Toophphiyaa woykko aahuwaan Toophphiya Pederaale Demokiraase Ripabilike (TPDR) arshsho Afriqqaa kace baggan beettiyaa adussa wode hayday de'iyoo biitta. Afriqqan la'atettaa naagissada de'ida baddo biitta. Asaa coratettan Afriqqan naa'antto gidishin biittaa aahotettan qassi tammantto. Ha biittawu huuphe ambbay Tungga.
Banddiraa |
Arumaa |
Karttaa | |
Biiraawe Yettaa: Amaarattuwa: ወደፊት ገስግሺ ውድ እናት ኢትዮጵያ Wodefit Gesgeshi, Widd Innat Ityopp'ya Wolayttattuwa: "Sinttawu gujja ta aayyee al"o Toophphee" | |
Baaso Naqaashaa | |
---|---|
Huuphe Ambbaa | Tungga |
Aahotettaa | 1,104,300 km² |
Ooso Doonaa | Amaarattuwa Afaarettuwa Sumaalettuwa Arusettuwa Tigirettuwa |
Kochchaa Yarata | Oromuwa 34,5% Amaaraa 26.9% Sumaaliya 6.2% Tigiriya 6.1% Sidaama 4.0% Wolaytta 2.5% Guraagiya 2.3% Hadiya 1.7% Afaariya 1.7% Gamuwa 1.5% Haraata 12.6% |
Asaa Coratettaa | 117,876,227 |
Ammanuwa | Kiristtinnaa Ammanuwa 67,3% Isilaama Ammanuwa 31.3% Woga Ammanuwa 0.6% Haraata 0.8% |
Ayssiyagaa | Peresddanttiya Zawude Sahaleworqqo Xaatta Moconaa Ahimada Abiya |
Miishshaa | Biraa |
Wodiya Moottaa | GMT +3 |
Biittaawata | Toophphiyaawata |
Gujo Naqaashaa | |
Gallassaa Xaafettaa | Gallassaa/Aginaa/Layttaa |
Cagaa Kooddiya | +251 |
Ano Biittaa | Afriqqaa |
Intterneetiya Kooddiya | .et |
Haydaa
editHaydaappe kase
editBenibaa (Laatabaa)
editGiddo Wodeta
editToophphiyaa Adaale Olaa (1529-1543)
editOroomuwa Betiya (16tta xeetu shaaho layttaa
editYesuusaageetu Wolqaa (1555-1632)
editGonddare Wodiyaa (1632-1769)
editKawotu Wodiyaa 1769-1889)
editHaaxe Milileppe Aduwa Gakkanawu (1889-1913)
editHayile Sillaase Wodiyaa 1916-1974)
editXaaliya Oyqettaa (1936-1975)
editNaa"anntto Salo Gufantto Olaappe Simmin (1941-1974)
editDarggiya Wodiyaa (1974-1991)
editPederaale Diimokraase Ripaablike (1991-ha'i)
editAhimada Aabiyanne Baalotaa Yamiya (20118-ha'i)
editDere asaa
editToophphiyaa asaa qooday 100,000,000 (xeetu miilooniyaappe) boolla gididi hegaadankka 80ppe dariyaa kochchati de'iyoo biitta. Corattiyaa kochchati Oroomo, Amaaraa, Tigire, Sumaaliyaa hegaadankka Wolayttaa, Sidaamoo gidishin hageeti ubbaa kochchaa qoodaappe 3/4 kushiyaappe bollaa oyqqoosona.