Wp/isv/Praga

Praga jest glavny i največši grad Čehije.

Glavny grad

Praga

češ.: Praha
Horugva
Gerb
Administrativno děljeńje
Država	Čehija
Obča informacija
Osnovany	7. stolětje
Plošča	496 km²
Nasěljeńje (2020)	1 324 277 ljudij
Časova zona	UTC+1 (CET) lětom: UTC+2 (CEST)
<mapframe> problems: Attribute "latitude" has an invalid value Attribute "longitude" has an invalid value
Koordinaty: Template:Wp/isv/Coord

Od srědnjevěčja, Praga jest jednym iz najvyše krasivyh evropejskyh gradov. Ona jest često zvana "Grad 100 věž" ili "Srdce Evropy". Praga byla městom, kde mnogi trgovci i artisti strěčali.

Praga jest polna historičnymi monumentami i pokazyvaje vse artistične stily. Historičny centr Pragy jest položeny na oboh brěgah reky Vltavy. Historičny centr sostoji se iz šesti čestij, ktore vyše rano byli nezaležnymi gradami, ale byli dane zajedno v 18 stolětju: Stare Město, Josefov, Nove Město, Mala Strana, Hradčani i Višegrad. Princ Borživoj založil zamok Pražsky Grad. V Pragě sut mnoge muzeji, galerije, teatry, koncertne saly i ine historične budynky.

Historija

Praga

Najvyše rane obitatelji oblasti, ktoryh my znamo, žili v dolině okolo rěky Vltavy okolo 500 goda do našej ery. Slovjanske plemena prišli v Bohemiju okolo 500 goda do našej ery. Jest legenda o tom, kako grad Praga počel se. Princesa Libuše, lider slovjanskogo plemeni, izbrala prostogo seljanina Premysla, da by on stal jej mužem. Ona skazala jemu, da by on šel, našel selo na Brěgu Vltavy i počel grad tam. Grad stal Pragoju, vladanoju Pržemyslovičami.

V drugoj polovině 9. stolětja, prvopočetočne fortifikacije zamka byli sbudovane. V čas vlady Vaclava 1. v 10. stolětju crkva svetogo Vita byla sbudovana v Pražskom Gradu. Vaclav 1. byl ubity svojim bratom, kogda on šel v crkov. On byl vyše pozdno učineny svetym. V početku 11 stolětja, Pržemysloviči počeli imati moč i v Moraviji. Vratislav 2. byl prvym monarhom, imenovanym češskym kraljem.

Češsky kralj Vaclav 1. vladal od 1230 goda. On poddržival umětnost. Mnoge Němci prišli žiti v Pragu. V 1257 godu, kralj Premysl Otokar 2. osnoval Malu Stranu, da by němci žili tam. Poslědnim kraljem iz dinastije Pržemyslovičej stal Vaclav 3. On byl ubity v Moraviji.

V čas srědnjevěčja, Praga stala mnogo važnoju kako glavny grad Svetoj Rimskoj imperije imperatorom Karlom 4. (1316–1378), ktory byl najvyše močnym vladarem v Evropě v toj čas. Karl učinil Pragu velikym gradom, on sbudoval Katedralu Svetogo Vita, universitet i proslavjeny Karlov Most, ktory jest i nyně.

Poslě Karla 4., mnoge spory byli v Pragě. Svečennik Jan Hus skazal, že Rimskokatolična Crkva stala prězměrno močnoju. On byl arestovany i spaljeny. Mnogi ljudi byli soglasni s tym, čto skazal Hus. Ti ljudi byli nazvani husiti. Oni metnuli mnogyh važnyh katoličnyh ljudij iz okon ("defenestracija").

Od 1526 goda, Habsburgi vladali češskym kraljevstvom. Oni byli katolikami i vladali Svetoju Rimskoju imperijeju. V 1583 godu, imperator Rudolf 2 učinil Pragu glavnym gradom vměsto Vieny. Praga snova stala bogatym gradom, i ljudi mogli byti kako katolikami, tako i protestantami. Poslě Rudolfa 2. byli mnoge religiozne vojny. Oni stali čestju Tridesetlětnej vojny. Kogda Ferdinand 2 pobědil, mnogi protestanty odšli iz kraja. Nove budynky v Pragě byli sbudovane v stilju barok. Němečsky jezyk byl oficialnym, a ne češsky. Proslavjena imperatorica Marija Terezija imala 16 dětij, medžu njih byla Marija Antuaneta, ktora stala francuzskoju kraljevoju. Kogda jej syn Josef 2 vladal, religiozne vojny zakončili se. Ljudi mogli vyše svobodno govoriti, čto oni myslet, i nikakogo rabstva uže ne bylo. Praga imala tri česti: Staré Město, Malá Strana, Nové Město. Grad byl bogaty kulturoju. Proslavjeni ljudi, napriklad Volfgang Amadej Mocart, posěčali grad često.

