Wp/bgn/بلوچانی حکومت

بلوچانی حکومتءِ تاریخ گؤں برزکوھ یا براھوئی ٹکءَ بنگیج بیت، اِشاں ھمایان اَنت کہ باز پیش چہ رندانی ٹکءَ، کلاتءِ کَش و کِرّاں آتکگ و آباد بوتگ اَنت، و چوش کہ نبیسگ بوتگ، اِے زمانگءَ سیوا نامے چہ ھندو دراویدی ٹکءَ کلاتءِ حکومت اَت ـ کساس پانزدھمی سدیءِ میانجیءَ مُغلانی آیگ دیم پہ ھندوستانءَ بنگیج بوت و سیواءِ راج چہ اِشانی زھمانی زھہءَ نہ رکت اِتنت. اے زالم و زوراک و تارجگر و نیم وحشین مُغلان َسیواءِ راجءَ مزنیں پروشے دات و آیانی بادشاھیءِ تھت اِش ھم پچ گپت. کلاتءِ سرا زالمیں مُغلانی حکومتی بنگیج بوت. چوش کہ مُغلانی جنگی حکم اَت، سیوائی دراویدیانی پیرمرد و زالک، چک و جنین درستان اِش وتی زھمانی زھہءَ دات و ورنایان اِش ھم کشت اَنت.

میرو

ھرچہ کہ میر کمبرءِ رندپداَت و آییءِ چُک و اوبادگ اِتنت، رَند چہ آیی میروانی مشھور بوت اَنت و اے زمانگءَ براھوئی ٹک بلوچانی سردارت. میرو وھد شناس و سکیں بھادرے بوتگ. آیی چہ اے جاورانی بدلیءَ سوب چست کنگءِ کوشش کت، و ھالات و جاورانی مطابقءَ آییءَ وتی بھادریں لشکر زرت و گوں مُغلانی بست و جنگءَ گلائیش بوت، و پہ آیانی وشنودی و رازی کنگءَ چپر، زیارت و دشتگورانءَ چہ دراویدیاں و ماراپ، سیاہ کنب، گدر و سورابءَ چہ جدگالانی دستءَ زت و آیانی درپدر کت اَنت و وت اے دَمگءِ واھند بوت ـ گڈ چہ اے بدلیاں میرو گوں وتی راجءَ سک واکدار بوت.

چنت سالءَ رند کہ مُغلاں ایرماد بوت اَنت و پہ ھندوستانءِ حکومتیءَ دلچسپی اِش بوت، کلاتءِ حکومتی نزور بوت. ارغوانءِ لشکر چہ کندھار چست بوت و کلاتءِ سرا اُروشی کت. اے وھدا مُغلاں نزوراِتنت پروش اِش وارت، زنوّن بیگ ارغوان کلاتءِ تھتءَ گپت و واھندی کت. اے وھدا سردار میرو بیراں بوتگ اَت، بلے آییءِ بچ میرعمر بلوچانی سرداراَت. رند چہ اِدا بلوچانی حکومتیءِ تاریخ بنگیج بیت.

1- میر عمر

میر عمر، میروءِ بچ گڈ چہ پتءِ بیرانیءَ سال 1511ءَ پہ بلوچانی سرادریءَ گچین کنگ بوت. میرعمر وتی پتءِ وڑا ھم باز ھژار و وھد شناسیں مردے بوتگ. چہ بازیں سوبمندیں جنگاں کہ گوں جدگالان کنت، راجءِ تھا آزیز بیت ـ اے زمانگءَ زنّون بیگ ارغوان چہ کندھارءِ حاکمءِ، شاہ بیگ ارغوانءِ نیمگءَ کلاتءِ حاکم اَت. میرعمر اے وھداں سوراب و نغار نشتگ اَت، بلے پہ وت چن و لانچ کنگااَت کہ پدا کلاتءَ چہ ارغوانءِ دستءَ پچ بگرایت.

سال 1530ءَ وھدیکہ کامران مغل ارغوان خاندانءَ ماں کندھار پروش دات، گڈا زنّون بیگءِ واک ھم ماں کلاتءَ کمزور بیت. میرعمر ھمے روچانی ودارءَ کنگا بیت، وتی بھادر و دلیریں لشکرءَ زوریت کلاتءِ سرا اُروش کنت ـ زنّون بیگ باز جھد کنت، بلے آزمودہ و بھادریں بلوچانی دیما گیشتر داشت نکنت، پروش وارت و دیم پہ افغانستان تچیت. میرعمر کلاتءَ پچ گریت و بلوچانی ھکومتءِ بنردءَ ایر کنت.

