အဖဦးသာဇံဦး (အငြိမ်းစားစက်ရှင်ဆရာကြီး) နန့် အမိ ဒေါ်ပုမရို့မှ ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင်စစ်တွေမြို့၊လမ်းမတော် ရပ်၌ မွေးဖွားရေ။ မွေးချင်း ဆယ့်လေးဦးအနက် ပဉ္စမမြောက်သားယောကျ်ားဖြစ်ရေ။ ငယ်စဉ်က မိဘ တိပြောင်းရွှေ့ရာ မြို့တိ၌ ပညာသင်ကြားခပြီး ရန်ကုန်အစိုးရ ဟိုက်စကူးကျောင်းမှ ၁၀ တန်းအောင်မြင် ရေ။၁၉၃၆ ခုနှစ် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ဒုတိယ ကျောင်းသားသပိတ်တွင် သပိတ်ကောင်စီဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခရေ။
| ဦးဘစံ(ဓညစံ) | |
| ကိုယ်ရီးအကျဉ်းချုပ် | |
| မွီးသက္ကရာဇ် | ၁၉၁၂ |
| နာမည်ရင်း | |
| မိဘနာမည် | ဦးသာဇံဦး (အငြိမ်းစားစက်ရှင်ဆရာကြီး)+ဒေါ်ပုမ |
| မွီးဖွားရာနီရာ | ရခိုင်ပြည်နယ်၊စစ်တွေမြို့၊လမ်းမတော် ရပ် |
| နိုင်ငံသား | မြန်မာနိုင်ငံ |
| လူမျိုး | ရခိုင် |
| ကိုးကွယ်ရေဘာသာ | ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ |
| ပညာအရည်အချင်း | |
| အလုပ်အကိုင် | |
| အိမ်ထောင်ဖက် | |
| သားသမီး | |
| ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု | နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ |
| ထင်ယှားရေလက်ရာတိ | |
| ရယှိခရေဆုတိ | မော်ကွန်းဝင် (ပထမအဆင့်) ,နိုင်ငံဂုဏ်ရည် (ဒုတိယအဆင့်) |
| လက်မှတ် | |
| ကွန်ယက် | |
ရခိုင်လူငယ်တိ နိုးကြားစေရန် ရခိုင်တိုင်းလုံးဆိုင်ရာ နိုးကြားရေးအစည်း အရုံးကို အခြား ရခိုင်လူငယ်တိ နန့်အတူ စည်းရုံး တည်ထောင်ခရေ။ ထို့နောက် ရခိုင်တိုင်းလုံးဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား အစည်းအရုံးကြီးတွင် တက်ကြွရေ အမှုဆောင်တစ်ဦး အဖြစ် ပါဝင်ခပြီး အစည်းအရုံး ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာဇံလှ၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ထွန်း ဦးရို့နန့်အတူ နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်ကို တော်လှန်ရန်အတွက် ရို့ဗမာ အစည်းအရုံး ခေါင်းဆောင်တိနန့် ဆက် သွယ်ပနာ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုတိ ဆောင်ရွက်ခရေ။
၁၉၃၉ ခုနှစ် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် တတိယ သပိတ်တွင်လည်း တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခပြီး၊ ရခိုင်ကျောင်းသား လူငယ်တိ၊ မြန်မာကျောင်းသား လူငယ်တိနန့်အတူ နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးအတွက် စွမ်းစွမ်းတမံ ဆောင်ရွက်ခ ရေ။
ဂျပန်ခေတ်တွင် ရခိုင် ကာကွယ်ရေးတပ်ကို တရားဝင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခွင့်ရအောင် ဆောင်ရွက်ခသူ တစ်ဦး လည်း ဖြစ်ရေ။ စစ်တွေခရိုင် နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တာဝန်၊ စစ်တွေခရိုင် ရို့ဗမာ ဆင်းရဲသား အစည်း အရုံးခေါင်းဆောင် တာဝန်ရို့ကိုလည်း ထမ်းဆောင်ခပြီး၊ ဖက်ဆစ်ဂျပန် တော်လှန်ရေး မြေအောက် လှုပ်ရှား မှုတိတွင် အဓိကအခန်းက ပါဝင်ခရေ။
မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၊ အလုပ်သမား ဂေဇက် အယ်ဒီတာ အဖြစ် လည်းကောင်း၊ အလုပ်သမား အရာရှိအဖြစ် လည်းကောင်း တာဝန် ထမ်းဆောင်ခပြီး ၁၉၇၅ ခုနှစ် တွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အလုပ်သမားအရာရှိ အဖြစ်ဖြင့် အငြိမ်းစားယူခရေ။
ဦးဘစံရေ စာရေးစာဖတ် ဝါသနာထုံသူလည်း ဖြစ်ရေ။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် မဖြစ်မီကာလ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား ဘဝကတည်းကပင် သတင်းစာ၊ မဂ္ဂဇင်းတိတွင် ဆောင်းပါးတိ ရေးသားခရေ။ ၁၉၃၉-၄၀ ပြည့်နှစ် “အိုးဝေမဂ္ဂဇင်း” တွင် အင်္ဂလိပ်စာ အယ်ဒီတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခရေ။ ရခိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ စာပီ နန့် သမိုင်းရေးရာ ဆောင်းပါးတိကိုလည်း ဓညစံ ကလောင်အမည်ဖြင့် သုတေသနပြု ရေးသားဖော်ထုတ်ခ သူ ဖြစ်ရေ။
ဦးဘစံကား စစ်ကြိုခေတ် ကာလမှစပနာ တိုးတက်ရေ မြန်မာကျောင်းသားတိ၊ နိုင်ငံရေးသမားတိနန့် အတူ လက်တွဲကာ မြန်မာနိုင်ငံံလွတ်လပ်ရေးအတွက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခသူ ဖြစ်ရေသာမက ရခိုင်ဘက်ရှိလူငယ် တိအား နိုးကြားတိုးတက်ရေ စိတ်ဓာတ်တိ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ်လာ စေရန် စတင် မျိုးစေ့ချပီးခသူလည်း ဖြစ် ရေ။
နိုင်ငံတော်က ဦးဘစံအား မော်ကွန်းဝင် (ပထမအဆင့်)နန့် နိုင်ငံဂုဏ်ရည် (ဒုတိယအဆင့်) ဘွဲ့တံဆိပ်တိကို ချီးမြှင့်ခပီရေ။ ဦးဘစံရေ ၁၉၉၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၉ ရက်နိ့တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်ရေ။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ဇနီး ဒေါ်လှမေ နန့် သားနှစ်ဦးကျန်ရစ်ခရေ။
ကိုးကား edit
၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၊ ပထမအကြိမ်ထုတ် “ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတိနန့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ် ရေး ကြိုးပမ်းမှု” စာအုပ်မှ-