Wikimedia Incubator

Wp/grc/Ἑλληνικὴ γλῶττα

< Wp | grc
Wp > grc > Ἑλληνικὴ γλῶττα

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα φύσει Ἰνδοευρωπαϊκὴ γλῶττα τίς ἐστι ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ὁμιλουμένη.

Πρωθελληνική (περὶ τὸ 2000 π.Κ.Ε.)
  • ἀρκαδοκυπριακὴ ὁμας:
    • μυκηναϊκή
    • ἀρκαδική, κυπριακή, παμφυλιακή
  • ἀττικο-ἰωνικὴ ὁμάς:
    • ἀττική
    • ἰωνική
  • αἰολικὴ ὁμάς (βοιωτική, λεσβιακή, θεσσαλική)
  • βορειος ἑσπερία ὁμάς
    • δωρική (λακωνική, ἀργειακή, κορινθιακή, κ.τ.λ.)
      • τσακωνική;
    • ἐλεατική, αἰτωλική, λοκρική, φωκιδική
    • ἀρχαία μακεδονική
Κοινή (330 π.Κ.Ε. - 330 Κ.Ε.)
Νέα Ἑλληνική (5ος αἰ. Κ.Ε. - τήμερον)
Δημοτική, Καθαρεύουσα

Πρωθελληνική

edit

(περὶ τὸ 2000 π.Κ.Ε.)

Μὴ σῳζομένη γλῶττα – διάλεκτός τις τῆς Ἰνδευρωπαϊκῆς – ἀλλὰ ἀναδεδομημένη ὑπὸ τῶν ἱστορικῶν γλωττολόγων.

Μεταγλώττισις τῆς προσευχῆς Πάτερ ἡμῶν εἰς τὴν Πρωθελληνικὴν ὑπὸ τοῦ Σβυζερ:

  • πατερ αμμεων ὁ τοισι ορϝανοισι ἁγνον εστωδ ενυμα τϝεο.

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ Μυκηναϊκή

edit

(π. 1600 - 1000 π.Κ.Ε.)

Γεγραμμένη ἐν Γραμμικῆς Γραφῆς Β΄ πινακίσι τισὶ κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς πρώτης χιλιετίας π.Κ.Ε..

Γλωσσάριον:

  • 𐀀𐀛𐀊𐀠 a-ni-ja-pi anhiaphi [an.hí.aː.phi] (-phi: ὀργανικὴ πτῶσις): χαλινοῖς
  • 𐀁𐀕 e-me emei [he.méj]: ἑνί
  • 𐀦𐀄𐀒𐀫 qo-u-ko-ro γϝουκόλος [gwou.kó.los]: βουκόλος
  • 𐀀𐀠𐀦𐀫 a-pi-qo-ro ἀμφίκϝολος [am.phí.kwo.los]: ἀμφίπολος
  • 𐀁𐀄𐀐𐀵 e-u-ke-to euketoi [éw.ke.toj]: διακηρύττει
  • 𐀁𐀸𐀟𐀮𐀰𐀕𐀙 e-we-pe-se-so-me-na ewepsesomena [e.we.psɛː.só.me.na] (ῥίζα: ἐϝεπ-): ἐξῡφασμένα
  • 𐀜𐀟𐀩𐀀 no-pe-re-a2 nophelea [nɔː.phé.le.ha]: ἀνωφελῆ
  • 𐀃𐀠 o-pi opi [ó.pi]: ἐπί
  • 𐀟𐀂 pe-i spheis/spheihi [spheis]/[sphéj.hi]: σφεῖς
  • 𐀡𐀕𐀚 po-me-ne poimenei [poj.mé.nej] (δοτικὴ πτῶσις): ποιμένι
  • 𐀲𐀙𐀺 ta-na-wo tanawos [ta.na.wós]: ταναός, μακρύς
  • 𐀴𐀪𐀡𐀆 ti-ri-po-de tripodes [trí.po.des]: τρίποδες

