Wt/zea/ochend

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands ochtent, ouwer uchten, van Oergermaons *ūhtōaz, ouwer *unh(w)tōaz. Uutendelienge van Oer-Indo-Germaons *nkʷ-t-, 'n nultrap bie *nokʷ-, wat-a, ok al mee *-t as achtervoegsel, an de grondslag vò nacht leit.

Omschrievienge

ochend m

• 't begin van d'n dag, zò van zonsopkomst (of in de wintertied: vanaf 't opstaen) toet 8, 9 ure; soms ok wè toet 12 ure

Uutspraek

[ˈɔxənt ~ ˈʌxənt]

Verbugienge

ochenden meêrvoud, ochendje verkleinwoôrd, 's (n)ochens genitief

Saemenstelliengen

• ochenroôd
• ochendschof
• ochendschorte

Varianten

• ochtienk Zeêuws-Vlaonderen
• uchtienk Land-van-Kezands
• nuchtienk Biervliet

Synoniemen

• morgen

Beteikenisverwant

• vôremiddag

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: oggend, môre
• Afrikaons: صَبَاح (ṣabāḥ) m
• Berbice-Nederlands: fruku
• Chinees (Mandarijn): 上午 (shàngwǔ)
• Duuts: Morgen m
• Esperanto: mateno
• Frans: matin m
• 'Ebreêuws: בוקר/בֹּקֶר (bóker) m
• Hindi: सुबह (subah) v, तड़का (taṛkā) m
• 'Ollands: ochend g, morge g
• Iengels: morning
• Italiaons: mattino m, mattina v
• Japans: 朝 (あさ, asa), 午前 (ごぜん, gozen)
• Latijn: māne o, mātūtīnum o
• Limburgs: mörge, merge m
• Nederlands: morgen m, ochtend m
• Nedersaksisch/Platduuts: morgen, mörgen, Muargen enz. g/m

• Neger'ollands: morog
• Oôst-Vlaems: merge m
• Oudgrieks: ἠώς (èoos) v
• Oudnederlands: morgan m
• Poôls: ranek m, rano o
• Portugees: manhã v
• Russisch: у́тро o
• Skepi: mag, murg
• Spaons: mañana v
• Swahili: asubuhi kl. 9, 10
• Turks: sabah
• Westerlauwers Vries: moarn g
  • Hindeloôpers: môrn
  • Schiermonnikoôgs: mône m
• West-Vlaems: uchtynk m
• Zweeds: morgon g

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 630-1

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank