Wikimedia Incubator

Wp/grc/Καλιφορνία

< Wp | grc
Wp > grc > Καλιφορνία


Ἡ Καλιφορνία (ἀγγλιστί: California /ˌkæl.ɪˈfɔɹ.njə/) ἐστὶ πολιτεία τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς ἧς ἡ μητρόπολις τὸ Σακραμέντον. Μεγίστη πόλις δ' ἐστὶ ἡ Ἀγγελόπολις. Ἡ τρίτη μεγίστη πολιτεία ἐστὶ κατὰ μέγεθος (μετὰ τὴν Τεξίαν) καὶ ἡ πρώτη κατὰ πλῆθος.

Πολιτεία τῆς Καλιφορνίας

State of California

Σημεῖον Σφραγίς
Ἐπωνυμία(ι):

The Golden State (Χρυσῆ Πολιτεία)[1]

Ἐπίγραμμα:

Eureka[2]
(Εὕρηκα)

Χώρα Ἡνωμέναι Πολιτεῖαι
Μητρόπολις Σακραμέντον
Κυβερνήτης[3] Γαύινος Νεύσωμος (D)
Εἴσοδος τῇ ἑνώσει 09 Σεπ. 1850 (31η)
Συντομία[4] CA
Ζώνη Ὥρας UTC−08:00
(UTC−07:00 θέρει)
Ἐμβαδόν[5] 403.466 χ2
Μέγιστον ὕψος[6] 4.421 μ.
Βραχύτατον ὕψος -85 μ.
Πλῆθος[7] 39.512.223
Πυκνότης Πλήθους 97,9 κατ./χ2
Μεγίστη Πόλις Ἀγγελόπολις
Δημόσιαι γλῶσσαι Ἀγγλική
Ἱστοσελίς:

ca.gov

Ἔτυμον

edit

Ὡς ἔοικε λαμβάνει ἐκ τῆς μυθικῆς νήσου California ἥ ἐστι τῷ γεγραμμένῳ τὸ 1510 πλασματώδῃ μύθῳ Las Sergas de Esplandián τοῦ Garci Rodríguez de Montalvo πατρὶς τῆς βασιλίσσης Καλαφίας.[8] Oἱ Ἱσπανοὶ νομίζοντες τὴν Καλιφορνίαν νῆσος εἶναι καὶ οὐ χερσόνησος καὶ ὅτι παρὰ τοῖς Ἰνδίαις, ἐκάλεσαν ταύτην οὕτως.[9]

Οἴδετε ὅτι τῇ Ἰνδίων δεξιᾷ νῆσος καλουμένη «Καλιφορνία» ἄγχι τοῦ Ἐπιγείου Παραδείσου μέρους, ἣ ᾠκεῖτο ὑπὸ μελανῶν γυναικῶν ἂνευ τινὸς ἀνδρὸς ἐν σφίσι, καὶ ἐβίουν ἐν τρόπῳ τῶν Ἀμαζόνων. Ἦσαν κραταιαὶ ἐν σώματι μετὰ τε δυνατῶν καὶ σφοδρῶν καρδιῶν καὶ μετὰ μεγάλης ἀρετῆς. Ἡ νῆσος αὐτὴ σθεναρώτατη τοῦ κόσμου ἕνεκα τῶν φαλακρῶν κρημνώδων πετρῶν.

— Κεφάλαιον ΡΝΖ', Las Sergas de Esplandián[10]

Ἱστορία

edit
 
Πίναξ τῶν λαῶν τῆς Καλιφορνίας πρὸ τῆς ἀφίξεως τῶν Εὐρωπαίων
 
Ἡ Καλιφορνία ὡς νῆσος εἰκάζουσα

Ἐν Καλιφορνίᾳ ἐκ 13.000 ἐτῶν κατῴκουν ἄνθρωποι[11] καὶ ἡ μάλιστα ποικίλη χώρα κατὰ γλώσσας καὶ κατὰ λαοὺς πρὸ τῆς ἀφίξεως τῶν Εὐρώπαιων. Ὁ δὲ ἀριθμὸς τῶν ἐκεῖ κατοικουμένων 100.000-300.000 ἦν.[12] Ἐμπορία, ἐπιγαμίαι καὶ συμμαχίαι ἔθρεψαν τὰ οἰκεῖα μεταξὺ τῶν λαῶν.

