortech 'dartig'). De korte -o- vò 'n -r op 'n plekke daer-a vanous 'n -e- staet is veraol Zuud-'Ollands, mae kom in 't Zeêuws dus ok vò.

Omschrievienge

Kossemisse v

1. feêste die-a de geboôrte van Jezus gedienkt en in de christelijke waereld groôs oor gevierd
2. eên van de tweê (in somste tradities meêr) daegen daeruut die feêste bestaet

Uutspraek

[ˈkɔsəˌmɪsə ~ ˈkʌsəˌmɪsə]

Verbugienge

Dit woôrd oor nie verboge.

Saemenstelliengen

• kosboôm
• kosdag
• kossewegge

Uutdruksels

• Mee de Kossemisse doôd of mee de Nieuwjaere, da schil toch mae acht daegen, lae me dat vervelende werkje mae bos doeë

Dialectvarianten

• Korsemisse Goerees, westelijk Flakkees
• Korsemis oôstelijk Flakkees
• Kesdag, Kosdag Zeêuws-Vlaonderen

Aore spelliengen

• kossemisse Woordenboek der Zeeuwse Dialecten

Opmerkienge: de spellienge mee 'n 'oôdletter is neffens 't 'Ollandse Groene Boekje. De regels vò wè of gin 'oôdletter bie feêsten bin vaege.

Ontlêniengen in aore taelen

• Christmes Neger'ollands (ondujelijk)

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: Kersfees
• Araobisch: عِيد الْمِيلَاد (ʿīdu l-mīlād) m
• Chinees (Mandarijn): 聖誕節, 圣诞节 (Shèngdànjié)
• Duuts: Weihnachten v meêrvoud
• Frans: Noël m
• Hindi: क्रिसमस, क्रिस्मस (krismas) m; बड़ा दिन (baṛā din) m
• 'Ollands: Korsemis (ouwerwes Zuud-'Ollands), Kersemis (moderner Zuud-'Ollands en Utrechts); Karsemis, Karsttoid (Noôrd-'Ollands)
• Iengels: Christmas
• Japans: クリスマス (Kurisumasu), 聖誕祭 (せいたんさい, Seitansai)
• Latijn: Nātīvitās v

• Limburgs: Kaersjemis, Keersemes, Kossemes, Krismis enz. m
• Nederlands: Kerstmis m (volgens Woordenlijst), kerst m, kerstfeest o
• Nedersaksisch/Platduuts: karsttied, kirsttied (Greuniengs) g/m; Wiehnachten (an de Duutse kante)
• Portugees: Natal m
• Russisch: Рождество́ Христо́во (Rozjdestvó Christóvo) o, Рождество́ o
• Spaons: Navidad v
• Swahili: Krismasi kl. 9
• Westerlauwers Vries: Kryst g, Krysttiid g
• West-Vlaems: Kestdag m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 484

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'Kerstmis'