"မြန်မာ့ ပညာရေးလောကတွင် ထင်ရှားရေ။ အထူးသဖြင့် သက်ကြီး တက္ကသိုလ် ကျောင်းအုပ်ကြီး အဖြစ် လူသိတိရေ။ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ်မှ အစောဆုံး ဘီအေဘွဲ့ရသူတိတွင် တဦး အပါ အဝင် ဖြစ်ရေ။ ကိုလိုနီခေတ်ဦးအစိုးရ အထက်တန်းကျောင်း အမြဲတမ်းကျောင်းအုပ်ကြီး ရာထူးကို မြန်မာ တိုင်းရင်း သားတိထဲမှ ပထမဦးဆုံး ခန့်ထားခံရသူ၊ အိန္ဒိယ ပဋိညာဉ်ခံ ပညာရေးဝန်ထမ်း သတ်မှတ်ချက် ကို ငြင်းပယ်ခ သူ၊ အမျိုးသား ပညာရေးကို အားပီးကူညီပနာ ဗြိတိသျှ အစိုးရဧ့ အငြိုအငြင်ခံရသူ၊ အင်္ဂလန်မှ ထိပ်တန်း ဝတ်လုံဘွဲ့ (Barrister at Law) ရခကေလည်း ပညာရေးသမား တဦးအဖြစ် ဘဝတလျှောက်လုံး ပညာရေး နယ်ပယ်တွင်သာ အစဉ်တစိုက် ဆောင်ရွက်ခသူ ဖြစ်ရေ"
| ဦးစံရွှေ | |
| ကိုယ်ရီးအကျဉ်းချုပ် | |
| မွီးသက္ကရာဇ် | ၁၈၈၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၆ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနိ့ |
| နာမည်ရင်း | |
| မိဘနာမည် | ဦးစံလှအောင်၊ဒေါ်သုနန္ဒာ |
| မွီးဖွားရာနီရာ | ရခိုင်ပြည်နယ်၊စစ်တွေမြို့ |
| နိုင်ငံသား | မြန်မာနိုင်ငံ |
| လူမျိုး | ရခိုင် |
| ကိုးကွယ်ရေဘာသာ | ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ |
| ပညာအရည်အချင်း | M.A(University of Cambridge) |
| အလုပ်အကိုင် | စာရီးဆရာ၊ရှေ့နီ,ပညာရေး ကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး |
| အိမ်ထောင်ဖက် | |
| သားသမီး | |
| ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု | စာရီးဆရာ |
| ထင်ယှားရေလက်ရာတိ | အင်္ဂလန် ပြည်ဟိ အမေရိကန်တိ |
| ရယှိခရေဆုတိ | တက္ကသိုလ် ပညာသင်ဆု , (B.Aပထမဆင့်ရွှေတံဆိပ် ),ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ |
| လက်မှတ် | |
| ကွန်ယက် | |
ငယ်ဘဝ
edit၁၈၈၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နိ့ ဗုဒ္ဓဟူးနိ့တွင် စစ်တွေ၌ ဖွားရေ။ အဖ မြေပိုင်သျှင် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးစံလှအောင်၊ အမိ ဒေါ်သုနန္ဒာ ဖြစ်ရေ။ ရခိုင် တိုင်းရင်းသား ဖြစ်ရေ။
၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် ဆရာ ဦးဖေသက်နှံဧ့ တိုင်းရင်းသား စာသင်ကျောင်း၊ ၁၈၈၉ ခုနှစ်တွင် စစ်တွေ အစိုးရ အ ထက်တန်းကျောင်းရို့၌ ပညာသင်ရေ။ ၁၈၉၇ခုနှစ်တွင် ကာလကတ္တားတက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့် စာမေး ပွဲ အောင်ရေ။ တက္ကသိုလ် ပညာသင်ဆု ရရေ။ ၁၉ဝ၁ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ကောလိပ်မှ ဘီအေ စာမေး ပွဲကို ပထမအဆင့်ဖြင့် အောင်ရေ။ ရွှေတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခံရရေ။ ၁၉ဝ၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် အင်္ဂလန်နိုင် ငံသို့ ပညာတော်သင် သွားရောက်ခရေ။