 
Νῆες ἐν τῇ Ἁγία Φραγκισκουπόλει (1850–51)

Οἱ πρῶτον Εὐρωπαῖοι ἰδόντες τὴν Καλιφορνίας χώραν ἱσπανοὶ ναῦται ὑπὸ λυσιτανοῦ νεὼς ἄνακτος Ἰωάννου Ῥωγερίδου Καβρίλλου (João Rodrigues Cabrilho) τὴν 28ην Σεπτεμβρίου 1542.[13] Ὅταν δημοσίᾳ Βασιλείας Ἱσπανίας ἐκράτησε τῆς Καλιφορνίας, ἱδρύσασα φρούρια καὶ ἱεραποστολάς ἐπεὶ ἐφοβήθη τὴν Ῥώσσων καὶ Βρεττανῶν ἐπεργασίαν,[14][15] προσέθηκε τῇ Καλιφορνιῶν (Las Californias) ἐπαρχίᾳ τήνδε, κᾆτα τῆς Ἄνω Καλιφορνίας (Alta California).[16] Ἡ ἀγωγὴ ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων νόσων ἀπέκτανέ γε τὰ μάλιστα τῶν αὐτοχθόνων.[17] Κἂν δὲ πολλάκις ἐν τῇ χώρᾳ στρατεύσωσι τὸ ζωγραφεῖν ὡς νῆσον οὐκ ἔπαυσαν ἕως τὸν 18ον αἰῶνα.[18]

Μετὰ τὴν Μεξικοῦ αὐτονομίαν (1821) ἐγένετο μέρος αὐτοῦ. Ἐν δὲ τῷ πολέμῳ Μεξικοῦ καὶ Ἀμερικῆς,[19] διατείνασα πρῶτον τὴν αὐτῆς βραχύβιον αὐτονομίαν (Πολιτεία τῆς Καλιφορνίας) τὸ 1846,[20][21] προσεποιήσατο πολιτεία τῶν ΗΠΑ τὸ 1848.[22] Ἡ εὕρεσις χρυσοῦ τῇ γῇ μετέστησε τὸν βίον τῆς πολιτείας. Πλεῖστοι ἄνθρωποι ἦλθον ἐλπίδα ἔχοντες ἐντυγχάνειν χρυσῷ, αὐξήσαντες τέως τὸ πόλεων πλῆθος καὶ τὴν οἰκονομίαν.[23] Ἀπειργάσατο τὸν 20ον αἰῶνα ἡ κινηματογραφία οὐχ ἥκιστα ἐν τῇ Κηλαστρίᾳ (Hollywood),[24] ἔτι δὲ καὶ ἡ τεχνολογία τῇ Κοιλάδι τοῦ Πυριτίου (Silicon Valley).[25]

Γεωγραφία

edit
 
Ἐθνικὸς Παράδεισος Ἰωσεμίτης
 
Τοπογραφικὸς πίναξ τῆς Καλιφορνίας

Ἡ Καλιφορνία ἡ τρίτη μέγιστη κατὰ ἐμβαδὸν πολιτεία τῶν ΗΠΑ, μετὰ τὴν Ἀλάσκαν καὶ τὴν Τεξίαν.[26] Διαιρεῖται δίχα ὑπὸ πολλῶν εἰς βόρειον (αἱ μάλιστα 44 βόρειοι κομητεῖαι) καὶ νότιον (αἱ μάλιστα 10 νότιοι κομητεῖαι) Καλιφορνίαν. Γειτνιάει τῇ ἄρκτῳ τῷ Ὀρέγῳ, τῇ ἀνατολῇ τῇ Χιονώδει καὶ τῇ Ἀρισώνῃ, τῇ ἑσπέρᾳ τῷ Εἰρηνικῷ Ὠκεανῷ καὶ τῷ νότῳ τῇ χώρα τοῦ Μεξικοῦ.

