Wp/isv/Periodična sistema elementov

Periodična sistema hemičnyh elementov (tabela Mendelejeva) – sostavjenje vsih hemičnyh elementov v formě tabely suglasno jihnjemu rastečemu atomnomu čislu. Tuta tabela pokazuje zavisnost različnyh svojstv elementov od atomnogo jedra i jest osnovana na pravilu periodičnosti, ktoro razrabotal v 1869-om godu rosijsky hemik Dmitri Ivanovič Mendelejev (1834–1907).

Koristajemost periodičnoj sistemy jest v tom, že prědstavjaje v prostoj formě zavisnost harakteristik elementov od sučih v njih protonov i elektronov. Oficialna, sučasna versija periodičnoj sistemy jest ciklično publikovana Medžunarodnym sojuzom za čistu i priložnu hemiju (IUPAC). Poslědnja versija iz 1. junija 2012 goda sodrživaje vse elementy s atomnymi čislami 1-112, 114 i 116. Znajeme sut dokazy, že jestvuje 118 elementov, ale tvorjenje někojih elementov (113, 115, 117 i 118) ne jest ješče potvrdženo, za to oni ne sut oficialno uznavane od IUPAC i imajut dočasnu nazvu bazovanu na jihnjem atomnom čislu, napr. ununtrij "jedin-jedin-tri".

Vsaki element v tabelu jest prědstavjeny s svojim atomskym čislom i hemičnym simbolom.

Tabela

Periodična sistema elementov

Grupa	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
Period
1	1 H Vodorod																	2 He Helij
2	3 Li Litij	4 Be Berylij											5 B Bor	6 C Vugljerod	7 N Azot	8 O Kislorod	9 F Fluor	10 Ne Neon
3	11 Na Natrij	12 Mg Magnezij											13 Al Aluminij	14 Si Kremnij1	15 P Fosfor	16 S Sěra	17 Cl Hlor	18 Ar Argon
4	19 K Kalij	20 Ca Kalcij	21 Sc Skandij	22 Ti Titan	23 V Vanadij	24 Cr Hrom	25 Mn Mangan	26 Fe Želězo	27 Co Kobalt	28 Ni Nikelj	29 Cu Meď	30 Zn Cink	31 Ga Galij	32 Ge Germanij	33 As Arsen	34 Se Selen	35 Br Brom	36 Kr Krypton
5	37 Rb Rubidij	38 Sr Stroncij	39 Y Itrij	40 Zr Cirkonij	41 Nb Niobij	42 Mo Molibden	43 Tc Tehnecij	44 Ru Rutenij	45 Rh Rodij	46 Pd Paladij	47 Ag Srěbro	48 Cd Kadmij	49 In Indij	50 Sn Cin2	51 Sb Antimon	52 Te Telur	53 I Jod	54 Xe Ksenon
6	55 Cs Cezij	56 Ba Barij	*	72 Hf Hafnij	73 Ta Tantal	74 W Volfram	75 Re Renij	76 Os Osmij	77 Ir Iridij	78 Pt Platina	79 Au Zlato	80 Hg Rtut3	81 Tl Talij	82 Pb Svinec4	83 Bi Bismut5	84 Po Polonij	85 At Astat	86 Rn Radon
7	87  Fr Francij	88 Ra Radij	**	104 Rf Raderfordij6	105 Db Dubnij	106 Sb Siborgij	107 Bh Borij	108 Hs Hasij	109 Mt Mejtnerij	110 Ds Darmštadtij	111 Rg Rentgenij	112 Cn Kopernicij	113 Uut Ununtrij	114 Fl Flerovij	115 Uup Ununpentij	116 Lv Livermorij	117 Uus Ununseptij	118 Uuo Ununoktij
* Lantanidy				57 La Lantan	58 Ce Cerij	59 Pr Prazeodim	60 Nd Neodim	61 Pm Prometij	62 Sm Samarij	63 Eu Evropij	64 Gd Gadolinij	65 Tb Terbij	66 Dy Disprozij	67 Ho Holmij	68 Er Erbij	69 Tm Tulij	70 Yb Iterbij	71 Lu Lutecij
** Aktinidy				89 Ac Aktinij	90 Th Torij	91 Pa Protaktinij	92 U Uran	93 Np Neptunij	94 Pu Plutonij	95 Am Americij	96 Cm Kjurij	97 Bk Berklij	98 Cf Kalifornij	99 Es Ejnštejnij	100 Fm Fermij	101 Md Mendelevij	102 No Nobelij	103 Lr Lorensij

Nekoje elementy imajut alternativnu nazvu v medžuslovjanskom:

• ¹ (14) Silicij (J.sl.)
• ² (50) Olovo (V.sl.), kositer (slovenski, hrvatski; iz grečkogo), kalaj (srbski, makedonski, bulgarski; iz turečskogo)
• ³ (80) Živo srěbro (J.sl.)
• ⁴ (82) Olovo (Z.sl., J.sl.)
• ⁵ (83) Bizmut
• ⁶ (104) Rezerfordij (V.sl.), Rutherfordij (Z.sl.)

Legenda

Alkalne metaly	Alkalozemne metaly	Lantanidy	Aktinidy	Prehodne metaly
Slabe metaly	Metaloidy ili Polmetaly	Nemetaly	Halogeny	Blagorodne/inertne gazy