Wp/kck/Botswana

< Wp‎ | kck
Wp > kck > Botswana

Yakasiyana nde Bophuthatswana.

Flag of Botswana

Botswana (/bɒtˈswɑːnə/ (ihango inozwibusa kumunlayo) (Tjitswana: Lefatshe la Botswana; TjiKalanga: Hango yeBotswana), ihango isina oshiyeni inowangwa. Yaka idangwa tunhu Bechuanaland ndelubaka gweMaBhilithani, Botswana yakawhana zina layo ipedza zwimila mudzihango dzakadzitungamigwa ndeBhilithani nsi 30 Ndlana 1966. Kubvila ipapo yayozwitungamila, ithama luhalulo ndezila yakatambunhuka kakale ihango isina bupombgwe muAfrica milikila nde 1998. Ihango iwhola kudzimwe mu Africa inabutungamili gwakatambunhuka. Hango yeBotswana yakatandabala, kukoti bunji bayo iKalahari Dezethi. Yakakombewha ndeSouth Africa kuburwa ndeburwa mabhehhuba, kumahwahhuba ndekubunanzdwa kunaNamibia, kukobe ndeZimbabwe kubunanzdwa mabhehhuba. Bhoda yekuZambia kuburwa pedlo ndeKazungula akutolebgwa ndekwayo koga ndiyo iwhulu kupinda dzose.

Tjitjaba tjeBotswana

Fulegi yeBotswana Luphawu gweBotswana

Motto: "Pula!" (Tswana)

"vula"

Njimbo yeHango: Hango iyeyi yedu. Ayibusisiwe Hango yedu yakanaka,Blessed Be Our Noble Land

Mbala weBotswana (dark blue) MuAfrican Union (light blue)

Dorobho lehango Gaborone

Kakale likulu 24°39.5′S 25°54.5′E

Ndimi dzimunlayo English • Setswana

Njudzi (2012 est. 79% Tswana 11% Kalanga 3% San 7% other

Nkolo 73% Christian—66% Protestantism —7% Catholicism

20% No religion 6% Traditional faiths

1% Others (includes Baha'i, Hindu, Islam, Rastafarian)

Demonym(s) Batswana (plural) Mutswana (singular)

Hulumente Unitary dominant-party parliamentary constitutional republic

Ntungamili Mokgweetsi Masisi

Ntebedzeli weNtungalili Slumber Tsogwane

Tjilebeleki tjePalamente Phandu Skelemani

Ntongi Upehhugwi Terence Rannowane

Bumbiwa Gwemilayo Phalamente

Yakasungunhuka kuUnited Kingdom

Established (Constitution) 30 September 1966

Bugulu • Total 581,730 km2 (224,610 sq mi)[8] (47th)

Vula (%) 2.7

Bunji Gwebanhu • nde2018 2,254,068[9][10] (145th) • bagwa kwebanhu nde2011 2,024,904 • Tjisindo 3.7/km2 (9.6/sq mi) (231st) GDP (PPP) 2019 estimate • Total $44.3 billion[11] • Per capita $18,654[11] GDP (nominal) 2019 estimate • Total $19.651 billion[11] • Per capita $8,263[11] Gini (2015) Positive decrease 53.3[12] high HDI (2018) Increase 0.728[13] high • 94th Mari yehango Botswana pula (BWP) Lubaka UTC+2 (Central Africa Time) Kwagwa kwedeyithi dd/mm/yyyy

Zila yondisa mota left

Namba yehango yefoni +267

Ihango isiwhulu kwazo inabanhu bali2.3 million, Botswana ihango isazominyana mudzihango dzose. Banhu bangaswika mu10 phecenti yebanhu bose behango banogala kudolobho likulu, Gaborone. Yakatongobe hango inodzila kwedzemari muhango dzose iwana US$70 muGDP per capita ndema 1960.—Botswana yatjimilika kwazo ikabe hango ipehhugwi mudzimari, inokula futhi mudzebupfumo. Yakapfuma kwazo mumayini, mun' ombe ndekundigwa ndebanobva kudzimwe hango. Botswana inozwimilidza ndeGDP (masimba whotenga akalizanisiwa) per capita ye$18,825 ndegole milikila nde2015, ndiyo inopinda dzose hango kuAfrica. Mari inongina yehango (bamwe banokumbulila kuti ndeyetjinna muAfrica) inohhisa bugalo gupehhugwi mubanhu kakale banhu banolingika benabutjilo gupehhugwi muhango dzose dzentha weSub-Saharan muAfrica.

Botswana imugubungano leAfrican Union, muSouthern African Development Community, muCommonwealth of Nations, ndeUnited Nations. MuHango kunabanhu banjinji banogwala ndebugwele gweHIV/AIDS. Kwakatiwa ndongoloso dzakasiyana kuti kulapiwhe igogu bugwele kakale kukaba ndezwidiyo zwinjinji kuzamiwha kuti kummisiwe ndila mbeli kweHIV/AIDS koga akuzotjidza, Mabalo ebanhu bana AIDS akatanha kunohlisa, akamilika kubva kuna290,000 nde 2005 ekandoswika kuna320,000 nde2013. Botswana imunamba yetjitatu kuhango dzose dzina HIV/AIDS, banhu bangabe 20% mubanhu bose bamuhango yeBotswana banabugwele igogu.