Ὁ Σακραμέντος καὶ ὁ Ποταμὸς Ἁγίου Ἰωακεὶμ διατρέχουσι τὴν πολιτείαν μορφοῦντες μεγάλην κοιλάδα μεταξὺ τῶν ὀρῶν. Οἵδε ποιοῦσι τὴν γὴν εὔφορον. Ἐν τῷ δέλτα αὐτῶν ἐστὶ ὁ κόλπος τοῦ Ἁγίου Φραγκίσκου, εὔδοξος φυσικὸς λιμήν. Ἐπὶ τῶν ὀρῶν χιών τε καὶ ψῦχος ἐστὶ καὶ τῷ νότῳ ἐρῆμαι.

Αἱ πλεῖσται τῶν πόλεων κατοικοῦσι ἐν τῷ αἰγιαλῷ.

Δημογραφία

edit
 
Πίναξ πυκνότητος πλήθους τῆς Καλιφορνίας

Ἡ πολιτεία ἐν ἔτει 2019 ἔχει 28.995.881 πολίτας.[27]

Πόλεις

edit

Ἐν τῇ πολιτείᾳ 482 πόλεις εἰσὶ ἐξ ὧν τρεῖς ἔχουσι ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς ἑκατομμυρίου πολίτας. Κάτω γεγραμμέναι αἱ δέκα μέγιστες[28]

Πόλις Κομητεία Πλῆθος
 
Ἀγγελόπολις
 
Ἁγία Διδακούπολις
 Α Ἀγγελόπολις Ἀγγελοπόλεως 3.990.456
 
Ἁγία Ἰωσηφόπολις
 
Ἁγία Φραγκισκούπολις
Β Ἁγία Διδακούπολις Ἁγίας Διδακουπόλεως 1.425.976
Γ Ἁγία Ἰωσηφόπολις Ἁγίας Κλάρης 1.030.119
Δ Ἁγία Φραγκισκούπολις Ἁγίας Φραγκισκουπόλεως 883.305
Ε Φρέσνον Φρέσνου 530.093
Ϝ Σακραμέντον Σακραμέντου 508.529
Ζ Μακρὸς Αἰγιαλός Ἀγγελοπόλεως 467.354
Η Φηγόπολις Ἀλαμέδης 429.082
Θ Βακερφείλδη Κέρνης 383.579
Ι Ἀνναδόμος Ξανθή 257.156

