Pavle Radoman (Braćeni kod Virpazara, 13. 6. 1913. – Beograd, 18. 5. 2007) crnogorski je biolog.
Biografija edit
Gimnaziju je završio u Podgorici, a studije biologije na Filozofskome fakultetu Univerziteta u Beogradu (grupa biologija) 1938. godine. Tokom studija izabran je 1935. godine za predśednika Udruženja studenata biologije i za člana Akcionoga odbora studentskih udruženja. Zbog aktivnosti u studentskome pokretu, 1936. godine isključen je s Univerziteta na godinu dana. Do izbijanja Drugoga svjetskog rata bio je asistent na Medicinskome fakultetu u Beogradu. Učesnik je ustanka u Crnoj Gori, a u periodu 1942–1943. bio je interniran u zatvorima u Italiji, nakon čega se ponovo priključuje narodnooslobodilačkome pokretu. Poslije rata bavio se problemima vezanim za organizaciju Ministarstva prosvete Srbije, Sindikata prosvjetnih radnika Jugoslavije i Centralnoga vijeća Saveza sindikata Jugoslavije. Za profesora srednje škole pri Univerzitetu u Beogradu postavljen je 1952. godine, a potom je biran za asistenta, docenta (1955), vanrednoga (1960) i redovnoga profesora (1967) u Institutu za zoologiju Prirodno-matematičkoga fakulteta u Beogradu. Osnivač je katedre za evoluciju i genetiku (1968) na Prirodno-matematičkome fakultetu u Beogradu. Bio je dekan Prirodno-matematičkoga i Biološkoga fakulteta[1], kao i dugogodišnji upravnik Instituta za zoologiju u Beogradu, te upravnik Odsjeka za biološke nauke Prirodno-matematičkoga fakulteta, član Univerzitetskoga savjeta, član Savjeta za visoko školstvo Srbije, član gradskoga komiteta SK Beograda i dr. U centru njegova naučnog fokusa bili su slatkovodni puževi, otkrio je i opisao nekoliko novih rodova i vrsta. Poseban doprinos nauci dao je višedecenijskim prikupljanjem i prezentacijom ogromnoga faunističkog materijala, pri čemu je opisao preko 20 vrsta i preko 70 rodova nepoznatih nauci. Materijal je prikupljao na širokim prostorima Balkana, Male Azije i Apenina. Kao posljedica pravilne taksonomije i novih faunističkih podataka nametnuli su se novi biogeografski zaključci o odnosu čitavih faunističkih bazena, npr. Ohridskoga, Kaspijskoga i Bajkalskoga jezera, kao i jezera Balkanskoga poluostrva i Male Azije.[2]
Napisao je veliki broj srednjoškolskih i univerzitetskih udžbenika, tri monografije i preko 70 naučnih radova. Za svoj naučni, pedagoški i društveno-politički rad dobio je brojne nagrade i priznanja. Umro je u Beogradu 2007. godine, a sahranjen u rodnome selu Braćeni.
Djela edit
- Život i njegova evolucija;
- Organska evolucija;
- Teorija organske evolucije;
- Morfološko-sistematska istraživanja ohridskih hidrobiba;
- Hidrobioidea a Superfamily of Prosobranchia (Gastropoda). 1, Systematics, Hydrobioidea, a Superfamily of Prosobranchia (Gastropoda). 2, Origin, Zoogeography, Evolution in the Balkans and Asia Minor…
Literatura edit
- Nikola Racković: Leksikon crnogorske kulture, DOB, Podgorica, 2009.