حەسەن خەراباتی (١٨٩٢ لە کرماشان - ١٩٦٧ لە کرماشان) گوورانیچڕ، موسیقازان، تەمۊرەژەن، ھەڵوەسوان و دەوریش کورد خەڵق شار کرماشان بۊ.
ژیان edit
حەسەن خەراباتی لە ساڵ ١٨٩٢ لە شار کرماشان لە داڵگ بۊ. بنەماڵەگەی ئەھل عرفان و مووسیقاێ عرفانی بۊن. باوگی سەوزعەلی کوردە بۊ و باوەی فارغ کرماشانی لە چل یار ئاسەید براکە بۊ. حەسەن خەراباتی خوەی لە مریدەیل عەبدولحوسێن زوڕیاسەتەین شیرازی مەسنەدنشین سڵسڵەێ نێعمەتوڵڵایی بۊ و وە خاتر یاێ گرتن مووسیقا و عرفان سەفەرەیل فرەێگ وە شارەیل ئێران وەتایوەت شیراز کرد. ھەلەیوا وەگەرد سەید ڕووسەم حەیدەری گووران ئاراێ خوەش بۊ.
لە مووسیقی زانست فرەێگ وە دەس ھاورد و دەسگایل مووسیقی وە خاسی ناسیاد. خاوەن دەنگێگ گەرم و دڵنشین بۊ و شێواز تایوەت وە خوەی لە ئاواز داشت. ھەلەیوا لە ژەنین تەمۊرە فرە شارەزا بۊ. حەسەن خەراباتی خوەی فرە دەیندار مووسیقازانێگ وە ناو ئاقاباشی زانستیاد ک لە ئاوازخوەنەیل کووتاییەیل دەورەێ قاجار بۊ. ھەلەیوا لە تێران لە باقرخان کەمانچەکیش ک کەمانچەژەن و زاواێ ئاقاحوسێنقولی ژەنیار تار بۊ دەرس مووسیقا گرتۊ.
حەسەن خەراباتی شاگردەیل فرەێگ ئێمات کرد، ک یەکێگیان کوڕ خوەی نێعمەتعەلی خەراباتییە. ھەلەیوا عەلی ئەلبورزی لە شاگردەیلی بۊ.
حەسەن خەراباتی ھەڵوەسوانیش بۊ و فرەتر گوورانییەیلی وە مل ھەڵوەسەیلێگ سازریاس ک خوەی وەتیەسیان. حەسەن خەراباتی لە ساڵ ١٩٦٧ (١٣٤٦ کووچی ھەتاوی) کووچ دۊایی کرد و وە سپارشت خوەی لە تەکیەێ حەیدەری لە تۊشامی وە خاک سپاریا.
کارەیل edit
نەوار کاستێگ لە حەسەن خەراباتی وە جێ مەنیە ک لە ناوی ەگەرد ئەحمەد عبادی سێتارژەن گەورەی فارس دانیشتنە و خەراباتی ھاوڕی وە سێتار عبادی ھەف دەسگاێ مووسیقی خوەنیە. ناسیاێترین کارەیل حەسەن خەراباتی بریتین لە:
- ڕندانە ڕندانە
- بێدڵان (فارسی)
- ئاواز بەیات ترک (لە ئاڵبۆم ڕەوایەت ئاوازی لە وسایەیل زۊنەێ ئێران-١؛ لە بێھمەن کازمی)
- ئاواز بەیات ئسفەھان (لە ئاڵبۆم ڕەوایەت ئاوازی لە وسایەیل زۊنەێ ئێران-١؛ لە بێھمەن کازمی)
- دەسگاێ شوور (لە ئاڵبۆم ڕەوایەت ئاوازی لە وسایەیل زۊنەێ ئێران-٣؛ لە بێھمەن کازمی)
سەرچەم edit
- نظافتی، ایرج. ١٣٧٧. تاریخ موسیقی کرمانشاه، با مقدمۀ استاد حشمت الله مسنن، کرماشان: طاقبستان، چاپ اول؛ پ ١٧-٢٠.