Wp/isv/Republika Komi
Republika Komi (zyr.: Коми Республика; rus.: Республика Коми) jest avtonomna republika in Rosijskoj Federacije, razpoloženy v sěverovozhodnoj, prigraničnoj česti Evropskoj Rosije, zapadno od Urala. Povrhnja republiky jest 416 774 km², ale v njej živut samo 901 189 ljudij (2010 g.), to znači: 2,44 člověka na kvadratny metr.[1] Pralěsy, največše v Evropě, obsegajut bolje neželi 70% teritorije republiky, prěd vsim jejnu sěvernu čest. Okolo 7,7% zemji skladaje se iz močarov. Najdolžejše rěky v republikě sut Pečora (na sěveru) i Vyčegda (na jugu).
Stoličny i največši grad v Republikě Komi jest Syktyvkar (naseljenje: 235 006 v 2010 g.).[2] Republika imaje dva oficialne jezyky: russky i komi-zyrjansky. Samo 23% žiteljev republiky prinaležet k jejnomu prvobytnomu, finovugorskomu naseljenju, Komi-zyrjani. 65% naseljenja sut etnični Rusi, ačekoli v 1926 g. jihno čislo bylo toliko 6,6%.
Historija
edit22-ogo avgusta 1922 goda, poslě ustanovjenja Sovětskogo Sojuza, byl ustanovjen Avtonomny okrug Komi-Zyrjanov (zyr.: Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт, rus.: Автономная область Коми (Зырян)). Glavny grad okruga stal Ust-Sysolk, ktory byl prěimenovany v 1930 g. na Syktyvkar.
5-ogo dekembra 1936 g. vměsto avtonomnogo okruga byla ustanovjena Avtonomna Sovětska Republika Komi (zyr.: Коми Автономнӧй Сӧветскӧй Социалистическӧй Республика).
29-ogo avgusta Vrhovny Sovět A.S.R.K. proglasil suverenitet republiky.[3] Poslě razpada Sovětskogo Sojuza Vrhovny Sovět republiky 26-ogo maja 1992 g. utvrdil zakon, měnjajuči nazvu A.S.R.K. v Republika Komi.[4]
Politika
editNajvysši zakonodateljny organ v Republikě Komi jest jednopalatny parlament, tako zvany Državny Sovět (zyr.: Каналан Сӧвет, rus.: Государственный Совет), ktory zastupil Vrhovny Sovět v 1995 g. Državny Sovět sostoji se iz trideseti členov, izbiranyh naseljenjem republiky na termin četyreh lět. Od izborov v 2020 g. šest partij imaje svojih prědstaviteljev v Državnom Sovětu:
- 20 v imeni Jedinoj Rosije (zyr.: Ӧтувъя Россия, rus.: Единая Россия)
- 4 v imeni Komunističnoj partije Rosijskoj Federacije (KPRF)
- 3 v imeni Liberalno-demokratičnoj partije Rosije (LDPR)
- 1 v imeni partije Spravědliva Rosija – Patrioti – Za pravdu
- 1 v imeni Zelenoj alternativy (zyr.: Турунвиж альтернатива, rus.: Зелёная альтернатива)
- 1 v imeni partije Otčina (rus. Родина).[5]
Najvysša dolžnost v republikě jest glavnik (zyr.: юралысь, rus.: глава), ktory jednovrěmenno jest prezident i prědsědatelj vlady. Glavnika izbiraje parlament na termin četyreh lět. Od goda, v ktorom dolžnost glavnika byla ustanovjena, pet osob izpolnjalo ju, srěd ktoryh toliko jedin – Gajzer – byl etničny Komi:
Glavniki Republiky Komi | od | do | |
---|---|---|---|
Jurij Aleksejevič Spiridonov (Юрий Алексеевич Спиридонов) (1938–2010) |
7-ogo junija 1994 g. | 15-ogo januara 2002 g. | |
Vladimir Aleksandrovič Torlopov (Владимир Александрович Торлопов) (1949) |
15-ogo januara 2002 g. | 15-ogo januara 2010 g. | |
Vjačeslav Mihajlovič Gajzer (Вячеслав Михайлович Гайзер) (1966) |
15-ogo januara 2010 g. | 30 septembra 2015 g. | |
Sergej Gaplikov (Сергей Анатольевич Гапликов) (1970) |
30-ogo septembra 2015 g. | 2-ogo aprilja 2020 g. | |
Vladimir Ujba (Владимир Викторович Уйба) (1958) |
2-ogo aprilja 2020 g. | 5-ogo novembra 2024 g. | |
Rostislav Goldštejn (Ростислав Ернстовия Голдштейн) (1969) |
5-ogo novembra 2024 g. |
Grady
editNajvečši i najvažnějši grad v Republikě Komi jest jejna stolica Syktyvkar. Druge večše grady sut i: Uhta, Vorkuta (onogda znajema kako karna kolonija), Pečora, Usinsk i Inta.
Russka nazva | Zyrjanska nazva | Naseljenje (2010) |
---|---|---|
Syktyvkar / Сыктывкар | Сыктывкар | 235 006 |
Uhta / Ухта | Уква | 99 591 |
Vorkuta / Воркута | Вӧркута | 70 548 |
Pečora / Печора | Печӧра | 43 105 |
Usinsk / Усинск | Ускар | 40 827 |
Inta / Инта | Инта | 32 080 |
Sosnogorsk / Сосногорск | Сӧснагорт | 27 757 |
-
Syktyvkar
-
Uhta
-
Vorkuta
-
Pečora
Iztočniky
editVněšnji link
edit