Wp/cnr/Austin Osman Spare

Austin Osman Spare (1886. — 1956.) je bio engleski umjetnik i okultista koji je radio i kao crtač i kao slikar. Pod uticajem simbolizma i art nouveaua, njegova umjetnost je bila poznata po jasnoj upotrebi linija i prikazu monstruoznih i seksualnih slika. U okultnom svojstvu, razvio je magijske tehnike uključujući automatsko pisanje, automatsko crtanje i sigilizaciju na osnovu njegovih teorija o odnosu između svjesnog i nesvjesnog ja.

Razvijajući svoju ličnu okultnu filozofiju, napisao je seriju okultnih grimoara, Earth Inferno (1905), The Book of Pleasure (1913) i Focus of Life (1921). Pored niza ličnih izložbi, takođe je privukao veliku pažnju štampe jer je bio najmlađi učesnik na ljetnjoj izložbi Kraljevske akademije 1904.

U maju 1904. Spare je održao svoju prvu javnu umjetničku izložbu u foajeu Njuingtonske javne biblioteke u Volvort Roudu. Njegove slike su ilustrovale mnoge teme koje će nastaviti da ga inspirišu tokom života.

Njegov otac je tada krišom predao dva Spareova crteža Kraljevskoj akademiji, od kojih je jedan, nacrt za ekslibris, prihvaćen za izlaganje na prestižnoj ljetnjoj izložbi te godine. Novinari britanske štampe su se posebno zainteresovali za njegov rad, ističući činjenicu da je sa sedamnaest godina bio najmlađi umjetnik na izložbi, a neki tvrde da je bio najmlađi umjetnik koji je ikada izlagao na izložbi. Godine 1905. napustio je RCA bez ikakvih kvalifikacija.

Njegova umjetnost

Spareov rad je raznolik, uključujući slike, veliki broj crteža, rad sa pastelom, nekoliko bakropisa, objavljene knjige koje kombinuju tekst sa slikama, pa čak i bizarne ekslibrise. Bio je produktivan od svojih najranijih godina do smrti. Prema Hajdnu Mekeju, „ritmički ornament je izrastao iz njegove ruke naizgled bez svjesnog napora“.

Spare je važio za umjetnika značajnog talenta i dobrih izgleda, ali njegov stil je očigledno bio kontroverzan. Kritičke reakcije na njegov rad u tom periodu kretale su se od zbunjenih, ali impresioniranih, do prezrivih i odbojnih. Anonimna recenzija Knjige Satira objavljena u decembru 1909. godine, naizmjenično je snishodljiva i nevoljno puna poštovanja: „Djelo gospodina Spera je očigledno djelo talentovanog mladića. Međutim, „Ono što je još važnije jeste ličnost koja stoji iza ovih različitih uticaja. I ovde moramo pripisati gospodinu Spareu značajan fond maštovitosti i izuma, iako aktivnosti njegovog uma i dalje pronalaze oduška kroz pomalo vijugave kanale. Kao i većina mladih ljudi, čini se da sebe shvata suviše ozbiljno".

Robert Ansell sumirao je Spareov umetnički doprinos na sledeći način:

''Tokom svog života, Spare je ostavio kritičare u nemogućnosti da udobno smjeste njegovo djelo. Itel Kolkuhun je podržao njegovu tvrdnju da je bio proto-nadrealista, a posthumno je kritičar Mario Amaja iznio argument za Sparea kao pop umjetnika. Obično je bio i jedno i drugo - i nijedno. Vrhunski figurativni umjetnik u mističnoj tradiciji. Spare se može smatrati jednim od poslednjih engleskih simbolista, na kojeg je značajno uticao rad Džordža Frederika Votsa. Ponovni motivi androginije, smrti, maski, snova, vampira, satira i religioznih tema, tako tipični za umjetnost francuskih i belgijskih simbolista, nalaze puni izraz u Spareovom ranom djelu, zajedno sa željom da šokira buržoaziju.

Zos i Kia

Ključ za Spareove magičko-religijske poglede bili su dvojni koncepti Zos i Kia.

Spare je opisao „Zos“ kao ljudsko telo i um, a kasnije će taj termin usvojiti kao pseudonim za sebe.

Biograf Fil Bejker je vjerovao da je Spare ovu riječ dobio od starogrčkih reči zoe, što znači život, i zoion, što znači životinja ili zvijer, pri čemu je Sparea takođe privukla egzotična priroda slova „z“, koje se rijetko pojavljuje u engleskom jeziku. Autor Alan Mur se nije složio, vjerujući da je Spare umjesto toga usvojio termin „ZOS“ kako bi uravnotežio svoje inicijale, „AOS“, u kojima bi A predstavljalo početak abecede, a Z bi predstavljalo kraj. Na ovaj način, tvrdio je Mur, Spare je nudio „konačan i transcendentan izraz sebe na krajnjim granicama sopstvenog bića“.

Spare je koristio izraz „Kia“, što se odnosi na univerzalni um ili konačnu moć, srodnu hinduističkoj ideji Bramana ili taoističkoj ideji Taoa.

Fil Bejker je vjerovao da je Spare ovu riječ razvio iz istočnjačkih ili kabalističkih riječi kao što su ki, chi, khia ili chiah. Alternativno, mislio je da je to možda preuzeto od Madame Blavatski u njenoj knjizi Tajna doktrina, koja se odnosi na ideju krajnje moći kao Kia-yu.

