Wp/grc/Ἔστη Μήτηρ

< Wp | grc
Wp > grc > Ἔστη Μήτηρ

Ἔστη Μήτηρ (λατινιστί: Stabat Mater, Στᾶβατ Μᾶτερ) χριστιανικὴ εὐχή ἐστι τῇ Παναγίᾳ Μαρίᾳ συντεθεῖσα τὸν 13ον αἰῶνα ἢ ὑπὸ τοῦ Ἰακώβου τῶν Βενεδίκτων ἢ ὑπὸ τοῦ Πάπου Ἰννοκεντίου Γ΄,[1][2] ἐν ᾗ φράζεται τὰ πάθη αὐτῆς ὁρώσης τὸν Χριστὸν σταυροθέντα. Πολλοὶ μουσικοὶ ἔθεσαν τοῦτον τὸν ὕμνον εἰς μέλη, οἷον ὁ Περγολέσιος, ὁ Στεφάνιος καὶ ὁ Οὐιβάλδιος.

Ὁ Χριστὸς σταυρωθεὶς σὺν τῇ Μαρίᾳ καὶ τῷ Ἁγίῳ Ἰωάννῃ, Ῥογήριος Οὐεϋδήν, 1457-1464

Γραφὴ καὶ Ἑρμήνευσις

edit

Ἡ ἑρμήνευσις ἑλληνιστὶ εἴληπται ἐκ τοῦ Ἑλληνολατινικοῦ Εὐχολογίου (1837).[3]

Stabat mater dolorosa,
juxta crucem lacrimosa,
    dum pendebat filius.

Cujus animam gementem,
contristatam et dolentem,
    pertransivit gladius.

O quam tristis et afflicta,
fuit illa benedicta
    mater unigeniti!
 
Qua moerebat et dolebat,
pia mater, dum videbat
    nati poenas inclyti.

Quis est homo qui non fleret,
Christi matrem si videret
    in tanto supplicio?
 
Quis non posset contristari
piam matrem contemplari
    dolentem cum filio?

Pro peccatis suae gentis,
vidit Jesum in tormentis,
    et flagellis subditum.
 
Vidit suum dulcem natum,
morientem, desolatum,
    dum emisit spiritum.

Eia mater, fons amoris,
me sentire vim doloris
    fac, ut tecum lugeam.
 
Fac ut ardeat cor meum,
in amando Christum Deum
    ut illi complaceam.

Sancta Mater, istud agas,
Crucifixi fige plagas
    cordi meo valide.
 
Tui Nati vulnerati,
tam dignati pro me pati,
    poenas mecum divide.

Fac me vere tecum flere,
crucifixo condolere,
    donec ego vixero.
 
Juxta crucem tecum stare,
et tibi me sociare
    in planctu desidero.

Virgo virginum praeclara,
mihi jam non sis amara;
    fac me tecum plangere.
 
Fac ut portem Christi mortem
passionis fac consortem,
    et plagas recolere.

Fac me plagis vulnerari,
aac me cruce inebriari,
    et cruore filii.
 
Inflammatus et accensus,
per te, Virgo, sim defensus,
    in die judicii.

Fac me cruce custodiri,
morte Christi praemuniri,
    confoveri gratia.
 
Quando corpus morietur,
fac ut animae donetur
    paradisi gloria.

Ἔστη μήτηρ γοόωσα
παρὰ σταυρὸν δακρύουσα
    κρεμασθέντος τοῦ παιδός.

Ἧς καρδίαν στενάχουσαν.
λυπουμένην καὶ παθοῦσαν
    διεπέρασε ξίφος.

Ὡς λυπρὰ ἦν θλιβεῖσά τε,
εὐλογημένη θεία τε,
    μήτηρ τοῦ μονογενοῦς;
 
Ἣ μύρετο καὶ λυπεῖτο,
καὶ ἔτρεσσεν, ὅτ' ὤπτετο
    τέκνου τραύματ' εὐκλεοῦς.
 