V 19. stolětju, promysl prišel v Pragu. Byli sbudovanymi fabriky i želěznica medžu Pragoju i Vienoju. Češsko nacionalistično dviženje stalo mnogo silnym poslě 1848 goda. Čehi hotěli upotrěbjati svoj rodimy jezyk vměsto němečskogo. Kompozitori Bedržih Smetana i Antonin Dvoržak pisali muziku o svojem kraju i često upotrěbjali češske narodne pěsnje. Nacionalny Teatr byl otvorjeny v 1881 godu.

V juniju 1914 goda, arcivojevoda Franc Ferdinand, naslědnik habsburgskogo trona, byl ubity. To stalo pričinoju Prvoj světovoj vojny. Poslě vojny, nezaležna respublika Čehoslovakija byla stvorena i Praga stala jej glavnym gradom. Ona sostojala se iz Bohemije, Moravije, Slovakije i Karpatskoj Rusi. V 1938 godu Adolf Hitler vtrgnul v kraj. Praga byla osvobodžena Črvenoju armijeju v maju 1945 goda. Ale komunisti skoro vzeli moč i kraj byl vladany komunističnoju partijeju, ktora poddavala se Sovětskomu sojuzu. Lider Aleksandr Dubček postupno proboval provoditi reformy, ale v 1968 godu, Sovětsky sojuz poslal armiju v Čehoslovakiju, da by vozstanoviti svoju moč.

Demokracija prišla v Čehoslovakiju v 1989 godu, kogda Aksamitna revolucija stala se. V 1993 godu, Čehoslovakija razdělila se na dvě državy — Čehiju i Slovakiju. Obě te državy nyně sut čestju Evropejskogo sojuza.

Kultura

Katedrala Svetogo Vita

Poslě upada Želěznoj zavěsy v 1990 godu, Praga stala jednym iz najvyše popularnyh turističnyh měst v Evropě. Ona imaje budynky 13 stolětja, ktore sut i nyně. Pražsky Grad jest najvyše proslavjeny. Karlov Most jest nyně zatvoreny dlja transporta, da by pěšehodi mogli hoditi na most i kupovati suveniry. V Pragě sut mnoge muzeje, palace i teatry. Turisti obyčno idut na plošču Staroměstske Naměstije v centru Pragy. Tam sut mnoge istorične budynky različnyh stolětij i Statuja Jana Husa. Proslavjeny astronomičny časovnik jest na stěně ratuša Starogo Města. V Pragě sut muzeje posvečene proslavjenym ljudam, napriklad Bedržih Smetana, Antonin Dvoržak i Franc Kafka. Teatr Stavovske Divadlo jest jedin iz najvyše staryh teatrov v Evropě. On byl sbudovany v 1780 gody i opera Don Džovani Volfganga Amadeja Mocarta imala premieru tam.

Praga jest v spisku Světovogo Naslědstva Junesko.

Ekonomika

Praga byla važnoju v ekonomičnom životu teritorije tutčasnoj Čehiji s 19 stolětja, kogda region razvil promysl. Tekstilj i avta sut produkovane i eksportovane v mnoge kraje. Jeda, elektronika i hemikalije sut produkovane v Pragě. Polovina od ljudij, ktori rabotajut, sut ženy.

Praga jest grad, kde mnoge medžunarodne kompanije imajut svoje filialy. Od pozdnyh 1990 godov, Praga stala popularnym městom, kde mnoge holivudske filmy sut filmovany.

Univesitety

V gradu sut něktore universitety, napriklad Karlov Universitet, najvyše stary universitet v srědnej i vozhodnoj Evropě, založeny v 1348 godu.

Transport

"Nostalgičny tramvaj"

Praga imaje tri linije metra, i mnoge linije tramvaja i avtobusa medžu prědměstjem i centrom. Jest takože funikulor na vozvyšenosti Petržin i lift v Zoologičny Park Pragy. Vse služby imajut jednu biletnu sistemu.

Pojezdy iz Pragy jezdet v velike grady v susednyh krajah.

Moderny Aeroport Praga-Ruzine jest upotrěbjanym mnogymi avialinijami, napriklad Češske Avialinije.