سردار شیھک رند و میرگوھرام لاشاریءِ اروش کلاتءِ سرا

اے زمانگءَ سرادر شیھک رند گوں وتی بچءَ میرچاکر و میرگوھرام لاشاری گوں وتی ٹکان چہ مکرانءَ چست بوتگ اِتنت و دیم پہ جھلاوانءِ کھچر و ملگزاران پہ مال جنی و کھچری آتک اَنت. وھدیکہ میرشھیک رند و میرگوھرام لاشاری سھی بوت اَنت کہ میرعمر کلاتءَ گپتگ و حکومتی کنگااِنت، گڈا چہ وتواھی و حسدانی آسءِ گرمیءَ ھژم گپت اَنت و پہ میرعمرءِ پروش دئیگا لانچ اِتش. پہ اے ھاترا کہ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتا درستیں بلوچ ٹکانی سردار زانت، و اے چیزاِش اوپار کت نکت کہ دگہ کستریں ٹکے مئے سردار ببیت. اِشانی زندا درآمدانی سرداری بزان پہ رند و لاشارءَ سکین بدیں ھبرے بوتگ. گُڈ چہ اے ھالءَ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتی مھلوکءَ چہ کوہ و کوچگاں چت و مچ کت اَنت و گوں مزنین لشکرے کلاتءِ سرا اُروش اِش کت.

چونائیءَ بلوچانی نام وت ماں وتی جنگانی تھا پہ بدی گرگ بیت. میرعمر گوں آیاں دیم پہ دیم بوت، کلاتءِ دیما مزنین جنگے بنگیج اِش کت، آسرءَ میرعمر ٹپی و بیران بوت. آییءِ ٹکءَ ھم پروش وارت و درپدر بوت اَنت. میرشیھک و میرگوھرام کلاتءَ گپت و تھتءِ سرا نشت اَنت. میرعمرءِ جنءَ مھنازءَ وتی یکیں بچ بجار کہ آ وھدی کسانین چکے اَت زرت و مستونگءِ نیمگءَ شت و اودا خواجہ خیل ٹکءِ میار بوت.

2 - کلاتءِ سرا میرچاکر و گوھرام ءِ ھکومتی

ھما ڈول کہ پیشءَ گشگ بوت، میرچاکر و میرگوھرام چہ بلوچی وتواھی و ھشکین زاتی تعصب آں میرعمرءِ بڈا کپت اَنت و جنگ اِش کت. توری آیاں رند چہ میرعمرءِ پروش ورگا کلاتءَ گپت، بلے چہ دگہ بازیں نیمون و کارانی سببءَ آیاں کلاتءَ نشت و حکومتی کت نکت. مستریں گپ اِشی اَت کہ ناں میرچاکرءَ و ناں میرگوھرامءَ، ھچ یکے چہ آیاں حکومتی کنگءِ زانت نیست اَت. چہ یکیں جاہءِ نندگ و حکومتی کنگا پہ مال واری و گوں وتی ٹکاں ماں کوہ و دشتاں آزاتیں زندگی و گداں نشینیءِ شوک آیانءَ گیشتر ھست اَت. آیاں گدان نشینی زندا رستگ و مزں بوتگ اِتنت. یک جاہ نندگ و حکومتی کنگءَ آیان مزنیں بڈ و بارے زانت ـ کوہ و کوچگانی آزادی اِش چہ شھری زندءِ پابندیان شرتر زانت. توری دو سال آیاں کلاتءِ سردار بوت اَنت بلے اِدا حکومتی اِش نہ کت. سردیاں کچی و گرماگاں ساراواں آیانی پُل و پانچءِ جاگاہ بوت اَنت.

دومی گپ اِشی اَت کہ میرچاکر و میرگوھرامءَ وت ماں وت جیڑہ ھست اَت. یک و دومیءِ سرداری اِش اوپار کت نہ کت. وت ماں وت سیاد اِتنت، بلوچان گشنت سیاد چہ سیادءَ کہ کمتر بوت گوشے بُرّ. گڈا بلوچی حسد و کینگانی ھسابءَ ناں میرچاکر، میرگوھرامءِ حکومتیءَ اوپار کت کت و ناں میرگوھرام میرچاکرءِ حکومتیءَ، و ھر دوئینانی قبیلہ واکمند و پرزور اِتنت. پہ ھمش ھچ یکے چہ آیاں تھم کت نکت کہ دیما بکنزیت و کلات بگریت و حکومتی بکنت.

