ရူပဗေဒနန့် ဓာတုဗေဒရို့တွင် ဒြပ်ထု တည်မြဲမှု နိယာမ (အင်္ဂလိပ်: law of conservation of mass or principle of mass conservation) ဆိုရေမှာ စွမ်းအင်နန့် ဒြပ်ထု ကူးပြောင်းဖလှယ်ခြင်းတိအတွက် အပိတ်စနစ် (သို့) ပြင်ပမှစွက်ဖက်မှုမဟိရေစနစ်၌ ဒြပ်ထုရေ အချိန်နန့်အမျှ ကိန်းသေဟိရေ။ အကြောင်းမှာ ထိုစနစ်ဧ ဒြပ်ထုရေ ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းမဟိပေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ပမာဏကို ထပ်မံ ထည့်သွင်းရန်လည်း မဖြစ်နိုင်သကဲ့သို့ ဖယ်ရှားရန်လည်း မဖြစ်နိုင်ပေ။ အကျိုးဆက်အားဖြင့် ဒြပ်ထုပမာဏကို အချိန်နန့်အမျှ တစ်ညီတည်း(ကိန်းသေအဖြစ်) ထိန်းသိမ်းထားရေ။
နိယာမက ဒြပ်ထုရေ ဖန်တီး၍လည်းမရ၊ ဖျက်ဆီး၍လည်းမရဟု သွယ်ဝိုက်ညွှန်းဆိုရေ။ သို့ရာ၌ အကာသတွင် ဒြပ်ထုကို ပြောင်းလဲစီစဉ်နိုင်ရေ (သို့) ပါဝင်ဒြပ်ထုသားတိစွာပုံသဏ္ဌာန်ပြောင်းလဲလားနိုင်ရေ။ ဥပမာအနိန်နန့် ဓာတုဓာတ်ပြုခြင်းတိ၌ ဓာတ်ပြုမှုမတိုင်မီ ဓာတုပါဝင်ပစ္စည်းတိဧ ဒြပ်ထုရေ ဓာတ်ပြုမှုပြီးအောက် ပါဝင်ပစ္စည်းတိဧ ဒြပ်ထုနန့် ညီမျှလီရေ။ ထို့အတွက်ကြောင့် အပိတ်စနစ်တွင် ဓာတုဓာတ်ပြုခြင်းနန့် စွမ်းအင်နိမ့် သာမိုဒိုင်းနမစ်ဖြစ်စဉ်တိအတွင်း ဓာတ်စမ်းပစ္စည်းတိဧ စုစုပေါင်း ဒြပ်ထုရေ ရလဒ်/ထွက်ပေါ်လာရေ ပစ္စည်းတိဧ စုစုပေါင်း ဒြပ်ထုနန့် တူညီလီရေ။
ဒြပ်ထုတည်မြဲခြင်း အယူအဆကို ဓာတုဗေဒ၊ မက္ကင်းနစ်၊ ငွေ့ရည် ဒိုင်းနမစ် စသည့် နယ်ပယ်တိစွာ၌ ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုကတ်ရေ။ သမိုင်းကြောင်းအရ ဒြပ်ထုတည်မြဲခြင်းကို မီခေးလ်း မန်နိာ့ဆော့ဖ် (Mikhail Lomonosov) က ဓာတုဓာတ်ပြုမှုတိဖြင့် တသီးတခြား သရုပ်ပြသခပြီး အန်ထွမ်း(န်) လာဗွေ့ဇီယေ (Antoine Lavoisier) က အောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ယှာဖွီတွိ့ဟိခရေ။ ဒေနိယာမဖော်ထုတ်ခြင်းရေ အဂ္ဂိရတ်ပညာမှရေ ခေတ်ပေါ် သိပ္ပံဘာသာရပ်ဖြစ်သည့် ဓာတုဗေဒဘာသာရပ်ရို့ဧ တိုးတက်လာမှု၌ လွန်စွာအရီးပါခဧ ။
