Wp/kck/Zimbabwe

< Wp‎ | kck
Wp > kck > Zimbabwe

Zimbabwe ihango yakazwimila yoga, izwitungamila. Yake idangwa iyi Rhodesia, ihango isina gugwa pedlo kakale inowanika kuntha yeSouthern Africa, pakati kwegwizi gwe Zambezi ndegwizi gwe Limpopo. Hango yeZimbabwe yakakombewa ndehango ye South Africa, Botswana, Zambia nde Mozambique. Doropo gulu linopinda amwe whose loyi Harare. Doropo letjibili ndobukulu loyi Bulawayo. Banhu bose bamuhango banokumbuligwa kuti bengaba 14 miliyoni. Hango yeZimbabwe ina ndimi dzili 16 dzakamilidziwa dzinohingisiwa muma ofisi ahulumente, koga tjiNgisi kene tjiKhuwa, tjiShona, ndetjiTebele indimi dzinohingisiwa kupinda dzimwe kutebela tjiKalanga, tjiTonga nedzimwe.

Milikila nde 11th centjuri, hango yangwenu yeZimbabwe yaka ili yebuhe, itungamigwa ndaboMambo. BoMambo behango yeNzimabwe yatontolo banobepela bo Mutapa, Tjibundule nabo Nitjasike limwe zina lile kuli Tjilisamhulu. Dniye waka tolegwa bumambo neMatebele aMzilikazi. Hule kukwe kukabe Lobengula iyewakatolegwa bumambo na Cecil Rhodes. British South Africa Company ya Cecil Rhodes yakatanga thama mabhoda ehango yeZimbabwe nde 1890 hapo kwabakakunda ludzi gweMaShona , kukoti ke nde 1893 bekakunda banhu be Matabeleland koga kwakatanga kukaba ndengwa yaka ipisa kwazo, yakadangwa ikayi, First Matabele War. Tungamila kwekhampani kwakapela nde 1923 hapo kwakabumbiwa hulumente we Southern Rhodesia yakazwimila izwitungamila pasi kweBhilithani. Nde 1965, hulumente wemakhuwa wakavumilana ukadana hango ndekuti i Rhodesia. Hango yakagala lubaka isingahingidzane ndedzimwe hango kwelubaka gulefu kakale kwakaba ndengwa yemakhuwa ndebanhu batema kwemakole ali 15. Kwakabe ndelunyalalo ndelusunyunguko hango ikazwimila ndemwedzi waTjabehomba nde1980.

Zimbabwe yakangina mukubungano lehango dzimuKhomoni Welithi, koga ikadusiwa nde 2002 ndokon’ wa tebela milayo yehango dzose kutiwa ndentungamili wayigogo lubaka Robert Mugabe. Hango yeZimbabwe imugubungano yeUnited Nations, ndeSouthern African Development Community (SADC), nde African Union (AU), kakale nde Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA). Yaka izibgwa se "Jewel of Africa" ndezila yobhudilila kwayo.