Okwaan̄ Jodan (òrere Nahr al-Urdunn, نَهْر الْأُرْدُنّ mè Nahr Al Sharieat, نهر الشريعة me usem Arabu; mè ire Nahar ha-Yarden, נְהַר הַיַּרְדֵּן me Iburu; mè ire ܢܗܪܐ ܕܝܘܪܕܢܢ me Siria ukot ikaan̄) ìre okwaan̄ ge òkup me agan̄ Etete mbum-ura. Ujọn̄ọ kan̄ ìre 251 km (òrere mailu 156). Okwaan̄ yi ìkilibi <roughly> inan̄a me agan̄ inyọn̄ itibi Okwaan̄ Galili ifo agan̄ òsiki isi inin̄ Okwaan̄ Uchi. Ido Jodan mè ijọn̄ ogoon̄ ogoon̄ Golan ekup me agan̄ mbumura kan̄, sà West Bank mè Ijeren ekup me agan̄ ichep-ura kan̄. Egwen West Bank (òsisibi Agba okwaan̄ agan̄ Ichepura) mè ido Jodan ibak okwaan̄ ya.
Okwaan̄ ya îsibi inu imin enenen me erumfaka Judayisim mè eyi Kiristien mije Ikpa Mbuban îtumu ibe ke ebi Ijeren esaba okwaan̄ ya inin̄ Ijọn̄ Use Ya, mè itumu si ibe ke Jọn Ògwook Mun̄ ìgwook Jisọs ogwu Nazaret mun̄ me okwaan̄ ya.
Mfufuk Erieen̄
Owuwa ifuk-ibot igbini-ikọ [hypotheses] òwa òfolek ike erieen̄ ekigwen okwaan̄ yi me ukot keyi. Ge ìbe ke erieen̄ ya ìnan̄a me lek usem Semit "Yard|on" òsisibi gbọọk fo agan̄ ijọn̄, òjeje itat me lek ike ijọn̄ okwaan̄ ya okwalabe isiki [declavity]. Mîmun̄ ikọ òbelek keyi me lek erieen̄ ebi kè ofifi okwaan̄ ìkukup me agan̄ ya, kire okwaan̄ "Yarkon" mè "Yarmouk." Usini ifuk-ibot etumu ibe ke erieen̄ ya môkọt inan̄a me lek ikọ yi "yǝʾor" me usem Ijipiti, òsisibi "uga okwaan̄, Okwaan̄ Nali.<ref 10> Ike igbini-ikọ keyi ogbinibe itap, "Den" môkọt inan̄a me lek "dannum" eyi òsisibi "inu òkakaan̄ unye."<ref 11>. <Cognates> ikọ ya òwa me usem Aramaik, Iburu, mè ebi kè ofifi usem Semit.<ref 12>. Adasi mgbọ ebakbe erieen̄ okwaan̄ ya me emen ikpa, egwen "Yārdon" me emen Anastasi I, ikpa osùkut eyi Ijipiti ukot ikaan̄; ikpa ya ìkup akarake mgbọ kè Ramesis II<ref 13>. Mfufuk ebi Arabu eyi oka mgbọ [Early Arab Chronicles] egwen okwaan̄ ya Al-Urdunn.<ref 14> Mgbọ Kuruseedi cha orakabe, mîbene ikigwen erieen̄ eyi Arabu yi Nahr Al Sharieat (Arabik: نهر الشريعة) òsisibi "the watering place."
Nrọnnye