Nesvjesni um

Spare je stavljao veliki naglasak na nesvjesni dio uma, vjerujući da je on izvor inspiracije. Smatrao je da je svjesni dio uma beskorisan za ovo, vjerujući da on samo služi za jačanje razdvajanja između nas i onoga što želimo.

Spare je podsvjesni um posmatrao kao izvor sve magijske moći.

Piter DŽ. Kerol tvrdi da je jungovska psihologija imala veliki uticaj na Spareovo vjerovanje, konkretno da um ima čudne skrivene dubine u sebi, i da magija u osnovi zavisi od aktiviranja podsvijesti koliko i svijesti. Uprkos svom interesovanju za nesvjesno, Spare je bio duboko kritičan prema idejama koje su iznijeli psihoanalitičari Sigmund Frojd i Karl Jung, nazivajući ih „Fraud and Junk“ („Prevara i smeće“).

Atavistic resurgence

Spare je takođe vjerovao u ono što je nazvao „atavistic resurgence“ (što se može prevoditi kao atavističko oživljavanje), ideju da ljudski um sadrži atavistička sjećanja koja vode porijeklo od ranijih vrsta na evolucionoj ljestvici. U Spareovom pogledu na svijet, „duša“ je zapravo bila kontinuirani uticaj „životinja predaka“ od kojih su ljudi evoluirali, u koje se moglo stupiti da bi se stekli uvidi iz prošlih inkarnacija. Na mnogo načina ova teorija je ponudila jedinstvo reinkarnacije i evolucije, a oba su faktora koje je Spare vidio kao isprepletane i koji su unaprijedili evolucioni progres. Iz tih razloga, vjerovao je u jedinstvo između ljudi i drugih vrsta u životinjskom svijetu; to se vizuelno odrazilo u njegovoj umjetnosti kroz ikonografiju rogatih humanoidnih figura. Iako se ovo „atavističko oživljavanje“ veoma razlikovalo od ortodoksnog darvinizma, Spare se veoma divio evolucionom biologu Čarlsu Darvinu, a kasnije je posjetio kentiško selo Daun, gdje je Darvin napisao svoj poznati tekst O porijeklu vrsta.

Magija i sigili

Kao uticajna figura u okultizmu dvadesetog vijeka, Spare je razvio magijsku tehniku pod nazivom „sigilizacija“. Ovo je metod u kojem se riječi i izjave o namjerama transformišu u apstraktni dizajn; sigil je tada napunjen voljom tvorca i on se projektuje u podsvijest u stanju izmijenjenosti uma (gnosis). Tada on treba biti zaboravljen a materijalni sigil uništen jer se vjeruje da će sigil raditi kada je u podsvijesti.

Privatni život

Prijatelji su Sparea često opisivali kao ljubaznog i prizemnog. Doživotni ljubitelj životinja, brinuo se o mnogim životinjama koje je pronašao u blizini svog doma i bio je član Kraljevskog društva za prevenciju okrutnosti prema životinjama; na mnogim fotografijama može se vidjeti kako nosi značku organizacije.

Nasljeđe i uticaj

U umjetnosti

Godine 1964. u Galeriji Greenvich održana je izložba Spareovih djela uz kataloški esej pop umetnika Marija Amaje, koji je vjerovao da Spareova umetnička djela koja prikazuju poznate ličnosti, nastala krajem 1930-ih i 1940-ih, predstavljaju „prve primjere pop umjetnosti u ovoj zemlji“. Štaviše, on je izjavio da su Spareovi automatski crteži „predvidjeli apstraktni ekspresionizam mnogo prije nego što se za ime Džeksona Poloka čulo u Engleskoj“. Londonski Muzej zanimljivosti, lijepih umjetnosti i prirodne istorije Viktor Vind ima stalnu galeriju posvećenu njegovom djelu - Spareova soba (Spare room).

U ezoteriji

Neke od Spareovih tehnika, posebno korišćenje sigila i stvaranje „abecede želja“, usvojio je, prilagodio i popularizovao Piter Kerol u djelu Liber Null & Psychonaut. Kerol i drugi pisci kao što je Rej Šervin smatraju se ključnim ličnostima u korištenju nekih Spareovih ideja i tehnika kao dijela magijskog pokreta koji se slobodno naziva magijom haosa.

U muzici

Bulldog Breed, britanski psihodelični bend, ima pjesmu pod nazivom "Austin Osman Spare" na svom jedinom albumu Made in England (1969).

Džon Balans iz uticajne rane industrijske muzičke grupe Coil (formirane 1982.) opisao je Sparea kao svog „mentora“ i tvrdio da „ono što je Spare uradio u umjetnosti, mi pokušavamo da uradimo kroz muziku“.

Poljski death metal bend Behemoth snimio je studijski album pod nazivom Zos Kia Cultus u Varšavi u septembru 2002. godine.

U magiji

„Zos Kia Cultus“ je termin koji je skovao Kenet Grant, sa različitim značenjima za različite ljude. Jedno tumačenje je da je to forma, stil ili škola magije inspirisana Spareom. Fokusira se na individualni univerzum i uticaj volje magičara na njega. Dok Zos Kia Cultus danas ima vrlo malo pristalica, široko se smatra da ima važan uticaj na uspon magije haosa.

U kulturi

Godine 2016. nova ulica je dobila ime po Spareu u blizini njegovog bivšeg doma u londonskoj oblasti Elephant and Castle.