Wp/mag/आगरा

< Wp | mag
Wp > mag > आगरा

आगरा भारतके उत्तरप्रदेश राज्यके आगरा मण्डलमे जमुना नदीके किनारे स्थित एगो नगर हे । ई राष्ट्रिय राजधानी नया दिल्लीके २०६ किलोमीटर दक्खिनदन्ने स्थित हे । भारतके २०११ के जनगणनाके अनुसार १५,८५,७०४ के जनसङ्ख्या साथे आगरा उत्तरप्रदेशके चौथा आउ भारतके २३मा सर्वाधिक जनसङ्ख्या वाला नगर हे ।[4][5]


आगरा
नगर
 
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल.
निर्देशाङ्क: निर्देशाङ्क: अनुपलब्ध अक्षान्श
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
देश  भारत
राज्य उत्तरप्रदेश
मण्डल आगरा
सरकार
 • प्रकार नगर निगम
 • अङ्ग आगरा नगर निगम
 • मेयर[1] हेमलता दिवाकर कुशवाह(पूर्व विधायक) (भाजपा)
उन्नतान्श
१७१ मी (Formatting error: invalid input when rounding फीट)

दिल्ली सल्तनतके उदयसे पहिले आगराके इतिहास स्पष्ट न है । १७मा शताब्दीके एक वृत्तान्तमे सिकन्दर लोदी (१४८८-१५१७) के समयसे पहिले आगराके एक पुरानी बस्तीके रूपमे बुलैलकै हल, जे महमूद गजनवी द्वारा एकर विनाशके कारण महज एक गाँव हलै । ११मा शताब्दीके फारसी कवि मासूद सलमान आगराके किला पर गजनवीके आक्रमणके उल्लेख कैलकै हे, जे तखनी राजा जयपालके शासनाधीन हलै । जयपालके आत्मसमर्पणके बावजूदो महमूद किलाके लूट लेलकै हल । १५०४ मे सिकन्दर लोदी अपन राजधानीके दिल्लीसे आगरा स्थानान्तरित कैलकै हल । उनकर कालमे किलामे ढेर महल, कुँइआ आउ एक मस्जिदके निर्माण कैल गेलै । १५२६ मे पानीपतके प्रथम युद्धमे हारके बाद ई मुगल शासनके अन्तर्गत ऐलै । १५४० आउ १५५६ के बीच शेरशाह सूरी ई क्षेत्र पर शासन कैलकै । ई १५५६ से १६४८ तक मुगल साम्राज्यके राजधानी रहलै । आगरा पर बादमे मराठाके अधिपत्य रहलै, जिनकर बाद ई ब्रिटिश राजके अन्तर्गत आ गेलै ।

आगरा अपन ढेर मुगलकालीन इमारतके कारण एक प्रमुख पर्यटन स्थल है, विशेषकर ताजमहल, आगरा किला आउ फतेहपुर सीकरी लागि, जे सब यूनेस्को विश्व धरोहर स्थल है ।[6] दिल्ली आउ जयपुरके साथ आगरा स्वर्णिम त्रिभुज पर्यटन सर्किटमे शामिल है; आउ लखनऊ आउ वाराणसीके साथे ई उत्तरप्रदेश राज्यके एक पर्यटक सर्किट, उत्तरप्रदेश हेरिटेज आर्क के हिस्सा है । सांस्कृतिक रूपसे आगरा ब्रज क्षेत्रमे स्थित है । आगरा २७.१८° उत्तर ७८.०२° पूर्वमे जमुना नदीके तटे स्थित है । समुद्र-तलसे एकर औसत ऊँचाई लगभग १७१ मीटर (५६१ फीट) है । ई यमुना एक्सप्रेसवेके माध्यमसे दिल्लीसे आउ आगरा-लखनऊ एक्सप्रेसवेके माध्यमसे लखनऊसे जुड़ल है ।

एकरो देखी

edit

सन्दर्भ

edit
  1. Lavania, Deepak (2 December 2017). "BJP wins post of Agra mayor for fifth consecutive time". The Times of India. The Times Group. मूलसे 23 अक्तूबर 2018 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 फ़रवरी 2019. |access-date= में तिथि प्राचल का मान जाँची (सहायता)
  2. "Census 2011". The Registrar General & Census Commissioner, India. अभिगमन तिथि 21 May 2016.
  3. "Uttar Pradesh (India): State, Major Agglomerations & Cities – Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information". citypopulation.de. मूलसे 12 नवंबर 2017 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 11 November 2017. |archive-date= में तिथि प्राचल का मान जाँची (सहायता)
  4. "Uttar Pradesh in Statistics," Kripa Shankar, APH Publishing, 1987, ISBN 9788170240716
  5. "Political Process in Uttar Pradesh: Identity, Economic Reforms, and Governance
    Archived 2017-04-23 at the वेबैक मशीन," Sudha Pai (editor), Centre for Political Studies, Jawaharlal Nehru University, Pearson Education India, 2007, ISBN 9788131707975
  6. Sumit, Shakya (24 नवम्बर 2023). "Agra Me Ghumne Ki Jagah | आगरा में घूमने की जगह". Ghoomte Raho. GhoomteRaho. अभिगमन तिथि 25 November 2023.