سیمے چوش ھم بوت کنت کہ آیانی قبیلہ رند و لاشار مکرانءِ گرمیں ھندءِ و مالدار و شوانگ اِتنت، پہ ھمش حکومتی کت اِش نکت ـ آیانءَ پہ مال چارینیءَ چہ کلاتءَ گرمتریں و آبادتریں جاگاہ پکاراَت. کلاتءِ سردی پہ آیانی مال و جندا باز گران اَت. پہ اِش کہ آیاں چشیں سردی و برپءِ رچگ ھجبر ماں وتی زندا ندیستگ اَت. اے روچاں کچیءَ جام نندہءِ حکومتی اَت، اودا جاموٹاں پہ آسانی آیانءَ پہ گوزگا نہ اِشت. بلے پہ اے ھاترا کہ آیانءَ وتی مال و جند چہ کلاتءِ سردیاں رکینگی اَت و پہ مال چرانیءِ ھاترا گرمین ھند آیانءَ لازم اَت، و کچی یک مزنیں پٹ و سرسبزیں جاگاھے اَت ـ اودا میر چاکر و میرگوھرامءِ کبیلہ جدا جدا آسانتر نشت کت کت. و بگیر چہ اِشی پہ آیانی پُل و پانچ کنگءَ سندءِ سیریں جاگاہ نزیک اِتنت. پہ ھمے ھاترا میرچاکر و میرگوھرامءِ شور کت کہ کچیءَ پہ زھم و زور چہ جام نندہ پچ بگراَنت. و اے پیم کراراِش کت کہ میرچاکر گوں وتی پتءَ میرشیھک وتی کبیلہءَ بزوراَنت و چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام گوں وتی بچءَ رامن خان گوں وتی لاشار کبیلہءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُرؤش کنان و ملکءَ گران بکن اَنت و کچی ھما جاہءَ کہ گوں یک و دگرا دوچار کپت اَنت، اُودا رند و لاشارءِ سیمسراِنت، و ھر ٹکے وتی گپتگیں ملکءِ سرا سرداری بکنت.

کچیءِ سرا میرچاکر و میرگوھرامءِ اُروش

میرچاکر و میرگوھرام گرماگاں کلاتءَ نشت اَنت و ایرھتءَ کچیءَ سرا اُروش کنگءِ بند و بست اِش بنگیج کت. میر مندو کہ میرچاکرءِ وسرک اَت کلاتءَ نشت. میرچاکر و میرشیھک گوں وتی ٹکاں چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام و رامن خان گوں وتی لاشار ٹکءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُروش اِش کت.

رند و لاشار گوں میرچاکر و میرگوھرامءِ سرداریءَ بازین سالے گوں جام نندہ ماں کچیءِ میدانان جنگ دات. آسرا جام نندہ پروش وارت، رندانی ٹکءَ نرمُک، کتہ، ڈاڈر، سبی، باگ، سنی، شوران و لھتے چہ شمالی نیمگءَ گپت و وتی دستءَ کت. لاشارءِ ٹکءَ کوترو، گاجان، گنداوہ، جھل جنوبی نیمگءَ گپت اَنت و ھر کس وتی گپتگیں ڈیھہءِ سرا نندگ بنگیج کت.

میرچاکرءِ پت میرشیھک ماں سبی بیراں بوت و آیی اِش اللہ دین افغانءِ گنبدءِ کشءَ کہ ذنبولی آسن راہءِ کشااِنت، کبراِش کت.

میرچاکر و میرگوھرام کچی نشت اَنت و پدا ھجبر کلاتءِ نیمگءَ چک اِش نجت. میرمندو کلاتءَ حکومتی کت. تا ھنو آ ٹک مندوانی نامءَ کلاتءَ ھست اَنت.

3- میربجار

میربجار، میرعمر مارواڑیءِ بچ اَت. وھدیکہ میرعمر مارواڑی گوں میرچاکر و میرگوھرام جنگ کت، گڈا کلاتءِ جنگا کشگ بوت. میربجار آ وھدی کسان اَت. آییءِ ماتءَ آییءَ زرت و دیم پہ مستونگ شت و اُودا حواجہ خیل ٹکءِ میار بوت.

وھدیکہ میربجار مزن بوت و پہ عقل و ھوش رس اِت گڈا بیڑگیریءِ آس آییءِ دلءَ شھم کشاں بوت. ھر چند کہ ماتءَ مناہ کت، بلے میربجارءَ ماتءِ ھبر نہ زرت. اے وھدی براھوئی مالداراں کوھانی تھا شنگ و تالان اِتنت و چیرکانی زند گوازینگااِتنت و چہ میرمندوءِ بیما ھچ اِش نہ گشت ـ آیانی سردار جنگ بوتگ اَت. گیر چہ اِشی کہ میرمندوءِ ھبرا بہ زوراَنت دگہ ھچ راھے نیست اَت. اے جاورا میربجار چہ حواجہ خیل ٹکءَ کمک لوٹ اِت. بلے مستنگءِ حواجہ خیلیاں میربجارءَ کمک نہ کت. بگیر چہ اِشی میرمندو کلاتءِ ھاکم اَت. آیاں یک ورنائےءِ کمک کنگءَ پہ وتی زورءِ چکاسگءَ شریں کار نزآنت. حواجہ خیل ٹکءَ دیما چاراِت و ھیال کت کہ اگر میربجار میرمندوءِ دیما پروش بہ وارت، گڈا باند روچ مئے مرک اِں. پہ ھم اِش آیاں گوں میربجار ھمراہ نہ بوت اَنت.