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ ἀρχαία

edit
 
Τόποι οὗ ἡ γλῶττα ἡ τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων ἐλαλεῖτο περὶ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν θάλατταν περὶ τὸ 400 π.Κ.Ε. (Ὅδε ὁ πίναξ πταίει τῇ ἐμφάνισῃ τῆς μακεδονικῆς ὣς μὴ ἑλληνικῆς)

(π. 1000 - 330 π.Κ.Ε.) Τέτταρες ἦσαν αἱ κύριαι διάλεκτοι ταύτης: ἡ μὲν τῶν Δωριέων, ἡ δὲ τὼν Ἰώνων, ἡ δὲ τῶν Αἰολέων, ἡ δὲ τῆς Ἀρκαδίας. Ἡ τῶν Ἀθηναίων διάλεκτος τῆς Ἰωνικῆς ὑποδιάλεκτός τις ἦν, καὶ ἡ τῶν Λακεδαιμονίων τῆς Δωρικῆς.

Γενετικὴ ταξινόμησις

edit
  • ἑλληνική ὁμάς
    • ἀρκαδοκυπριακὴ ὁμας:
      • μυκηναϊκή
      • ἀρκαδική, κυπριακή, παμφυλιακή
    • ἀττικο-ἰωνικὴ ὁμάς:
      • ἀττική
      • ἰωνική
    • αἰολικὴ ὁμάς (βοιωτική, λεσβιακή, θεσσαλική)
    • βορειος ἑσπερία ὁμάς
      • δωρική (λακωνική, ἀργειακή, κορινθιακή, κ.τ.λ.)
        • τσακωνική;
      • ἐλεατική, αἰτωλική, λοκρική, φωκιδική
      • ἀρχαία μακεδονική; (γλῶττα τοῦ Καταδέσμου τῆς Πέλλης, ἀλλὰ πιθανῶς οὐχὶ ἅμα καὶ ἡ γλῶττα τοῦ μακεδονικοῦ γλωσσαρίου τοῦ Ἡσυχίου)

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ κοινὴ ἡ ἑλληνιστική

edit

(330 π.Κ.Ε. - 330 Κ.Ε.)

Δημώδης γλῶττα τῆς Ἑλληνιστικῆς Ἐποχῆς.

Δεῖγμα τῆς γλώττης (ἀπόσπασμα ἐκ τοῦ Κατὰ Ἰωάννου Εὐαγγελίου):

  • περὶ ὧν Θισ[β]εῖς λόγους ἐποιήσαντο· περὶ τῶν καθ᾿αὑ[τ]οὺς πραγμάτων, οἵτινες ἐν τῇ φιλίᾳ τῇ ἡμετέρᾳ ἐνέμειναν, ὅπως αὐτοῖς δοθῶσιν [ο]ἷς τὰ καθ᾿ αὑτοὺς πράγματα ἐξηγήσωνται, περὶ τούτου τοῦ πράγματος οὕτως ἔδοξεν· ὅπως Κόιντος Μαίνιος στρατηγὸς τῶν ἐκ τῆς συνκλήτου [π]έντε ἀποτάξῃ οἳ ἂν αὐτῷ ἐκ τῶν δημοσίων πρα[γμ]άτων καὶ τῆς ἰδίας πίστεων φαίνωνται.

ΔΦΑ:[ˈperì hôːn tʰizbîːs lóɡuːs epojéːsanto; perì tôːn katʰ hautùːs praɡmátoːn, hoítines en tîː pʰilíaːi tîː heːmetéraːi enémiːnan, hópoːs autoîs dotʰôːsin hoîs tà katʰ hautùːs práɡmata ekseːɡéːsoːntai, perì túːtuː tûː práɡmatos húːtoːs édoksen; hópoːs ˈkʷintos ˈmainios strateːɡòs tôːn ek têːs syŋkléːtuː pénte apotáksiː, hoì àn autôːi ek tôːn deːmosíoːn praɡmátoːn kaì têːs idíaːs písteoːs pʰaínoːntai]

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ μεσαιωνικὴ ἡ δημώδης

edit

(330 - 1453) Ἔκγονος τῆς δημώδους, ἀναμεμειγμένη μετὰ στοιχείων τῆς λατινικῆς.

