Bolnica Danilo I je bolnica na Cetinju i prva državna bolnica u Crnoj Gori.
Istorija edit
Bolnicu „Danilo I“ izgradio je Knjaz Nikola 1873. godine; bolnica od osnivanja nosi ime „Danilo I“, u znak śećanja na Nikolinog prethodnika knjaza Danila.
Novac za izgradnju bolnice obezbijeđen je prodajom darova iz zemlje i inostranstva, donesenih Knjazu na krštenje njegovog prijestolonasljednika Danila, 1871. godine Knjaz Nikola nije želio da te darove koristi za lične potrebe porodice, već je naredio da se oni unovče i od toga novca započne bolnica na Cetinju. Od dobijenog novca i pomoći Rusije otpočela je izgradnja bolnice sredinom aprila 1872. godine.
Na ponos i čast ondašnjih glavara Crne Gore, sve bolnice u ono vrijeme u Crnoj Gori, podizane su iz donatorskih pobuna dinastije Petrović. Tako je bolnica Danilo I podignuta novcem koji je dobijen prodajom poklona koje je porodica dobila povodom rođenja, odnosno krštenja prestolonasljednika Danila. (doktor Vasilije Kusovac)[1]
Ondašnji dvorski ljekar, francuski doktor Frilej (Frilley), koji je boravio na Cetinju, odabrao je mjesto za podizanje bolnice i uradio plan. Građenje bolnice trajalo je do kraja maja 1873. godine.
Mjesto za podizanje bolnice odabrano je bilo van gradskoga tkiva. Na planu grada koji je uradio Spiridon Gopčević 1875. godine, vidi se da je bolnica podignuta van grada i na tada zadovoljavajućoj udaljenosti. Sa fotografija bolnice iz 1873. godine (nema drugih podataka) vidi se da je zgrada pravougaonog oblika, jednostavna građevina od poluobrađenoga kamena, sa prizemljem i spratom. Drvena konstrukcija krova je četvorovodna i pokrivena ćeramidom. Glavna ulazna vrata bila su prostrana s lučnim završetkom. Niz jednostavnih jednakih prozora na prizemlju i spratu pripadali su bolesničkim sobama. Prozori i vrata na fasadi uokvireni su kamenim tesanicima na kojima su pričvršćene grilje – drveni kapci. Međuspratna konstrukcija je bila drvena, urađena od greda s daskama iznad i s plafonom od krečnog maltera. Radove na bolnici izvodio je Todor Gojković, zidar iz Herceg Novog. Nadzor nad gradnjom vršio je samouki zidarski nadzornik Savo Vrbica.
Do 1875. godine bolnica nije radila zbog nedostatka ljekara i bolničkoga osoblja, pa je služila u vojne svrhe za pripremu i izradu oružja i municije. Tek 1875. godine, nakon Hercegovačkoga ustanka, osposobljena je za prijem ranjenika iz toga boja i boja Crnogoraca iz 1876–1878. godine. Prvi ljekar i upravnik Bolnice bio je dr Valerije Tomić, iz Pučišća na Braču. Prvi ljekari bili su Francuzi i Česi, a kasnije i Rusi.
Razvojem medicinske službe u Crnoj Gori i na Cetinju pokazalo se da je kapacitet bolnice mali, a funkcionalnost objekta nepotpuna, pa je uoči balkanskih ratova 1912. godine, rekonstruisana zajedno sa objektima koji su bili u suśedstvu i dobila je kapacitet od 120 bolesničkih postelja. Tom rekonstrukcijom izgrađeno je desno krilo bolnice, izvršene su unutrašnje izmjene i obezbijeđen savremeniji komfor. Ona je takođe dobila nov spoljni izgled sa sasvim novim elementima zidne plastike, krova s pokrivačem od lima, prilazni plato i uređenje prostora oko zgrade, tako da je objekat postao potpuno nov i savremen.
Od osnivanja do Prvog svjetskog rata, u Bolnici je liječeno oko 20 000 bolesnika.
Narastanjem Cetinja bolnica je sve više bila gradski objekat, oivičena gradskim tkivom, što je bolnicu činilo nepovoljnim suśedstvom. Tridesetih godina razmatrano je izmještanje bolnice na novu lokaciju u reonu Donjega kraja, ali do toga nije došlo, pa je postojeći kompleks zadržan i proširen. U Zetskoj banovini 1929. godine, Cetinjska bolnica „Danilo I“ postala je državna bolnica, jedina te vrste u Banovini.
Nova zgrada bolnice, u kojoj se danas radi, izgrađena je 1964. godine.