Wt/zea/verke

Zeêuws

Tweê verken mee 'n darde op d'n achtergrond.

Etymologie

Over Middelnederlands verken van Oudnederlands ferkīn, verkleinwoôrd van *fare, wat-a van Oergermaons *farhaz komt. Afgeleid van d'n Indo-Europese wortel *perḱ- 'delve', 'vroete' en zòdoende verwant mee veure.

't Waegenmaekersinstrument: van stekelverke, daer-an d'uutsteeksels op 't iezder an doeë dienke.

Omschrievienge

verke o

1. even'oevige zoogbeêste (Sus scrofa domesticus), die-a om z'n vleis g'ouwe oôr
2. slechte mens
3. scherp passermes om dompen in 't 'out te maeken
4. fiches gebruukt bie 't kienen

Uutspraek

[ˈvɛˑr(ə)kə]

Verbugienge

verken, verkes, verkens meêrvoud; verkje, verkentje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen

stekelverke verkesblaeze verkeseten verkesgoed verkesgos verkes'aer

verkesklutser verkesstouwer verkestuun verkesvaolle verkesvleis

Uutdruksels

• Van 't verke ete, verkesvleis ete, veraol van j'n eigen slacht
• Hie lust van 't 'êle verke, 'ie lust aolles Goerees, Flakkees
• ’t Verke deur'ouwe, 't verke an'ouwe toet diep in de winter (in plekke van 't in november te slachten)
• A'k koest (keu) roepe, bedoel ik aolle verkens, julder moete je aollemaele angesproke voele
• Kleine versjes è ok ôren, kiekt uut wat je zeit as d'r kinders bie bin
• Slaope as 'n verke, diepe slaope

Varianten

• vaarke Menheerse-Sommelsdiek
• verken veraol Zuud-Bevelands

Synoniemen

• keu (bet. 1)

Beteikenisverwant

• beêr
• bigge
• kibben
• viggen
• zeuge

Ontlêniengen in aore taelen

Ok 't 'Ollandse varke(n) komt in anmerkienge as bron.

• varki, fergi, farki, ferkikin, verken Neger'ollands
• fark Skepi

Vertaeliengen

Ziet bie keu.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1046-7

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'varken'