Δεῖγμα τῆς γλώττης (ἀπόσπασμα ἐκ τοῦ Διγενοῦς Ἀκρίτου):

  • Καὶ ὁ ἀμιρὰς ὡς τὸ ἤκουσεν, μακρέα τὸν ἀποξέβην,

ἔριψεν τὸ κοντάριν του καὶ δάκτυλον τοῦ δείχνει καὶ μετὰ τοῦ δακτύλου του τοιοῦτον λόγον λέγει: «Νὰ ζῆς, καλὲ νεώτερε, ἐδικόν σου ἔναι τὸ νίκος.»

ΔΦΑ:[kɛ ɔ ami'ras ɔs tɔ 'ikusɛn, ma'krɛa tɔn apɔ'ksɛvin 'ɛripsɛn tɔ kɔn'tarin tu kɛ 'ðaktilɔn tu 'ðixni kɛ mɛ'ta tu ðak'tilu tu ti'utɔn 'lɔɣɔn 'lɛji na zis, ka'lɛ nɛ'ɔtɛrɛ, ɛði'kɔn su 'ɛnɛ tɔ 'nikɔs]

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ καινή

edit

(1453 - τήμερον)

1 500 (‚αφ‘) μύριοι ἄνθρωποι καινελληνίζουσι δημωδῶς τήμερον.

Δεῖγμα τῆς γλώττης (ἀπόσπασμα τῆς ὁμιλίας τοῦ Γεωργίου Σεφεριάδου ἐν τῇ ἀπονομῇ πρὸς τόνδε τοῦ βραβείου Νοβέλ):

  • Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται.

ΔΦΑ («εὐρεῖα» μεταγραφή):[aˈnikɔ sɛ mja ˈxɔra miˈkri. ˈɛna ˈpɛtrinɔ akrɔˈtiri sti‿mɛˈsɔʝiɔ pu ðɛn ˈɛxʲi ˈalɔ aɣaˈθɔ paˈra tɔn aˈɣɔna tu laˈu‿tu, ti ˈθalasa, kʲɛ tɔ fɔs tu‿ˈilʲu. ˈinɛ miˈkrɔs ɔ tɔpɔs‿mas, aˈla i paˈraðɔˈsi‿tu ˈinɛ tɛˈrastia kʲɛ to ˈpraɣma pu ti xaraktiˈrizi ˈinɛ ˈɔti mas‿paraˈðɔθikʲɛ xɔˈris‿ðjakɔˈpi. i ɛliniˈkʲi ˈɣlɔsa ðɛn ˈɛpapsɛ pɔˈtɛ‿tis na miˈlʲɛtɛ.]

ΔΦΑ («αὐστηρὰ» μεταγραφή):[aˈnikɔ sɛ mɲa ˈxɔra miˈkri. ˈɛna ˈpɛtrinɔ akrɔˈtiri sti‿mɛˈsɔʝiɔ pu ðɛn ˈɛçi ˈalɔ aɣaˈθɔ paˈra tɔn aˈɣɔna tu laˈu‿tu, ti ˈθalasa, cɛ tɔ fɔs tu‿ˈiʎu. ˈinɛ miˈkrɔs ɔ tɔpɔz‿mas, aˈla i paˈraðɔˈsi‿tu ˈinɛ tɛˈrastia cɛ to ˈpraɣma pu ti xaraktiˈrizi ˈinɛ ˈɔti mas‿paraˈðɔθicɛ xɔˈriz‿ðʝakɔˈpi. i ɛliniˈci ˈɣlɔsa ðɛn ˈɛpapsɛ pɔˈtɛ‿tis na miˈʎɛtɛ.]