میربجارءِ دلءِ تھا بیڑگیریءِ آس روک اَت و پہ وتی پتءِ ھونءِ گرگءَ باز تکانسراَت، و باز امیتوار و بھادریں مردے اَت.

میربجار یک شپے چہ وتی ماتءِ چماں ناھمدیم بوت وتی پچانی بدل کت و دیم پہ کلاتءَ رھادگ گپت. منگوچرءَ گوں لھتے زمیندار دوچار کپت کہ وتی زمینانءَ مینگااِتنت، و میرءِ کسمتءَ اے مردم چہ میرواڑیءِ ٹکااِتنت، بلے پہ اِش کہ میربجار چہ کسانیءَ درکپتگ اَت، آیان پجاہ نیارت. میربجار آیانی ھالءَ جستءَ لگ اِت، بلے گشے دھکانانی دل ریش اَت، میربجاری پسہءَ گشت اِش: مندو رند کلاتءِ ھاکم اِنت، چاکر و گوھرام کچیءِ جنگا دلگوش اَنت، و بزگيں میرعمرءِ بچ بجار مستنگءَ چہ خواجہ خیلءِ ٹکءَ چانوگ گرگ و ورگااِنت، آییءَ وتی پتءِ ھونءِ گیرت نگریت و نہ اِت و چہ ھنوگيں جاورا سوب چست نکنت.

میربجارءَ کہ دھکانانی ھبر اِشکت، دلجم بوت کہ اِشاں آییءِ ھمدرداَنت. گڈا میربجارءَ وتی نام گوں آیاں گشت و وتی پجاری کت. آیاں کہ اے ھبرا اِشکت، سک وشھال بوت اَنت و ھما شپا شپ میربجار اِش سیاھی ٹکءِ کماشءِ کرّا چپرءِ دمگءَ برت و سر کت.

میربجارءِ اُروش کلاتءِ سرا و آییءِ گراگ

میرسیاھی میرواڑیانی کماش اَت و چپر نشتگ اَت. میرسیاھی گوں میربجارءِ گندگءَ باز وش بوت. گوں ھژاری وتی مردمانی یکجاہ کت اَنت و کاسدے روانی دات پہ براھوئی ٹکءَ کہ زوت بیااِت وتارا چپر برسین اِت کہ میربجار آتکگ. بلے پدا ھم میرسیاھی باز جھد کت کہ میربجارءَ آرام و سرد بکنت، بلے میر بجار ورنائے اَت گیشتر داشتی نہ کت. میربجار میرسیاھیءِ بچانءَ گوں وت ترّینت اَنت و یک روچے بگیر چہ آییءِ سھی کنگءَ چہ لوگءَ درکپت اَنت و کلات شت اَنت و مندویانی یک بگے جت اِش. مندوءِ ٹک آیانی پدا کپت و زیارتءِ ھدا دیم پہ دیم بوت اَنت و کسانیں جنگے کت اِش. اے جنگءَ لھتے چہ مندویاں کشگ بوت و آ دگراں کہ پشت کپت اَنت، پُشت اِش کت. اے جنگا چار اَپس چہ میرسیاھی اَپساں کہ میربجار گوں وت برتگ اِتنت، کشگ بوت اَنت، کہ اِشانی بدلیءَ وھدیکہ میربجار کلاتءَ گپت، گڈا میربجار چار شبانہ آپ گوں زمین، میرسیاھیءَ دات.

میربجار اے جنگءَ مشھور بوت و براھوئی ٹک چہ ھر کجا آتک و گوں میربجار اِش بست. کسہ کن اَنت وھدیکہ براھوئیاں اے ھبرا اِشکت، وتی مال و لوگان اِش جنینانی دستءَ دات اَنت و پیرمرد و ورنایاں آتک و گوں میربجار ھور بوت اَنت. یک پہ یک براھوئیاں میرعمرءِ ھونءِ گرگءَ وتی فرض زانت.

چنت روچانی تھا براھوئیانی مزنين لشکرے چپر میربجارءِ کرّا مچ بوت اَنت. میرمندوءَ چہ میرچاکر و میرگوھرامءِ نیمگءَ ھچ وڑیں کمکے نہ رس اِت. وھدیکہ براھوئی لشکر یکجاہ بوت، میربجار گیشتر نہ داشت، گوں وتی براھوئی لشکرا کلاتءِ دیما گوں میرمندو دیم پہ دیم بوت اَنت و جنگ اِش بنگیج کت. میرمندو جنگءِ تھا کشگ بوت و مندو ٹکءَ پروش وارت. میربجار گوں وتی براھوئی لشکرءَ کلات گپت و کلاتءِ تھا گوست اَنت و ھما روچ براھوئیاں وتی دود و رسمانی وڑا میریءِ پاگ اِش بست و وتی سرداراِش کت.