Τίς ἐστ' ἀνὴρ ὃς οὐ κλάῃ,
Χριστὸν τεκοῦσαν ἂν ἴδῃ
    ἐν τοιῷδε τῷ πάθει;

Τίς οὐ δύναιτ' ἂν λυπεῖσθαι
ἐν τῷ μητέρα θεᾶσθαι
    πονοῦσαν σὺν υἱεΐ;

Ὑπὲρ ἔθνους ἁμαρτιῶν
ἐν βασάνοις εἶδεν Ἰησοῦν,
    καὶ μάστιξι δαρέντα.

Ἓὸν γλυκὺν εἶδεν υἱὸν
θνήσκοντα, μεμονωμένον,
    ὅτ' ἄφηκε τὸ πνεῦμα.

Μῆτερ, πηγὴ εἶ ἔρωτος,
δρᾷ μ' αἰσθάνειν λύπης βάρος,
    ὅπως σύν σοι μύρωμαι.

Δὸς αἴσθεσθαι τὸ κῆρ ἐμὸν
ἐν τῷ φιλεῖν Χριστὸν Θεόν,
    ὄφρ' αὐτῷ ἀρέσκωμαι.

Μῆτερ σεμνὴ πρᾶξον τόδε,
σταυρωθέντος πληγὰς πῆγε
    καρτερῶς ἐμῷ κῆρι.

Τρωθέντος τοῦ τέκεός σου,
θέλοντος παθεῖν ὑπέρ μου,
    ἕλκη διάνειμόν μοι.

Δός μ' ἀληθῶς σύν σοι κλαῦσαι,
σταυρωθέντι συνάχνυσθαι.
    ἕως ἔγωγε ζήσω.

Παρὰ σταυρὸν σύν μοι μένειν,
καὶ ἀσμένως σοὶ ὀπηδεῖν
    ἐν τῷ γόῳ ποθέω.

Παρθένε παρθένων καλὴ
οὔποτ' εἴης ἐμοὶ δεινή,
    δὸς σύν σοι μ' ὀδύρεσθαι.

Δός μοι φέρειν Χριστοῦ μόρον,
καὶ τοῦ πάθους αὐτοῦ κλῆρον,
    καὶ τραύματ' ἀναμνῆσαι.

Δός μ' ὠτειλαῖς οὐτάζεσθαι,
τῷδε σταυρῷ μεθύσκεσθαι
    δι' ἔρωτα τέκεος.

Ἀναφθείς τε καὶ ἐμπρησθείς,
ὑπό σου παρθέν' ἀμυνθεὶς
    ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως.

Τότε φυλαχθείην σταυρῷ,
καὶ φραχθείην Χριστοῦ μόρῳ,
    χάριτι θαλπόμενος.

Εὖτ' ἂν δέμας θνήξει τουτί,
δρᾶσον δοθῆναι πνεύματι
    παραδείσου τὸ κλέος.

Πηγαί

edit
  1. Paul Sabatier, Life of St. Francis Assisi (Βίος Ἁγίου Φραγκίσκου Ἀσισίου) Charles Scribner Press, NY, 1919, σελὶς 286
  2. Charles Cooper, The seven great hymns of the Mediaeval Church (Οἱ ἑπτὰ μεγάλοι ὕμνοι τῆς Μεσαιωνικῆς Ἐκκλησίας), Nott 1868 ASIN: B003KCW2LA page 96
  3. Gratz, Lorenz Clemens (1837). Euchologium graeco-latinum: complectens pias preces, meditationes hymnosque sacros in usum juventutis literarum studiosae (Ἑλληνολατινικὸν Εὐχολόγιον: περιέχον ὁσίας εὐχάς, θεωρίας καὶ ἱεροὺς ὕμνους εἰς χρῆσιν τῆς γράμμασι φιλομαθοῦς νεότητος). Κοισελιανὴ Τυπογραφία.

Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι

edit