Γενετικὴ ταξινόμησις

edit
  • κοινή
    • βυζαντινή (μεσαιωνική)
      • σύγχρονος δημοτική
      • ἰευανική
      • κυπριακὴ διάλεκτος
      • κρητικὴ διάλεκτος
      • γρικοϊκή
    • ποντορρωμαιική
    • καππαδοκική
    • κριμαϊκή
    • ῥομανοελληνική
    • τσακωνική

ἢ ἐναλλακτικῶς:

  • δωρική
    • πρωτοτσακωνική (ἢ κοινὴ ἑλληνικὴ ἐμπεριέχουσα πλεῖστα δωρικὰ στοιχεῖα)
      • τσακωνική

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ ἀρχαία ἡ ἀναβεβιωμένη

edit

Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα ἡ κοινὴ ἡ λογοτεχνική (μεσαιωνικὴ καὶ σύγχρονος)

edit

(5ος αἰ. Κ.Ε. - τήμερον)

  • Γλῶττα λογία (νεοαττικίζουσα) τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας κατὰ τὸν Μεσαίωνα. Γλῶττα ἀξιωματικὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ϗ τοῦ Ἁγίου Ὄρους κατὰ τὴν σύγχρονον ἐποχήν.

Δεῖγμα τῆς γλώττης: Ἔγγραφα καὶ κείμενα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου[1][2]{{subst:Wp/grc/Polytonic|καὶ τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων.[3]

Καθαρεύουσα καινὴ Ἑλληνική

edit

(1796 - τήμερον)

  • Γλῶττα ἐπίσημος τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους ἕως τὸ 1976
  • Γλῶττα βοηθητικὴ τῶν γλωττικῶς ἢ/καὶ πολιτικῶς συντηρητικῶν Νεοελλήνων

Δεῖγμα τῆς γλώττης (τοὔνομα τοῦ Συντάγματος τῆς Ἑλλάδος ἐν ἔτει 1911):

«Περὶ ἐνάρξεως τῆς ἰσχύος τῶν κατ' ἀναθεώρησιν τοῦ Συντάγματος μεταρρυθμισθεισῶν καὶ προστεθεισῶν εἰς αὐτὸ διατάξεων» (Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος ψηφισθὲν ὑπὸ τῆς Β΄ ἐν Ἀθήναις συνελεύσεως τῇ 23 Μαΐου 1911)

ΔΦΑ:[pɛˈri ɛˈnarksɛɔs tis iˈsçiɔs tɔn kat‿anaˈθɛɔrisin tu si(n)ˈdaɣmatɔs metariθmisθiˈsɔn cɛ prɔstɛθiˈsɔn is‿afˈtɔ ðʝataˈksɛɔn. ˈsi(n)daɣma tis ɛˈlaðɔs psifiˈsθɛn iˈpɔ tis ðɛfˈtɛras ɛn‿aˈθinɛs sinɛˈlɛfsɛɔs ti ikɔˈsti ˈtriti maˈiu ˈçiʎa ɛɲaˈkɔsça ˈɛ(n)dɛka.]

Ἀπόπειραι πλήρους ἀναβιώσεως τῆς ἀρχαίας γλώττης ὡς βοηθητικῆς γλώττης

edit

(δεκαετείαις 1990 καὶ 2000)

Ἐπισημείωμα: ἅπαντα τα πειράματα ὑπὸ Νεοελλήνων, κατὰ παράδοσιν, χρῶνται τῇ τοῦ Ῥόϊχλιν (Reuchlin) καινελληνικῇ ἐκφορᾷ, οὐχὶ τῇ ἀναδεδομημένῃ.

