Wp/grc/Ἀρμάνδος Βρῶχος

Ὁ Ἀρμάνδος Βρῶχος (γερμανιστί: Hermann Broch /ˈhɛʁman bʁɔx/, γενν. τῇ 1 Νοεμβρίου 1886 ἐν τῇ Οὐινδοβόνη, τεθν. τῇ 31 Μαΐου 1951 ἐν τῷ Νέῳ Παραδείσῳ Κοννεκτικούτης) ἦν αὐστριακὸς συγγραφεὺς

Ἀρμάνδος Βρῶχος (1909)

Βίος

Πρὸ τῆς κρίσεως σπουδάζειν τὴν μαθηματικήν, τήν τε φιλοσοφίαν καὶ τὴν ψυχολογίαν ὁ Βρῶχος εἰργάζετο (μετὰ σπουδὰς τῆς μηχανικῆς ἐκ τοῦ 1907 ὡς τὸ 1927) ὡς δεύτερος ἄρχων ἐν τῷ πατρικῷ ἐργαστηρίῳ νηστικῆς Teesdorf. Κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν σπουδῶν ὁ Βρῶχος ἔλαχε ἔμπνευσιν ἀπὸ τοῦ τῆς Οὐινδοβόνης λεγομένου Κύκλου (Wiener Kreis) οὗτινος μέντοι ἡ ἀδυναμία ἐν ζητήμασι τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως ἠνώχλησεν αὐτὸν ἄγαν. Συντηρητικὴν πολιτιστικὴν κριτικὴν ὁ Βρῶχος νωρὶς ἐξῆρξεν, μ.ἄ. γραφῶν διὰ τὸ ἄξιον περιοδικὸν Der Brenner ἐν τῷ Αἰνουγεφυρίῳ. Αὐτὸ ἐδίδετο ὑπὸ τοῦ Ludwig von Ficker γεγονὼς στόμιον τοῦ Ἐκφρασισμοῦ (Expressionism). Ἐκεῖ ἐτύπωσαν τῷ ἔτει 1913 μικρότερα δοκίμια περὶ τοῦ Thomas Mann, τοῦ Karl Kraus καὶ τοῦ Ἐμμανουὴλ Καντίου. Ἡ θεωρία τοῦ Βρώχου περὶ τῆς καταρρεύσεως τῶν τιμῶν ἐν τοῖς ἀστοῖς μετὰ τοῦ τέλους τῶν κοινωνιῶν τῆς θρησκείας καὶ τῆς συνουσίας ἀπεικονίζει καλῶς ἐν τῇ τριλογίᾳ τῇ μυθιστορικῇ Die Schlafwandler. Ἔνια τῶν μερῶν αὐτῆς τῇδε καλοῦνται: Pasedow oder Die Romantik / Esch oder Die Anarchie / Huguenau oder die Sachlichkeit (1931/32). Ἐν βιομηχανικῷ τινι τοπίῳ μεταξύ τῶν πόλεων τῆς Kολωνίας καὶ τοῦ Μανεμίου, τῇ ἐποχῇ ἐκ τοῦ 1888 ὡς τοῦ 1918, ὁ μῦθος ὁ ὅδε διαδραματίζεται: ἡ ὑπνοβασία τοῦ τίτλου (= Schlafwandler) σημαίνει τὴν ὑπνωτικὴν κατάστασιν τῶν προσώπων μεταξὺ ἀληθείας χωρὶς νοήματος καὶ ἀρχομένης οὐτοπίας. Ὧδε ἀεὶ πάλιν διακόπτεται καὶ ἐπέχεται ἐπεξηγηματικοῖς ἐνθέμασιν, ὥστε ἡ ἔννοια τῆς τῶν τιμῶν φθορᾶς βεβαιοῦται καὶ θεωρητικῶς.

Ἡ μορφὴ παραπλησία ἐστὶν ταῖς μεθόδοις τοῦ Alfred Döblin, John Dos Passos, James Joyce ἢ André Gide. Δίδοται νέα δομὴ τῷ μυθιστορήματι ἀδιαβάστου τε καὶ μᾶλλον δυσκόπου ὄντως ἀληθείας ἕνεκα. Ἀποφασιστικὴ ἦν ἐπίσης, ἡ ἀνάγνωσις τῆς Θεωρίας τοῦ Μυθιστορήματος (1916) τοῦ Georg Lukács μετὰ τοῦ κεντρικοῦ θέματος μιᾶς ὑπερβατικῆς ἐλλείψεως στέγης τοῦ ἀστικοῦ κόσμου. Ἡ τεχνικὴ διάκρισις ἀπὸ τοῦ Lukács ἦν αὐστηρὸς ὁρισμὸς τῶν μερῶν τῶν ἀντανακλαστικῶν καὶ τῶν ἀφηγηματικῶν.

Τῷ ἔτει 1933 ὁ Βρῶχος ἔγραψε πρὸ τοῦ περιοδικοῦ Neue Rundschau τῆς Βερολινικῆς ἐκδοτικῆς ἑταιρείας S. Fischer Verlag τὰ γράμματα Die Heimkehr καὶ Eine leichte Enttäuschung. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας τοῦ Ἀδόλφου Ἳτλερος ὁ Βρῶχος τῷ ἔτει 1936 μετεκόμισεν ὀλίγον χρόνον τὸ ἐπίκεντρον τῶν ἐργασιῶν ἑαυτοῦ πρὸς τὴν πολιτικὴν δημοσιογραφίαν. Κυρίως ἐναντίον τῆς Ἰταλίας καὶ τῆς Γερμανίας ἦν, δηλαδὴ κατὰ τοῦ φασκισμοῦ καὶ τῆς παραβιάσεως τῶν ἀνθρωπίνων δικαίων. Μετὰ ψηφίσματός τινος τῆς Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν (1936/37) ἔγραψε πολλὰς ἐπιστολὰς πρὸς τὸν Ἀλβέρτον Εἰνστείνιον καὶ τὸν Thomas Mann. Τῆς λεγομένης προσαρτήσεως τῆς Αὐστρίας γεγονυίας ὁ Βρῶχος ζωγρεῖται ἐκ τῆς ὑποψίας τῆς ἀντιπολιτεύσεως.

