Wt/zea/juun

< Wt‎ | zea
Wt > zea > juun

ZeêuwsEdit

 
'n Groepje juun van verschillende soorten.
 
Juun is zòwè ienkelvoud as meêrvoud, zò-a je 'ier kun zieë.

EtymologieEdit

Ouwer ajuun (ziet ok onder § Ontlêniengen), van Middelnederlands uyen/ajune, uut 't Vulgair Latijnse unionem, van 't Latijnse unio, letterlijk 'eên'eid', om'at de bol, anders as aore looksoorten, gin teeën bevat en ondeêlbaer is. De vurmen (a)juun, arjuun, andjoen etc. bin sterk beïnvloed deu 't Franse oignon, t'rwiel uyen en vurmen die-a daevan komme ('Ollands ui, Limburgs ooj en un) zonder Franse tussenkomst uut 't Vulgair Latijn stamme.

BetêkenisseEdit

juun m of v

  • Sterk rukend bolgewas (Allium cepa), daerat 't ondergrondse deêl as groente van oor gegete

N.B.: juun is 'n onverbuugbaer woord, dat wil zeie dat 't meêrvoud eênder is as 't ienkelvoud. 'Iermee is 't in 't Zeêuws 'n uutzonderlijk woord.

UutspraekEdit

[jyn]

VerbugiengeEdit

meêrvoud juun, verkleinwoord juuntje

DialectvariantenEdit

SamenstelliengenEdit

UutdrukselsEdit

  • Juuntjes draoie, errebeier weze
  • kelf as 'n juuntje, vreêd netjes gepoest
  • Zò vals as 'n juun, schienvroom
  • zot as 'n juun, druk op 'n kinderlijke wieze
  • D'rbie lope as 'n juun mee eên schille/pelle
    1. Te weinig goed an 'ebbe
    2. J'n eige altoos 'tzelfde kleêë
  • ’Ouwt is 'n juuntje onder z'n neuze, gezeid as t'r eêntje, meêstentieds 'n kind, vò niks zit te janken
  • ʼn Juun op zak è, gauw janke
  • geil as 'n (renne) juun
  • Juun om d'n derden/dorden Schouwen-Duvelands / Juun op deêl, oud gebruuk: eên derde van d' opbriengst goeng nae d'n errebeier dien-a de juun schoônschrapte

Ontlêniengen in aore taelenEdit

VertaeliengenEdit

BronnenEdit

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 389
  • K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 135-6
  • Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 44
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'ajuin'