Μυθιστοριακαί/καλλιτεχνικαί

  • Θεοφάνης (καινελληνιστὶ "Φάνης") Κακριδῆς, ὡς μεταγλωττιστὴς εἰκοναφηγημάτων:
    • Ἀστερίκιος μεταξὺ Ῥόδου καὶ Ξίφους τῶν Ῥενάτου Γοσκινίου καὶ Ἀλβέρτου Ὑδερζίου (1992)
    • Ἀστερίκιος ἐν Ὀλυμπίᾳ τῶν Γοσκινίου καὶ Ὑδερζίου (1993)
    • Ἀστερίκιος καὶ Κλεοπάτρα τῶν Γοσκινίου καὶ Ὑδερζίου (1998)
    • Ἀστερίκιος παρὰ Σακχαραζάδι τοῦ Ὑδερζίου (2006)
  • Χρίστος Δάλκος, ὡς διαλογογράφος: Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής σε κωμικογραφήματα (Τὸ σύντακτικὸν μέρος τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώττης εἰκοναφήγημένον), εἰκονογράφησις: Νότης Κατσέλης (1994)
  • Ἀνδρέας Οὐίλσον (Andrew Wilson), ὡς μεταγλωττιστὴς μυθιστορημάτων τῆς Ἰωάννης Ῥοῦλιγγ:
    • Ὁ Ἅρειος Ποτὴρ καὶ ἡ τοῦ Φιλοσόφου Λίθος (2004)
  • Ἰωάννης Πυρεῖα[4] (Jan Křesadlo):
    • Ἀστροναυτιλία (Astronautilia) (ὑστάτη ἔκδοσις: 2007)
  • Ἰωάννης Κόδερτς (Juan Coderch):
    • Τὸ βασιλείδιον (The Little Prince… in Ancient Greek) (ISBN Ἀριθμὸς: 978-0-9571387-4-2)

Στιχουργικαί

  • Βλάσιος "Βλάσης" Ῥασσιᾶς (ἑλληνιστὴς τῷ θρησκεύματι): "Ὕμνος πρὸς Καβείρους / Ύμνος στους Καβείρους / To Kavirs" (1995)[5]
  • Παντελεήμων "Παντελῆς" Γιασαφάκης (μεικτοὶ στίχοι· ἀρχαιοελληνιστὶ αἰολικῶς ϗ καινελληνιστὶ δημοτικῶς): "Ο βακχικὸς χορὸς τῶν Νυμφῶν / The bacchic dance of the Nymphs" (1998)
  • Ἀρτέμιος Φανουργιάκης τε καὶ Εὐθύμιος Μίλλιος (μεικτοὶ στίχοι· ἀρχαιοελληνικοὶ τοῦ Πορφύριου (233-304 Κ.Ε.) ϗ νέοι στίχοι ἀρχαιοελληνιστὶ ἀναβεβιωμένως): "Πυθαγόρειον" (2001)

Μὴ καλλιτεχνικαί/Ἀκαδημαϊκαί/Εἰδησεογραφικαί

  • Έπίκαιρα παγκόσμια: Ἀκρόπολις (AkWN - Akropolis World News), ἱστότοπος διεθνὴς ἐν ᾧπερ οἱ Joan Coderch-i-Sancho τε ϗ Λεωνίδας Καντεράκης συγγράφουσι (2002 - )[6]
  • In.gr/tech/arxaia, ἱστότοπος ἐπικαίρων ἑλληνικὸς φιλοξενῶν ἀρχαῖα κείμενα ὑπὸ τοῦ Νίκου Βασιλάκου (2000 - 2007)[7][8]
  • Ἡ Οὐικιπαιδεία/Ϝικιπαιδεία/Βικιπαιδεία ἑλληνιστί, διεθνὲς ἐγκυκλοπαιδικὸν ἐγχείρημα (2007 - )
  • Ἡ Διεπαφὴ (Interface) τῆς MediaWiki ἐν τῇ λογίᾳ Ἑλληνικῇ (2007 - )[9]

