Wp/kus/Kwesi Amoako Atta

< Wp‎ | kus
Wp > kus > Kwesi Amoako Atta

Kwasi Amoako-Attah[1] anɛ lɔya  n bɛ Ghana, o anɛ management consultant ka mɛ an pɔlitis nwɛ’ɛd, ba da du’a o nɛ Burya nya’aŋ nwaris anii la li daba anu daar yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ piisnu nɛ yinne la ni. O anɛ wadmaan tis  Atiwa West linɛ bɛ Ghana Eastern Region sυ’υlυm la. O anɛ Wabυg Na’adɔɔg la nid lin yi yυυm tusa ayi’ nɛ pii nɛ ayɔpɔi la ni. Nannana, onɛ an ti Ghana Minista kanɛ gɔsidi ti suoya yɛla la.[2]

Kwesi Amoako Atta
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Given nameKwesi Dɛmisim gbɛlima
Date of birth5 August 1951 Dɛmisim gbɛlima
Place of birthGhana Dɛmisim gbɛlima
Languages spoken, written or signedEnglish Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolitician, business consultant, lawyer Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Minister of Roads and Highways Dɛmisim gbɛlima
Educated atAbuakwa State College, Tarkwa Senior High School, University of Ghana, Ghana School of Law Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNew Patriotic Party Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristianity Dɛmisim gbɛlima

O vυm pin’ilυg nɛ o sakur yɛla

Ba da du’a Kwesi Amoako Atta nɛ Burnya nya’aŋ nwaris anii la li daba anu daar yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ piisnu nɛ yinne la ni n bɛ Akyem-Awenare teŋ linɛ bɛ ti Ghana Eastern Region sυ’υlυm la. O da keŋɛ o sakur bɛnɛ Abuakwa State College la ni naae ka di’e o kasɛta gbaυŋ linɛ an GCE Ordinary Level , ka tɔlisi  Tarkwa Senior High Sakur la ni naae ka di’e o kasɛta gbaυŋ linɛ an GCE Advanced Level.[3][4]

O da tɔlisi maali o Bachelor of science Digirii kasɛta gbaʋŋ yit University of Ghana Legon.  Ka lin nya’aŋ ka o tɔlis n keŋ Ghana School of Law, Makola n zamis wada yɛla ka yυυm tusa ayi’ nɛ ayi' la ni ka ba buol o paas ti Ghana wada mi’ilim lυgυr dim la ni.[5] O mɛ da lɛn di’e kasɛta gbaυŋ linɛ an Executive Master of Business Administration n yit University of Ghana sakur la ni.[6]

O tυυma yɛla

Atta n da naae University of Ghana la, ka Meat Marketing Board da nɔk o ye o an regional manager lin da yi yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ pisyɔpɔi nɛ awai n ti paae yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ pisnii nɛ anu la ni. Lin nya’aŋ ka o kena tυm nɛ Unilever Ghana dim ani ka ba nɔk o ye o an manager nɛ zugdaan of logistics and marketing tυυma la ni.[7]

Ban da buol o paas wada mi’ilim lυgυr dim la ni la,  o da bɛnɛ gɔsid wada yɛla tυυma dɔɔgin, li pυ yυυgɛ ka ba gaŋ o ye o an banɛ gɔsid wada yɛla la wυsa sa’an-sa’an n tis Vlisco Ghana Group la.[7]  Yυυma tusa ayi’ nɛ piiga la ni ka o bas a-sʋ’oe-mɛŋ tυυm kan ka kpɛn’ pɔlitis nwɛ’ɛb.[4]

O pɔlitis bɛllim

Atta kpɛn’ pɔlitis nwɛ’ɛb nɛ Yυυm tusa ayi’ nɛ piiga la ni ka o da zi’enɛ nyi’a Atiwa West sυ’υlυm wadmaanib kυk la. On nɛ nidiba atan’ da nyi’ad, ba yυda anɛ, Emmanuel Atta Twum onɛ an Ma’asim Tiig Na’adɔɔg nid nɛ George Padmore Apreku onɛ an New Vision Party nid nɛ Kasum Abdul-Karim onɛ mɛ da an People's National Convention la ni, ban da maligim ye ba vɔɔt gaŋ wadmman la, vɔɔt la da maali Burnya nya’aŋ nwadis anii la li dabisim pistan’ nɛ yinne daar yυυma tusa ayi’ nɛ piiga la ni.[8] Ban da vɔɔt naae la ka Atta di, o da mɔri vɔɔt kal 20,282 n yit vɔɔt la kanl wυsa linɛ da an 27,540 la ni, ka kɔbʋg pυυgin, o da mɔri 75.0% .[9]

Burnya nya’aŋ nwadis piiga la li dabisim pii nɛ awai daar yυυm tusa ayi’ nɛ piiga la ni ka Joyce Bamford-Addo[8] da wa’ali o ka o paas ti Ghana wadmaanib yir la ni.  O da keŋ tuonɛ di ya’an yυυma tusa ayi’ nɛ pii nɛ ayi’ vɔɔt la ni ka yυυm tusa ayi’ nɛ pii nɛ yayuobʋ la ni ka ba vɔɔt ka o lɛn di.