Πινακοθήκη

edit

Πηγαί

edit
  1. ↑ "California". www.americaslibrary.gov
  2. ↑ "Chapter 2 of Division 2 of Title 1 of the California Government Code". California Office of Legislative Counsel.
  3. ↑ "Governors", National Governors Association
  4. ↑ "Appendix B: Two–Letter State and Possession Abbreviations", pe.usps.com
  5. ↑ "State Area Measurements and Internal Point Coordinates", census.gov
  6. ↑ "Elevations and Distances in the United States", United States Geological Survey
  7. ↑ "Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2019"
  8. ↑ Gudde, Erwin G.; Bright, William (2010) [2004]. California Place Names: The Origin and Etymology of Current Geographical Names. University of California Press. σελ. 59–60. ISBN 978-0-520-26619-3.
  9. ↑ Ford, Tirey L. (1926). Dawn and the Dons; The Romance of Monterey. San Francisco, California: A. M. Robertson
  10. ↑ California: The Name (Ruth Putnam, 1917), Cornell University Library σελ. 306
  11. ↑ "Big Era Two: Human Beings Almost Everywhere – 200,000 – 10,000 Years Ago" (PDF). World History For Us All, San Diego State University.
  12. ↑ Starr, Kevin (2007). California: A History. Modern Library. σελ. 13. ISBN 978-0-8129-7753-0.
  13. ↑ Rolle, Andrew (1987). California: A History. Arlington Heights, IL: Harlan Davidson. ISBN 0-88295-839-9. OCLC 13333829.
  14. ↑ Weber, David J. The Spanish Frontier in North America. New Haven: Yale University Press 1992
  15. ↑ Frost, Orcutt William, ed. (2003), Bering: The Russian Discovery of America, New Haven, Connecticut: Yale University Press, ISBN 978-0-300-10059-4
  16. ↑ Bancroft, H. H. (1970). History of California: Vol. II, 1801–1824, σελ.20–21. Santa Barbara Calif.: Wallace Hebberd
  17. ↑ "California Indian History—Native American Caucus". Nativeamericancaucus.org
  18. ↑ "California as an Island in Maps—Online Exhibits". Stanford University Libraries. Ἀναλαβὸν τῇ 6/1/2021.
  19. ↑ Matthew Kachur; Jon Sterngass (1 Ἰουλίου 2006). The Mexican-American War. World Almanac Library. σελ. 25–26. ISBN 978-0-8368-7290-3.
  20. ↑ Bancroft, Hubert Howe (1886). History of California, Vol V. San Francisco: History Publishing Company.
  21. ↑ "Bear Flag Revolt". History.com. 2015.
  22. ↑ "California Admission Day September 9, 1850". CA.gov. California Department of Parks and Recreation.
  23. ↑ "California Gold Rush, 1848–1864". Learn California.org
  24. ↑ Hudson, Dale. Vampires, Race, and Transnational Hollywoods. Edinburgh University Press, 2017.
  25. ↑ Markoff, John (17 Ἀπριλίου 2009). "Searching for Silicon Valley". The New York Times.
  26. ↑ "2000 Census of Population and Housing" (PDF). US Census Bureau. Ἀπρίλιος 2004
  27. ↑ "Population, Population Change, and Estimated Components of Population Change: April 1, 2010 to July 1, 2020 (NST-EST2020-alldata)". Census.gov. United States Census Bureau
  28. ↑ "City and Town Population Totals: 2010-2018". U.S. Census Bureau. Ὀκτώβριος 2019.

Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι

edit
 
Οὐικικοινά
Ἰδὲ τὰς εἰκόνας καὶ τὰ κοινὰ τὰ ἄλλα περὶ τῆς Καλιφορνίας
  Πολιτεῖαι καὶ κτήσεις τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς
Πολιτεῖαι Ἀλαβᾶμα • Ἀλάσκα • Άνθεμόεσσα • Ἀρισῶνα • Ἀρκανσία • Αὑαΐα • Βόρειος Δακῶτα • Βόρειος Καρολῖνα • Γεωργία • Γῆ Μαριάμ • Δελαυέρη • Δυτικὴ Οὐιργινία • Ἴδαον • Ἰλλινοισία • Ἰνδιάνη • Ἴουα • Καλιφορνία • Κανσία • Κενομανία • Κεντακία • Κολωρᾶδον • Κοννεκτικούτη • Λουδοβικία • Μασσαχουσέττη • Μιννεσῶτα • Μισιγάνη • Μισσισσιππία • Μισσουρία • Νέα Ἁντωνία • Νέα Καισάρεια • Νεβρᾶσκα • Νέον Ἐβόρακον • Νέον Μεξικόν • Νότιος Δακῶτα • Νότιος Καρολῖνα • Ὀῗον • Ὄρεγον • Ὀρεινή • Οὐασιγκτών • Οὐιομίνη • Οὐιργινία • Οὐισκωνσινία • Οὔτα • Πενσυλουανία • Ῥοδόνησος • Τεννεσσεία • Τεξία • Χιονώδης • Χλωρὸν Ὄρος • Ὠκλαῶμα
Ὁμόσπονδος Δῆμος Οὐασιγκτών (Δ.Κ.)
Κτήσεις Ἀμερικανικαὶ Παρθένοι Νῆσοι • Ἀμερικανικὴ Σαμόα • Βόρειοι Μαριᾶναι Νῆσοι • Γουάμη • Πλουσιολιμήν
 
 Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περὶ γεωγραφίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ.

Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/grc/Καλιφορνία&oldid=5663908"