Φυγῶν εἰς τὴν Ἀμερικήν

Τῷ αὐτῷ ἔτει ἐδυνήθη φυγεῖν τοῖς Joyce, Mann καὶ Εἰνστεινίῳ βοηθούσιν διὰ τῆς Καληδονίας εἰς τὰς Ἡνωμένας Πολιτείας τῆς Ἀμερικῆς. Ἐκεῖ πονεῖ ὡς λέκτωρ ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ τοῦ Princeton καὶ τοῦ Yale. Διὰ τὴν ἐπίδρασιν τῆς ἐθνοκοινωνικοκρατίας ἀνέλαβε τὰς μελέτας περὶ τοῦ φαινομένου τῆς κοινῆς ψυχολογίας (Psychologie der Massen), ὅποιον ἤρχετο γράψων τῷ ἔτει 1918 τῷ μικρῷ ἔργῳ Die Straße.

Kυρίως τοῖς ἔτεσι 1939-1943 ἐγένοντο αἱ ἀναλύσεις αἱ αἵδε καὶ ἐφάνθησαν τῷ ἔτει 1959, συλλεγόμεναι ὑπὸ τοῦ τίτλου Massenpsychologie.

Ἐν τοῖς τελευταίοις ἔργοις τοῦ Βρώχου περιλαμβάνεται καὶ τὸ Der Tod des Vergil (1945). Ἐσωτερικὸς πρόλογός ἐστιν, ὃ ἐξετάζει τὸ τοῦ πρωταγωνιστοῦ θέλημα ἀποθανεῖν. Ποίησις καὶ γνῶσις ὧδε συνώνυμά ἐστιν. Τοὺς κριτικοὺς ὀλίγου δεῖν τῷ συγγραφεῖ δοῦναι οὐσιαστικὴν λειτουργίαν μιᾶς συμβολικῆς μυθολογίας. Τὰ 12 κεφάλαια τοῦ μυθιστορήματος διηγητικοῦ Die Schuldlosen (1950), μετὰ τῶν ἀριστοτεχνικῶς πεζογραφικῶν Erzählung der Magd Zerline καὶ Der verlorene Sohn γίγνονται τῇ περιόδῳ μεταξύ 1918 καὶ 1933. Καὶ ἐνταῦθα ὁ Βρῶχος ἐπιμελεῖται τῶν κοινωνικῶν συνθηκῶν, αἵτινες μείζονα ἐποίησαν τὴν ἐθνοκοινωνικοκρατίαν ἐν τῇ Γερμανίᾳ. Ὁ ἔσχατος μυθιστορικὸς κύκλος αὐτοῦ, ὃν οὐκέτι ἐτέλεσε, ἔδοσαν μετὰ τὸν θανάτου τοῦ καλλιτέχνου μετὰ τοῦ τίτλου Bergroman (4 τόμοι, 1969 / τὸ πρῶτον μέρος εἶχε τὸν τίτλον Die Verzauberung). Περιγράφει τὴν κατάῤῥευσιν τῶν ὁλοκληρωτικῶν δομῶν εἰς χωρίον εἰδύλλιακόν.

Ἄλλα ἔργα καὶ σημασία

Παρὰ τοῖς ἄνω ἀναφερομένοις ἔργοις ὁ Βρῶχος δημοσίευσε, μεταξὺ ἄλλων, τὸ δρᾶμα Die Entsühnung (1933) καὶ τὰ μεγάλα δοκίμια κατὰ τὴν πολιτιστικὴν καὶ τὴν λογοτεχνικὴν ἱστορίαν Logik einer zerfallenen Welt (1930), Das Böse im Wertsystem der Kunst (1933), James Joyce und die Gegenwart (1936) καὶ Hofmannsthal und seine Zeit (1955). Ἐν τῷ τελευταίῳ περιέγραψε τὴν διάθεσιν τοῦ τέλους τοῦ 19^ου αἰῶνος ἐν τῇ Οὐινδοβόνῃ ὡς "εὔθυμον ἀποκάλυψιν" καὶ ἔτι χαρακτηρίζει τὴν στιγμὴν ἑνὸς "κενοῦ τῶν ἀξιῶν" ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ (1870-1890).

Νῦν ἔνιοι τῶν συγγραφέων καὶ δημοσιογράφων, οἷον Carlos Fuentes, Milan Kundera, Susan Sontag ἢ Barbara Frischmuth βλέπουσιν τὸν Βρῶχον ὡς εἴδωλον τῶν ῥυθμῶν ἑαυτῶν.

Πηγή

• Köster, Thomas: "Broch, Hermann", παρά: Microsoft Encarta 2007 Enzyklopädie, Microsoft Corporation 2006 (DVD)

Ἐξωτερικοί σύνδεσμοι

Οὐικικοινά

Ἰδὲ τὰς εἰκόνας καὶ τὰ κοινὰ τὰ ἄλλα περὶ τοῦ Ἀρμάνδου Βρώχου

Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περί τινος ἀνθρώπου βιογραφίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ.