Wp/krl/Saamelaiskielet

< Wp‎ | krl
Wp > krl > Saamelaiskielet

Saamelaiskielet ili saamelaiset kielet on moneh eri kieleh juattava šuomelais-ugrilaisien kielien ryhmä. Ulkopuoliset pietäh saamie ušeičči yhtenä kielenä, onnakko oikiešti saamelaiskielie on olomašša yksitoista. Kakši saamelaiskieltä, keminsaami ta akkalansaami, on jo kuollun. Kaikki kielet ollah uhanalasie, ka niitä elvytetäh.

Saamelaiskielet kartalla: 1. šuvisaami 2. uumajansaami 3. piitimensaami 4. pohjossaami 5. koltansaami 6. inarinsaami 7. kiltinänsaami 8. turjansaami

Saamelaiskielie paissah Norjašša, Ruočissa, Šuomešša ta Venäjällä, eniten Norjašša. Niitä pakajau piäličči 20 000–30 000 ristikanšua, ta läš kaikki pakisijat ollah saamelaisie. Šuurimmalla saamelaiskielellä, pohjossaamella, on 20 000 pakisijua ta 75 prosenttie saamenkielisistä malttau šitä.

Saamelaiskielet edit

Saamelaiskielet juatah ielläh länši- ta itäsaamelaisih kielih. Kielten nimet kirjutettu šuomalaisien nimien mukah.

Länšisaamelaiset kielet edit

  • Šuvisaami (omakielini nimi Åarjelsaemien gïele, pakisijoita n. 600)
  • Uumajansaami (omakielini nimi Ubmejensámien giella, pakisijoita n. 20)
  • Piitimensaami (omakielini nimi Bidumsámegiella, pakisijoita n. 20)
  • Luulajansaami (omakielini nimi Julevsámegiella, pakisijoita n. 2 000)
  • Pohjossaami (omakielini nimi Davvisámegiella, pakisijoita n. 20 700)

Itäsaamelaiset kielet edit

  • Koltansaami (omakielini nimi Sääˊmǩiõll, pakisijoita n. 330)
  • Inarinsaami (omakielini nimi Anarâškielâ, (pakisijoita n. 300)
  • Kiltinänsaami (omakielini nimi Кӣллт са̄мь кӣлл, pakisijoita n. 350)
  • Turjansaami (omakielini nimi Saa´mekiill, pakisijoita n. 2)

Kuolluot saamelaiskielet edit

Kaikki kolme tunnettuo kuollutta saamelaiskieltä kuuluttih itäsaamelaisih kielih.

Šuomelais-ugrilaiset kielet
Ugrilaine Unkarin | Hanti | Mansi
Permiläine Zir'ankomi | Permikomi | Udmurta
Marilaine Niittymari | Mägimari
Volga Erzä | Mokša
Saamilaine Akkala† | Inarinsaami | Kiltinänsaami | Luulajansaami | Pohjoissaami | Piitimensaami | Koltansaami | Etälänsaami | Turjansaami | Uumajan saami
Baltiekku-suomelaine Estti | Šuomi | ižora | Karjala | Kveni | Liivi | Meänkieli | Vepsä | Voti | Võro
  1. https://faktalavvu.net/2018/02/20/keminsaame-ei-kuollut-1970-luvulla-vaan-1700-luvun-lopussa-faktantarkistusta-suomenmaassa-esitetyista-vaitteista/
  2. https://journal.fi/virittaja/article/download/39997/30449/