Ἀπαγγελία ἀρχαίων κειμένων ὑπὸ ἀκαδημαϊκῶν χρωμένων τῇ ἀναδεδομημένῃ ἀρχαίᾳ ἐκφορᾷ

Παραπομπαί

edit
  1. ↑ Ecclesia.gr
  2. ↑ Ec.patr.org
  3. ↑ Jerusalem-patriarchate.info
  4. ↑ https://upload.wikimedia.org/wikipedia/el/c/c2/%CE%91%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%2C_%CE%93%CE%B9%CE%AC%CE%BD_%CE%9A%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%AC%CE%BB%CE%BD%CF%84%CE%BF%2C_%CE%B5%CE%BE%CF%8E%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF.jpg
  5. ↑ Νυκτέριαι Κόραι: Κλυται , θεαι παντυμοι, εριβρομοι, ευαστειραι, Τισιφωνη τε και αλληκτω, και δια μεγαιρα, Νυκτεριαι, μυχιαι, υπο κευθεσιν οικοι εχουσαι, Αντρω ηεροεντι, παρα στυγοσ ιερον υδωρ, Ουχ οσιαις βουλησι, βροτον πεποτημεναι. Αει λυσσηρεις, αγερωχοι, επαυαζουσαι αναγκαις, Θηροπεπλοι, τιμωροι, ερισθνεεσ, βαρυαλγεις, Αιδεω χθονιαι φοβεραι κοραι αιολομορφοι, Ηεριαι, αφανεις, ωκυδρομοι, ωστε νοημα, Αιτ αιει θνητων παντων επ' αμειρονα φυλα Ομμα δικης εφορατε, δικασπολοι αιεν εουσαι, Αλλα, θεαι μοιραι, οφιοπλοκαμοι, πολυμορφοι, Πρηυνοον μεταθεσθε βιου μαλακοφρονα δοξαν.
  6. ↑ AkWN
  7. ↑ In.gr/books/arxaia
  8. ↑ In.gr/tech/arxaia.asp
  9. ↑ Translatewiki.net
  10. ↑ SORGLL
  11. ↑ Πίνδαρος, Ὀλυμπιακὸς Ὕμνος:1.1-58 (Ἀπαγγελία)
  12. ↑ Μένανδρος, Δύσκολος:710-747 (Ἀπαγγελία)
  13. ↑ Σοφοκλῆς, Ἠλέκτρα:1126-1170 (Ἀπαγγελία)
  14. ↑ Ὀδύσσεια/θ:266-366 (ᾨδή)
  15. ↑ Ἀπαγγελία κλασσικῶν ἔργων

Ἀναφοραί

edit
  • Eduard Schwyzer, «Griechische Grammatik». 1938.
  • RSP Beekes, «Comparative Indo-European Linguistics». 1995.
  • Robert Browning, «Greek Literature: Greek literature in the Byzantine period: The Language of Byzantine Literature». 2001.
  • W. Sidney Allen: «Vox Graeca». 1987.
  • Γεώργιος Μπαμπινιώτης: «Ιστορική Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, 1. Φωνολογία». 1985.
  • M. Lejeune: «Phonétique historique du mycénien et du grec ancien». 1972.
  • Α.-Φ. Χρηστίδης (ἐπιμέλεια ἐκδόσεως). «Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας: από τις αρχές έως την Ύστερη Αρχαιὀτητα». 2001.
  • Leonard Palmer. «The Greek Language». 1996.
  • H. G. Liddell, Robert Scott. «Abridged Greek-English Lexicon ». 1935.
  • G. W. H. Lampe. «A Patristic Greek Lexicon». 1969.
  • Herbert Weir Smyth. «Greek Grammar». 1956.

Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι

edit
 
 Ἡ Οὐικιπαιδεία ἐν τῇ
Ἑλληνικῇ Γλώσσῃ

Ἀγγλιστί:

Kαινελληνιστί:

 
 Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περὶ γλωσσολογίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ.


Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/grc/Ἑλληνικὴ_γλῶττα&oldid=6221522"