براھو و جدگالءِ جنگ

رند چہ میرعمرءِ مرکءَ، میرمندوءِ حکومتی کلاتءِ تھا کمزوراَت. گوں براھوئیانی پروش ورگا درستیں ھلک و میتگ کہ میرعمر چہ جدگالاں پچ گپتگ اِتنت، ویل اِش کت اَنت و پدا جدگالاں گپت اَنت. سوراب جدگالانی مرکز اَت. رَند چہ کلاتءِ گرگءَ میربجار گوں جدگالاں جنگے بنگیج کت کہ اے جنگ براھو و جدگالءِ نامءَ مشھور بوت. اے جنگ باز دراجکش بوت ـ مدام رھزنی، تاراجگری و مردمان قتل عام کنگ بوت اَنت. چہ اے جنگاں سے فیصلہ کنوکیں جنگ اِتنت کہ جدگالاں پروش وارت و شنگ و تالان بوت اَنت.

براھو و جدگالءِ اولی جنگ

سوراپءِ تنکءَ جدگالاں میربجاری لشکرءِ دیم گپت و جنگ بنگیج کت. آیاں مزنین جنگے کت بلے آسرا جدگالاں پروش وارت، خضدار، زیدی و نالءِ نیمگءَ تاچینگ بوت اَنت و براھوئیاں سوراپءِ کش و کرّانءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت.

براھو و جدگالءِ دومی جنگ

چنت سالءَ رند پدا جدگالاں ماں خضدار و نال یکجاہ بیگءِ چن و لانچءَ بنگیج کت. گشنت کہ اے رَندا چہ حب، سارونہ، کچی، کرخ، وڑ و بیلہءِ جامؤٹاں یکجاہ بوت اَنت و گوں یوسف جدگالءِ کماشیءَ براھوئیانی سرا لشکراِش کش اِت. بلے میربجار سھی بوت و پدا براھوئیانی چت و یکجاہ کت اَنت، و چہ سوراپ گؤست اَنت و جھلاوانی سراِش اُروش کت. سمان خضدار نزیکا، وڈءِ نیمگا گوں جدگالاں دیم پہ دیم بوت اَنت. اے جنگءَ براھوئیاں جدگالانءَ مزنین پروشے دات و ھرچہ کہ پشت کپت دو پاداِش وام کت و چہ ناچ و وڈءِ دمگاں ھم ھمادیم تر شت اَنت. اے جنگاءَ ملک دینار میردوستین نوشیروانیءِ بچ کہ براھوئیانی نامداریں سردارےءِ چک اَت، کشگ بوت. گڈ چہ اے جنگا براھوئیاں، نال، ھزارگنجی، ناچ و وڈءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت.

براھو و جدگالءِ سیمی جنگ

چہ ملک دینارءِ کشگءَ براھوئیاں سک باز پَدرد بوت اَنت، پہ ھمے ھاترا آیاں چنت روچے نال و وڈ وتی دم ساساراِت و پہ جدگالانی جنگا وت اِش تیار کت. اے رندا لشکرءِ کماش میردوستیں اَت. گرسیاہءِ دمگءَ جدگالاں، گوں میردوستینءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے سک زوت پروش اِش وارت و پشت کنزاِت اَنت. اے جنگا جدگالانی ھمت پروشت. لاچار بوت اَنت و آیانی نامداریں سردار آتک و چہ براھوئیاں سھل و دوستی لؤٹ اِت. درستین دمگاں کہ گرگ بوتگ اِتنت، براھوئیانی دستءَ ترّاِتنت و پٹی دیدار براھوئی و جدگالانی سیمسر گشگ بوت.

گپتگیں دمگانی بھر و بانگ

یک مزنین دمگے میربجار و آییءِ براھوئی ٹکءِ دستا کپتگ اَت کہ پہ اے دمگانی پھریزگ و آباد کنگءَ یک سرادرے گچین کنگ و گوں وتی ٹکءَ نادینگ بوت. میربجارءِ جند کلاتءَ شت و نشت. براھوئیاں تا ھنون اَنگت اے بھر و بانگءِ وڑا کہ چیرا نبیسگ بیت، بلوچستانءَ زند گوازینگااَنت.

