Titikaka (qhichwa shimipi aymara shimipipash Titiqaqa, kastilla shimipi: Titicaca) kuchaka Abya Yalapi shuk kuchami kan, kay kuchaka Bolivia mamallaktakapi Perú mamallaktapipash tiyanmi. Chay kuchaka tukuy wampunayuk kuchakunata ashtawan hanakmi kan (3810m). Payka 8,562 km² hatunmi kan (204 kmx65km), 41 islakunata charinmi, ashtawan kapak islakunaka Intipa isla Killapa islapash (Bolivia mamallaktapi), Intika (Taquile) Amantanipashmi (Perupi) kan. Kuchapa manyakunapi Punu llaktaka (Perupi), Qupaqhawana (icha Kupakawana) llaktatapashmi (Boliviapi) tiyan.
1959 watakaman, Tutura wampuy-islakunapi, Uru runakunaka kawsarka, kunan chay wampuy-islakunapi Aymara runakunaka kawsan. Paykunaka chay tutura islakunapi papakunata, kinwatapashmi tarpun. Tawantinsuyu pachapi, Intipa killapapash islakunata mawka pukarami karka, kunan chay mawka waka-pukarakunamanta hatun pirkakunata rikunata ushanchik. Aymara shimipi, Titikaka Rumi pumami nin.
Rikchakuna
edit-
Uru wasikuna, Titikaka kucha -
Amantani isla (Taquile islamanta rikushka) -
Pata patakuna, Intika -
Aymara runakuna, Chucuito -
Qhichwa warmi, Intika
Hawa tinkikuna
edit