၁၉ဝ၄ ခုနှစ်တွင် ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ် အီမယ်ညူဝယ် ကောလိပ်မှ ဘီအေဘွဲ့ ရရေ။ ထို့နောက် အိုင် စီ အက်စ် စာမေးပွဲအတွက် တနှစ်ခန့် ကြိုတင် ပြင်ဆင်ခရေ။ သို့ကေ မျက်စိအထူးကု ဆရာဝန်ဧ့ တားမြစ် ချက်အရ စာမေးပွဲ မဖြေဖြစ်တော့ချေ။ မျက်စိရောဂါ ပျောက်ကင်းပြီးနောက် ဥပဒေပညာကို ဆက်လက် ဆည်း ပူးရာ ၁၉ဝ၇ ခုနှစ်တွင် ဝတ်လုံစာမေးပွဲကို ဒုတိယတန်း ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်ရေ။ အောင်မြင်သူတိ အနက် အဆင့်၉ဖြစ်ရေ။ ထို့နောက်လန်ဒန်တွင် ဥပဒေပညာ သင်ကြားနီသည့် အိန္ဒိယနန့်မြန်မာကျောင်း သားအချို့ကို ကျူတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရေ။ အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ စာနယ်ဇင်း တိတွင် လည်း ဆောင်းပါး တိ ရေးသားခရေ။ ၁၉ဝ၈ မှ ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်အတွင်း လန်ဒန်မှနီပနာ ရန်ကုန်တွင် ထုတ်ဝေသည့် ရန်ဂွန်း တိုင်း မ်၊ ရေဘားမား ကရစ်တစ်စ်ရို့တွင် အပတ်စဉ် ဆောင်းပါးတိ ရေးခရေ။ ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် လန်ဒန် ဂရေးအင်းမှ ဘာရစ်စတာအက်လော ဝတ်လုံဘွဲ့နန့် ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ်မှ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့ ထပ်မံ ရဟိရေ။
၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇွန်လတွင် မြန်မာပြည် ဘုရင်ခံ ဆာအာသာဝှိုက်ဧ့ မေတ္တာရပ်ခံ ချက်ကြောင့် မြန်မာပြည် သို့ ပြန်လာရေ။ ဘုရင်ခံ ပီးအပ်ရေ ဝန်ထောက်ရာထူးကို ငြင်းပယ်ပနာ ပြည်မြို့ အစိုးရ အထက် တန်း ကျောင်း ကျောင်းအုပ်ရာထူးကိုသာ လက်ခံ ရွေးချယ်ခရေ။ ထိုအချိန်က အစိုးရ အထက် တန်း ကျောင်းအုပ် ကြီးတိ အထဲတွင် တဦးတည်းရေ မြန်မာတိုင်းရင်းသား ဖြစ်ရေ။ ဦးစံရွှေဧ့ လက်ထက်တွင် ပြည် အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းရေ ကျောင်းသား နှစ်ဆခန့် တိုးပွားလာရေ။ ပညာ သင်ကြားရေးတွင် ကျောင်းစာ သာမက ခေတ်မီ အားကစားနည်း၊ စာကြည့်တိုက် အသုံးပြု နည်းနန့် ကျောင်း မဂ္ဂဇင်း ထုတ်ဝေခြင်းရို့ကို စတင် မိတ်ဆက်ပီးခရေ။
၁၉၁၆ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ပဲခူးတိုင်း ပညာဝန်၊ ၁၉၁၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရခိုင် ပညာဝန်၊ ၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် ရခိုင် ပညာဝန် ရာထူးအပြင် စစ်တွေ အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်း ကျောင်းအုပ်ကြီး တာဝန်ကိုပါ ပူးတွဲ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခရရေ။ ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည် ဘုရင်ခံ ကရက်ဒေါက်က အိန္ဒိယ ပညာ ရေး ပဋိညာဉ်ခံ ဝန်ထမ်းအဖြစ် တိုးမြှင့် ပီးခ ကေ လည်း လက်မခံခချေ။ ပညာမင်းကြီး မတ်ဟန့် တားနန့် ပြဿနာ ဖြစ်ပနာ အစိုးရဝန်ထမ်း ဘဝမှ နုတ်ထွက်ကာ ဝတ်လုံ ဦးဘဒွန်းနန့် တွဲပနာ ရှေ့နီ အဖြစ် ဆောင်ရွက် ခရေ။