شمارہ	سردارے نام	ٹکے نام	ھما دمگانی نام کہ سردارانءَ دئيگ بوتگ اَنت
1	میرحمل	حملانی بیزنجو	نال
2	میردوستین	نوشیروانی	وڈ و گجرگیشہ کہ ملک دینارءِ ھون بھایت، میردوستینءَ دئیگ بوت
3	میرعمر	عمرانی بیزنجو	جھاوو
4	میرتیمر	تمرانی بیزنجو	اورناخ تا سرلک
5	سحراب	سیاہ پاد	سیواءِ نیم تا زرد سوراپ و پارکو تا خرما
6	میرمھراب		کرخ، چکو، زیدی و باغبانہ
7	میراحمد و میرکمبر	احمدزھی و کمبرانی	کد، مستنگ، منگوچر و کلات
8	گورگند و سردار دُرگ	گوراگندی ‘ھنوگیں گرگناڑی	گژوغان تا خلکناکڈ، لاکوریاں تا چڈءِ بزری نیمگا، کاریز جیبری تا درہ جوری، خی سن، دون ودشت بڈو
9	میراسماعیل	سالانی ذگرمینگل	پہ اِش کہ جنگءَ گؤں نبوتگ، بھر دئیگ نبوت
10	حالا و ٹوھو	میرواڑی	چہ زیارتگاہءَ و توتکءِ نیم، چہ روشنی تا جیبری زک، چہ میران جوّا تا گرگٹ، چہ رانی سرءِ کوءِ برزی نیمگا تا ریک اواب، گبرریک تا سلام بیک و چہ جھلاواں بگر تااشُک اے درستیں دمگ دئیگ بوتگ
11	میرشاہ بیک	شاہ بیکزئی و کمبرانی	خارانءِ دروستیں دمگ
12	میرزکریا	زگرمینگل	چہ دشتگؤراں تا چاتی، سرمہ سنگ تا مارآپ
13	حاجی سوپک	ساسولی (خاران)	کاسگی لوپ
14	میرگوھرام	میرواڑی	چہ آپ مولوی بگر تا سیاہ کوہ و گوری و ترنیدن کھور
15	صلاحی	میرواڑی	گونڈان
16	میرزرک	زرکزئی	مٹ گدر
17	آلا	جلمزئي	توتکءِ نیم تا کوہ گزی
18	میرآدم		سورچل
19	میران	میراں زئی گرگناڑی	درہ کلگی تا نیلی بیل و لاکوریانءِ یک بھرے
20	میرزیرک	زیرکانی میرحسنی	یک کھنے و یک جوئے آپ و چہ دمپ مارآپ و ھنار ترکی
21	گوشو	میرعمر میرواڑیءِ گلام اَت	چہ ڈنءِ ھدا تا توتک و یک جوئے آپ نغاڑءِ دمگءَ
22	گزّین		سنگ سوراپ تا زنگی گٹ، جو‎ئے انجیرہ تا کوچہ زھری و زمین کندار

اے بھر و بانگ پیش داریت کہ، کُڈ و مستنگ تا جاوو و اِنگولءِ شمال و جنوبءِ دمگاں کہ ھنو برواھوئیاں نندوک اَنت، آ زمانگءَ میربجارءِ دستءِ چیرا بوتگ اَنت. اے دمگءِ کوہ برز، و زید سرسبزاِتنت و پہ مال چرانیءَ وشیں جاگاھے اَت. و جنگءِ زمانگءَ اے کوھاں وشین سنگر و کلات اِتنت. وشیں کوچگے اَت و گلہ و گندم کشت و کشار بوت. اِدا باگ و نیبگ بازاَت، بلوچانی قبا‎یل سیرلاپ اِتنت. پہ ھمے ھاترا براھوئیاں اے دمگءَ دوست کت و پہ آبادی کنگا گلائیش بوت اَنت.

میربجار ھکومتیءَ اَنگار کنگ

میربجار باز رھمدل، نیک و آزات ھیالیں مردمے اَت و گوں شکارءَ ھم باز دلچسپی ھست اَت. براھوئی ٹکءِ تھا میربجارءَ مزنین عزت و احترامے ھست اَت و پہ آییءِ ھبرا وتی سرانی دئیگا ھم تیاراِتنت، بلے میربجارءَ حکومتیءِ دوستی نیست اَت. آیی حکومتی کنگءَ پابندی و باز گرانیں بارے وتی بڈا زانت. پہ ھمے ھاترا چہ قبایلی کماشی و مستریءَ وتا چٹینتی و چہ ھشکی راہءَ پہ حجءِ کنگا بیت اللہ شت. بازیں سالے ھمودا نشت و وھدیکہ چہ مکہءَ پچ ترّاِت ھر قبیلہ اے سرادری ھما قبیلہءِ کماش و وتواجہ کت، و وت چہ کلاتءَ دارآتک و حکومتی ویل کت و گوں وتی ٹکءَ زندگی کنگءَ دلگوش بوت. ھمے ڈولءَ میربجار تا کہ مرت و شت گوں وتی قبیلہءَ کوھانی تھا گدان نشینی و آزات زندگی کت و گوں شکارءَ دلگوش اَت. میربجار سوراپءِ دمگءَ ماں نغار بیران بوت.

