Zeêuws edit
Etymologie edit
Ouwer ajuun (ziet ok onder § Ontlêniengen), van Middelnederlands uyen/ajune, uut 't Vulgair Latijnse unionem, van 't Latijnse unio, letterlijk 'eên'eid', om'at de bol, anders as aore looksoorten, gin teeën bevat en ondeêlbaer is. De vurmen (a)juun, arjuun, andjoen etc. bin sterk beïnvloed deu 't Franse oignon, t'rwiel uyen en vurmen die-a daevan komme ('Ollands ui, Limburgs ooj en un) zonder Franse tussenkomst uut 't Vulgair Latijn stamme.
Betêkenisse edit
juun m of v
- Sterk rukend bolgewas (Allium cepa), daerat 't ondergrondse deêl as groente van oor gegete
N.B.: juun is 'n onverbuugbaer woord, dat wil zeie dat 't meêrvoud eênder is as 't ienkelvoud. 'Iermee is 't in 't Zeêuws 'n uutzonderlijk woord.
Uutspraek edit
[jyn]
Verbugienge edit
meêrvoud juun, verkleinwoord juuntje
Dialectvarianten edit
- juin Land-van-'Ulsters, Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied
- arjuin Dwofplaote
Samenstelliengen edit
Uutdruksels edit
- Juuntjes draoie, errebeier weze
- Zò kelf as 'n juuntje, vreêd netjes gepoest
- Zò vals as 'n juun, schienvroom
- Zò zot as 'n juun, druk op 'n kinderlijke wieze
- D'rbie lope as 'n juun mee eên schille/pelle
- Te weinig goed an 'ebbe
- J'n eige altoos 'tzelfde kleêë
- ’Ouwt is 'n juuntje onder z'n neuze, gezeid as t'r eêntje, meêstentieds 'n kind, vò niks zit te janken
- ʼn Juun op zak è, gauw janke
- Zò geil as 'n (renne) juun
- Juun om d'n derden/dorden Schouwen-Duvelands / Juun op deêl, oud gebruuk: eên derde van d' opbriengst goeng nae d'n errebeier dien-a de juun schoônschrapte
Ontlêniengen in aore taelen edit
- ajoen Aucaons
- ajun Berbice-Nederlands
- ajón Saramaccaons
- ayun Sranantongo
Vertaeliengen edit
Vertaeliengen
|
Bronnen edit
- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 389
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 135-6
- Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 44
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'ajuin'