ဒြပ်ထုတည်မြဲခြင်းနိယာမရေ ခန့်မှန်ခြေအားဖြင့် အပြောင်းအလဲမဟိခပဲ ဆက်လက်တည်ဟိနိကာ ဂန္ထဝင်ရူပဗေဒ ဘာသာရပ်မှ ပေါက်ဖွားလာရေ ယူဆချက်တိဧ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ရေဟု ယူဆကတ်ရေ။ ဒေနိယာမကို ဒြပ်ထု-စွမ်းအင် ညီမျှမှုနိယာမ (mass-energy equivalence) အောက်၌ ကွမ်တမ်မက္ကင်းနစ်၊ အထူးနှိုင်းရသီအိုရီရို့နန့် ကိုက်ညီစီရန် ပြုပြင်မွမ်းမံရန် လိုအပ်လျက်ဟိရေ။ ဒြပ်ထု-စွမ်းအင် ညီမျှမှုနိယာမက စွမ်းအင်နန့် ဒြပ်ထုရို့ရေ စုစုပေါင်းကိန်းသေပမာဏကိုဖွဲ့စည်းရေဟု ဆိုထားရေ။ လွန်စွာတက်ကြွတုံ့ပြန်တတ်ရေ စနစ်တိအတွက် ဒြပ်ထုတစ်မျိုးတည်း တည်မြဲခြင်းသဘောရေ ကိုက်ညီမှုမဟိကြောင်းပြသရာ အကြောင်းမှာ အမှုန် ရူပဗေဒတွင် အမှုန်-ဆန့်ကျင်အမှုန်ရို့ဧ ဒြပ်မှ စွမ်းအင်ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်စဉ်နန့် နျူကလီးယားဓာတ်ပြုတုံ့ပြန်ခြင်းရို့တွင် မကိုက်ညီ၍ဖြစ်ရေ။
ဒြပ်ထုရေ အပွင့်စနစ်တိတွင် စုစုပေါင်းကိန်းသေတန်ဖိုး၌ ထိန်းသိမ်းထားပနာပုံမှန်အားဖြင့် မရပေ။ ဆိုလိုစွာမှာ အပွင့်စနစ်ဖြစ်ရေကြောင့် ဝင်လာရေ၊ ထွက်လားရေ ဒြပ်ထုအမျိုးမျိုး၊ စွမ်းအင်ပုံစံအမျိုးမျိုးရို့ကို ခွင့်ပြုထားရေကြောင့်ဖြစ်ဧ ။ သို့ရာတွင် နျူကလီးယားဓာတ်ပြုခြင်း (သို့) ရေဒီယိုဓာတ်သတ္တုကြွခြင်းတိ ပါဝင်ပတ်သက်မှုမဟိကေ အပူ၊ စက်ပိုင်းဆိုင်ရာအလုပ်၊ လျှပ်စစ်သံလိုက်ဖြာထွက်ခြင်း ကဲ့သို့ရေစနစ်တိ၌ ထွက်လားရေ (ဝင်လာရေ) စွမ်းအင်ပမာဏရေ ထိုစနစ်ဧ ဒြပ်ထုတွင် တက်/ကျခြင်းအဖြစ် မတိုင်းတာနိုင်က်အောင် အများအားဖြင့် သေးငယ်ကတ်ရေ။
ကြီးမားရေဆွဲအားပါဝင်ပတ်သက်ရေ စနစ်တိတွင်ကား ယေဘုယျနှိုင်းရသီအိုရီကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရဖို့ဖြစ်ပြီး ထို၌ ဒြပ်ထု-စွမ်းအင် တည်မြဲခြင်း နိယာမရေ ပိုပြီးကေကျယ်ပြန့် ရူပ်ထွီးပနာအနက်ဖွင့်ဆိုမှုတိစွာ ဟိကတ်ရေ။ အထူးနှိုင်းရသီအိုရီမှာကဲ့သို့ ဒြပ်ထု၊ စွမ်းအင် နှစ်မျိုးစလုံးကို တိတိကျကျ၊ ရိုးရိုးသျှင်းသျှင်း ကိန်းသေတန်ဖိုး၌ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မှုမဟိချေ။