Wp/qug/Wayay

< Wp‎ | qug
Wp > qug > Wayay
8 ChukwiWayayFlur
-

O

S
Sapsi
Nipa suti, sanancha, yupay Wayay, O, 8
Nipa tawqamana antayakuna, arayakuna
Tantari yupay, mitakak yupay, bluki niki 162, p
Tullpu, rikchaytullpu illak (wapsi)
ancha achik ankas (yakuyashka)
Iñuku wisnu 15.9994(3) g·mol−1
Iliktrun ukuñikayay 1s2 2s2 2p4
Iliktrunkuna iñuku karaman 2, 6
Pachaykamay kanakuna
Tinki kakuy (KPP-pi)wapsi
Kikin wisnu(0 °C, 101.325 kPa)
1.429 g/L
Yakuyachina iñu54.36 K
(-218.79 °C, -361.82 °F)
Wapsichana iñu90.20 K
(-182.95 °C, -297.31 °F)
Kritiku iñu154.59 K, 5.043 MPa
Tantarina kunuchiy(O2) 0.444 kJ·mol−1
Wapsichana kunuchiy(O2) 6.82 kJ·mol−1
Kunuchina atipay(25 °C) (O2)
29.378 J·mol−1·K−1
Wapsi ñitiy
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K       61 73 90
Iñukupa kanakuna
Umiña llikacubic
Muksichana yupaykuna2, −1
(niwtral muksi)
Iliktrunigatiwu kay3.44 (Pauling iskala)
Iyunchana michakuna
(aswan)
1st: 1313.9 kJ·mol−1
2nd: 3388.3 kJ·mol−1
3rd: 5300.5 kJ·mol−1
Iñuku illwa60 pm
Iñuku illwa (yupashka)48 pm
Kuwalinti illwa73 pm
Van der Waals illwa152 pm
Hukkuna
Llutarina nikichayparamaqnitiku
Kunu pusay(300 K) 26.58 m W·m−1·K−1
Rukya utkay(gas, 27 °C) 330 m/s
CAS niki yupay7782-44-7
Huk isotopunkuna
Uma killka: Wayay nipa isotopunkuna
iso NA kuska kawsay mita DM DE (MeV) DP
16O 99.76% O-ka takyakmi, 8 niwtrun charikpi
17O 0.038% O-ka takyakmi, 9 niwtrun charikpi
18O 0.21% O-ka takyakmi, 10 niwtrun charikpi
References
This box: view  talk  edit

Wayay[1] icha Nahasllay[2] (qhichwa shimipi: chhuhu, chhuju, kastilla shimipi: oxígeno, mushuk latin shimipi: oxygenium, grigu shimimanta Οξυγόνον), shuk chakllisinchi nipami kan. Chakllisinchi killkaypi, wayayka O killkashkami kan.

Tiksimuyupa wayra pachapi pichka patma wayaymi kan, ishkanti iñukuyuk iñuwa (O2). Hanak wayra pachapi intipa illanchaypi kimsanti wayay iñuwami (O3) tukukun, chay imawaka achiksamaytu nishkami kan.

Shuk nipakunaka antaya shina wayaywan muksikunatami tukukun, shuk nipakunaka yakukunatapash (allpawira shinami) wayaywan rupanakushpa ninata ruran. Wayay wapsika Rawrawapsiwan sinchi tukyashpaka yakuta ruranmi (H2O).

Tukuy kawsakkuna - yurakuna, wiwakuna, runakunapash samankapak wayayta mutsun. Wayayta surkushpa chimlasayta (killimsaya ishkay muksi, CO2) wapsita kachashpa saman. Yurakunaka inti wayllaywam chimlasayta surkushpa wayayta kachan.

Pukyukuna edit

  1. César Guanolema Curicama: Vocabulario kichwa – español por asignaturas. Validado por la academia de la lengua kichwa (llikapi, shuklla shutishuyu).
  2. Consuelo Yánez Cossío: Léxico ampliado quichua-español, español-quichua. Quito 2007. p. 267. najasllai < mana+jasmai+llashana.

Hawa tinkikuna edit