Yakuka (H2O) shuk iñiwami kan. Yakuka kimsa samikunapi tukunata ushan :
- Chiri kakpika, payka rasumi kan,
- Ashtawan kunuk kakpika, payka samaymi tukun
- Mana ashtawan chiri, mana ashtawan kunuk kakpika, payka yakumi kan.
Mamakucha manyakunapi, yakuka 0°C sinchiyarin, 100°C samaymi tukun. Ashtawan hawami kakpika, yakuka ashtawan utiyami samayta tukun, shinallatak Quito llaktapi (2760m) 90.7°C kunuk kakpika samayta tukun, Chimborazo rasu hawapi (6350m) 79°C kunuk kakpika samayta tukun[1].
Kawsaypak, yakuka kapakmi kan : tukuy kawsak kaykunaka yakuta mutsun, yurakunaka, wiwakunakapash. Mishki yakupi, mamakucha yakupipash challwakunaka, yaku wirakunatapashmi kawsan, allpapi kawsak wiwakunaka shinallatakmi yakuta mutsun.