4- وھدیکہ کہ مُغلاں کلاتءَ گپت

میربجار ماں وتی زندا کلاتءِ تھت ویل کُت، بلے آییءِ مرکءَ رَند ھم ھچ یکے چہ بلوچانی ٹکاں کلاتءِ حکومتیءِ نیمگا دلگوش گور نہ کت. بلوچ چہ بنیادءَ آزات پسندے اَت، ناں اُوپارے کت کہ دگراں آییءِ سرا حکومتی بکن اَنت و ناں دگرانی گلامیءَ من اِتی، و آزاتیں زندگیءَ پہ وت و پہ دگراں لوٹوک اَت، و اے مال واریانی مراد بس اِشی اَت کہ وتی زندا بگوازین اَنت. میرچاکر، میرگوھرام لاشاری و میربجارمیرواڑی اے خصلتانی آدینک اِتنت. آ زمانگءِ بلوچ باز ھُرسُند و ٹوھیں اُوپارےءِ واھنداِتنت. ھجبر جھداِش نہ کت گیشتر چہ آ چیزے کہ زرورت اِنتش بگراَنت. اگہ ناں آ زمانگا بلوچانءَ ملک گریءِ واھش ببوتیں گڈا سند و پنجاپءِ پوستگیں حکومتان یک دمانے آیانی ھون وارین زھمانی دیما اُوشتات کت نکت. اگہ راست لوٹے محمدبن قاسم، نادرشاہ و احمدشاہ ابدالی گوں ھمے گدان نشینین کوھی بلوچان سند و ھندءَ گپت. بلے ھر ڈیھہ و ملکے کہ بلوچاں گپتگ پدا ویل اِش کتگ، آتکگ اَنت کوہ و گیابانانی باھوٹ بوتگ اَنت. مدام چہ تاج و تھتءَ بیزار بوتگ اَنت و وت اِش گستاہ کتگ. چہ وتی زاتی آزاتی و آجوییءَ دگہ گھترین چیزے آیانی نزرا نیاتکگ. تُن و گُژن اِش اُوپار کتگ بلے چہ حاکمیءَ ناوش بوتگ اَنت، و مرک اِش چہ اِش کہ دگراں آیانی سرا حکومتی بکن اَنت، شرتر زانتگ. ما گنداِں وھدیکہ میربجار کلاتءِ حکومتیءَ ویل کت و کوہءَ شت، گڈا ھچ یکے چہ بلوچ سردارانی دلءَ تھتءِ سرءِ نندگءِ واھش پیداگ نبوت و ھمے ڈولءَ کلاتءِ تھت سالانی سال بے حاکم ایراَت.

اے دوراں کامران مُغلءَ ماں کندھار ارگوان ھاندانءِ حکومتی پروش دات و وت نشت، و پدا یک کسانین لشکرے دیم پہ کلاتءَ راھی دات و کلات اِش ھم اَبید چہ ھچ جنگ و چوپے گپت. وھدیکہ مُغلاں کلاتءَ گپت، گڈا براھویانی چم پچ بوت اَنت. بلے رندگیں پشومانی چہ درد وارت، وھدیکہ تیر چہ کمانءَ در آتکگ.

کامران مُغل یکے چہ وتی مُغلاں کلاتءِ حاکم کت. کسہ کن اَنت اے مُغلءَ گوں دھواریاں اھد و پیمان کت کہ چدوباد ما و شما گوں یک و دگرا گوں آسنی، ڈوکی یا داری سلاہ جنگ نہ کن اِں، تا کہ مئے شمئے تھا مھر و دوستی پیداگ ببیت. بلے مُغلاں وتی اھد پروشت و کلاتءِ مردمانی سرا دست دراجی اِش کت. کلاتءِ مردماں باز پریشاں بوت اَنت و روچ پہ روچ مُغلانی زلم و ناروایی گیش و گیشتر بیاں بوت. آسرا کہ مھلوک سک بیزار ترّاِت، گڈا ارباب شمس الدین و گوھرام کہ دھواریانی سردارت و میرابراھیم خان میرواڑیءَ مُغلانی جنگءِ سازش بنگیج کت. میرابراھیم خان میرواڑی نغاڑ دمگءَ، سوراتءَ نشتگ اَت و رَند چہ میربجار میرواڑیانی سرداراَت. ارباب شمش الدین و گوھرام آتک اَنت نغاڑ و گوں میرابراھیم خان میرواڑی نشت اَنت و پہ مُغلانی جنگا اھد و پیمان اِش بست و اُروش کنگءِ تاریخ اِش ھم پکا کت.

ارباب شمس الدینءِ چست بیگ

دھواریاں گوں ارباب شمس الدین و گوھرامءِ کماشیءَ کلاتءِ تھا مُغلانی ھلاپءَ چست بوت اَنت و چیرکانی جنگءِ چن و لانچءَ لگ اِتنت. بلے ھما اھدے کہ آیان گوں مُغلاں کتگ اَت کہ گوں آسنی، ڈوکی و داری سلاہ جنگ مکن اَنت، اَنگت ھما کولءِ سرا اُوشتاتگ اِتنت. دھواریاں نوکیں پندلے سازاِت بزاں 100 زنڈیں پتیری نان کہ آیانی نام اِش بیزن کتگ اَت پَتک و چنت روچ اے نان اِش روچے سرا ایر کت اَنت کہ شرّ ھشک ببنت. مُغل حاکم باز کم چہ کلاتءَ در کپت.