On da an Minista gɔsidi ti suoya nam yɛla la

Burnya nya’aŋ nwadig yinne la yυυm tusa ayi’ nɛ pii nɛ ayɔpɔi la  ka ti Ghana Gɔmena Nana Akuffo-Addo da gaŋ Atta ye o an Minista kanɛ na gɔsidi ti suoya nam yɛla. Ba yɛl Atta ye o gɔsim ka tempυυgin suoya la wυsa maal ka li kas-kas anɛ suobanɛ ka ti Ghana kpaarib dɔl. Nɛ’ɛŋa na sυŋ ka ti Ghana diib yɛla nɔbig.[10]

Wadmaanib yir kpɛɛmnam da nan ye ba vɛɛnsi gɔs ka gaŋ o ka an Minista la

Wadmaanib yir kpɛɛmnam la da buoli Atta nɛ Burnya nya’aŋ nwadis ayi' li daba ayi' daar yυυm tusa ayi’ nɛ pii nɛ ayɔpɔi la ni vɛɛns o yɛla n gɔsi gaŋ o ye tυm o Minista tυυma la. O da yɛl kpɛɛmnam la on bɔɔd ye o tυm si’em kat wa’ae nɛ suoya maalυg yɛla la.[11]

O da sid si'iŋi tυm wυυ on gban’e si’em ye o tυm la, o da ɛɛnti nɔgυsnɛ banɛ an tadim nam la tυυma ka ba zi’e suoya namin n di’esid lampɔ ti Ghana sυ’υlυm wυsa.[12] Tυυma nwa pυυginɛ, kɔbiga pυυgin o da kɛnɛ ka ba nɔgis tadim nam bam pisnu. Atta da yɛl ye, li ya’a maal ala, li na sυŋ tadim nam hali bɛdigυ ba nɔŋ pυυgin.

Akuffo-Addo da wa’alim Minista nam la wυsa Buniya nya’aŋ nwaris ayi’ la li dabisim piiaga yυυma tusa yi’ nɛ piina yɔpɔi la ni ye ba paas wadmaanib yir la ni.[13] Atta mɛn da paas Minista nam ban piiga banɛ ka ba da gaŋ ye ba si’iŋ tυυma la ni.[14]

Minista tυυma

Buniya nya’aŋ nwaris ayuobu la yυυma tusa yi’ nɛ piina yɔpɔi la ni ka o da yɔ’ɔg  tadim nam tυυma linɛ da buon ye Disability Road Toll Initiative.[15] Tadim nam banɛ ka o da nɔk yiiga da anɛ piisnii n naae kɔligi ka o nɔki ba ye ba tυm toll booths tυυma la.[15] Atta da yina yɛl ye ba na nɔk tadim bam tusa yi’ (200) ya’as ka ba tυm.  Nannanna o anɛ Minista kanɛ gɔsidi ti suoya yɛla la.[16]

O vυm bɛllim

Atta di pu’a du’a biis anaasi. O anɛ Presbyterian karimbiig.[5]

Gbanvɛɛnsa

  1. https://citinewsroom.com/2021/02/nana-addos-government-undertook-over-50-road-projects-in-first-term-amoako-attah/
  2. https://www.myjoyonline.com/contractors-who-do-shoddy-work-to-pay-more-for-maintenance-roads-minister-warns/
  3. https://web.archive.org/web/20170728124723/http://www.odekro.org/person/kwasi-amoako-attah/
  4. 4.0 4.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=62
  5. 5.0 5.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=5522
  6. http://ghanamps.com/mps/details.php?id=74
  7. 7.0 7.1 https://web.archive.org/web/20170725123011/http://www.ghana.gov.gh/index.php/governance/ministers/3425-kwasi-amoako-atta-roads-and-highways
  8. 8.0 8.1 http://ghananewsagency.org/politics/amoako-atta-sworn-in-as-mp-for-new-atiwa--21542
  9. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=189487
  10. https://www.modernghana.com/news/748870/full-list-of-ministers-designate.html
  11. http://www.myjoyonline.com/news/2017/February-1st/50-of-toll-booth-staff-to-be-persons-with-disability-roads-minister-designate.php
  12. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/politics/Kwesi-Amoako-Atta-appears-before-Appointments-Committee-Highlights-506398
  13. https://web.archive.org/web/20170807193826/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/President-swears-in-last-batch-of-sector-ministers-509140
  14. http://www.myjoyonline.com/politics/2017/February-10th/akufo-addo-swears-in-final-batch-of-ministerial-nominees.php
  15. 15.0 15.1 http://citifmonline.com/2017/07/05/toll-booth-job-for-pwds-govt-kicks-off-with-80-people/
  16. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/roads-being-fixed-since-2017-minister.html?fbclid=IwAR3tjnIqI1j-slKieMLz2A2CPCkar3YcuAlV4C6yEJlI2qe-SAWvK1cMqZQ