ارباب شمس الدین و گوھرام یک روچے پہ مُغل حاکمءِ گندگءَ پکا کت و سد کس دھورای اِش گوں وت زرت و ھر یک مردمے یک نانے وتی بگلءِ چیرا کت و حاکمءِ گندگا شت اَنت. وھدیکہ گوں مُگل حاکمءَ دیم پہ دیم بوت اَنت، اَناگاہءَ دھواریاں نان چہ وتی بگلانی چیرا در کت اَنت و مُغلءِ سرا جنگا لگ اِتنت، آسر گوں ھمے ناناں حاکم اِش کشت. اے جنگءِ ھال درستیں کلاتءَ پروشت. میرابراھیم خان شاہ مردان و سنگ اندازءِ درمیانی کوھانی تھا، سازشءِ کرارءِ متابکءَ گوں وتی لشکرا جاڑی و ساڑی نشتگ اَت. گوں اے ھبرءِ اِشکنگءَ آیاں ھم کلاتءِ سرا اُروش کت. براھویاں ھم کلاتءَ آتک و مُغلانی کشگءَ گلائیش بوت اَنت. لھتے ھسابی مردم چہ مُغلاں کہ پشت کپت اَنت پاداِش پہ تچگا دات. آ دگہ درستاں کشگ بوت اَنت. دھواریانی اے ٹک اَنگت کلاتءَ ھست اِنت و ڈوڈکی نامءَ مشھوراَنت.

میربجار بے چک و زادگ مرتگ اَت. پہ ھم اِش گڈ چہ اِشی کہ مُغلان اِش چہ کلاتءَ تاچینت اَنت گڈا تھت اِش میرابراھیم خان میرواڑیءَ دات. بلے میرابراھیم خان ھم چوش کہ یک آزاتیں بلوچے حاکمیءَ نہ زرت. البت گوں براھویانی بازیں پریات و دستبندیان پہ وتی نواسگءَ میرحسن رازی بوت، براھویاں تپاک بوت اَنت و میرحسن اِش کلاتءِ سردار کت.

5- میرحسن

میرحسن میرگوھرامءِ بچ و میرابراھیم خان میرواڑیءِ نواسگ اَت. رند چہ اِش کہ گوں دھوارانی کمکءَ مُغلان اِش پروش دات و کشت اَنت، براھویاں میرحسنءَ وتی سرادر کت.

اے زمانگءَ شاه جھان مُغل ھندوستانءِ بادشاہ اَت. کندھارءَ کامران مُغل اَت و شالکوٹ (کوئٹہ) و مستنگ ھم آییءِ حاکمی اَت. کچیءَ باروزئی اوگان حکومتی کنگااَت. چاکر و گوھرامءِ بلوچاں بزان رند و لاشار چہ بانُک گوھرءِ ھشترانی سی سالی جنگءَ باز کمزوراِتنت. کچیءَ آیانی ھست و نیست ھلاس بوتگ اَت. میرچاکر گوں وتی بچاں دیم پہ ھندوستان رھادگ گپتگ اَت. گوھرام و آییءِ لاشاری ٹک شنگ و شانگ بوتگ اِتنت و کلھوڑ و باروزئی ٹکءِ میار بوتگ اِتنت. سندءَ کلھوڑیاں حاکمی کنگااِتنت کہ کم کم دیم پہ کچیءَ پیداگ اِتنت و وتی حکومتیءِ دامنءَ گیش کنان اِتنت.

اے زمانگءَ میرحسنءِ درجہ و مزنی چہ یک ٹکےءِ سرداریءَ مستر نہ اَت. آییءِ براھوئی ٹک بس ھمے دمگءِ واھنداِتنت کہ میربجارءِ زمانگءَ آیانی دستا کپتگ اَت. جدگالانءَ اے ھمت نیست اَت کہ براھویانی ھلاپءَ چست ببنت. پہ ھمے ھاترا میرحسن و آییءِ براھوئی ٹک پہ ایمنی زند گوازینگااِتنت. میرحسنءِ زمانگ امن و امان بوتگ. براھوئیاں دست ھالیگ و گوم اِش برابراَت، و ھمے دوراں جنگے چن و لانچءَ گلائیش بوت اَنت و وتی بُن اِش بز کت، بلے رند چہ اے دوراں ھجبر آسودگ نہ نشت اَنت.

میرحسن گوں وتی قبایلءَ امن و امانیں زندے گوازینت و سال 1666 بے چک و زادگ کلاتءِ تھا بیران بوت.