ပညာရေးဝန်ကြီး အမ်အေ ဦးမောင်ကြီး လက်ထက်တွင် အမျိုးသားကျောင်းတိကို အစိုးရ အသိ အမှတ်ပြု ရေး အတွက် အင်တိုက်အားတိုက် ဆောင်ရွက်ခရေ။ ၁၉၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် ပဲခူးတိုင်း ပညာဝန် အ ဖြစ် ပြန်လည် ခန့်အပ်ခံရရေ။ ထို့နောက် မကွေးတိုင်း ၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်းရို့တွင် ပညာဝန် အဖြစ် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရေ။ ပဲခူးတိုင်း ပညာဝန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်စဉ် ၁၉၃၆ ခုနှစ်၊ အမျိုးသား တက္ကသိုလ် တွင် ပထဝီဘာသာကိုသင်ကြားပြသပနာ အစိုးရဧ့ တားမြစ်ခြင်း ခံရရေ။ ၁၉၃၇ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် အငြိမ်း စား ယူခရေ။
အငြိမ်းစား ယူပြီးနောက် ၁၉၃၇-၄ဝ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန် မြူနီစီပယ် ပညာရေး အရာဟိအဖြစ် ဆောင်ရွက် ရေ။ ရန်ကုန် မြူနီစီပယ်ကျောင်း ၁၁ ကျောင်းမှ ၇၉ ကျောင်း အထိ တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက် နိုင်ခရေ။ မသင်မ နီရ ပညာရေးစီမံကိန်းကိုလည်း ပထမဆုံးရေးဆွဲတင်ပြခရေ။ သို့ကေ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ဖြစ်ပွား လာပနာ အ ကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခချေ။ စစ်ကြီးအပြီး ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသား ကောလိပ် ပထဝီ ပါမောက္ခ၊ ဆက် လက်ပနာ ၁၉၄၈ မှ ၁၉၆၄ ခုနှစ်အထိ သက်ကြီးတက္ကသိုလ် ကျောင်းအုပ်နန့်၊ ပထဝီနန့် အင်္ဂလိပ်စာပီ ပါမောက္ခ အဖြစ် လည်း ဆောင်ရွက်ခပါရေ။
ငယ်စဉ်ကပင် ဘောလုံး၊ ခရစ်ကက်၊ တင်းနစ် ကစားနည်းတိကို ဝါသနာပါပနာ လိုက်စားခရေ။ ရန် ကုန် ကောလိပ် ဘောလုံးအသင်း ခေါင်းဆောင်၊ ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ် ကောလိပ်ဘောလုံးနန့် ခရစ်ကက် ကစား သမား အဖြစ်လည်း ကစားခရေ။ ပထမဇနီး ဒေစီဟန်နီဂန် ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ဒေါ်စိန်လတ်နန့် ထပ်မံ လက်ထပ်ရေ။ ဒေါ်စိန်လတ်ရေ သက်ကြီးတက္ကသိုလ် အုပ်ချုပ်ရေး ကော်မတီ ဘဏ္ဍာရေးမှူးနန့် လက် ထောက် မော်ကွန်းထိန်း အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခရေ။
ဦးစံရွှေရေ ပညာရေးဝန်ထမ်း တဦးအဖြစ် ၁၉၃၅ခုနှစ်တွင် တိုင်းရင်းသားနန့် အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း ပြုပြင်စီမံမှု အဖွဲ့ဝင်၊ ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် ပထမပြန် ပညာရေး ကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ပညာရေး ပေါ်လစီ စုံစမ်းရေး ကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေး ကော်မ တီ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခရေ။ နိုင်ငံတော် အစိုးရဧ့ ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့ တံဆိပ် ချီးမြှင့်ခံရရေ။ မြို့မ ဦးဘလွင်နန့် တွဲပနာ ပထဝီ ပညာရပ် ဝေါဟာရတိကို မြန် မာပြန်ခ ရေ။ မြန် မာဘာသာဖြင့် 'အင်္ဂလန် ပြည်ဟိ အမေရိကန်တိ' စာအုပ်နန့် အင်္ဂလိပ် စာနယ်ဇင်းတိ တွင် ဆောင်းပါး တိ ရေးသားခရေ။
ဘဝနိဂုံး
editဦးစံရွှေရေ ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်တွင် ကွယ်လွန်ခရေ။
ကိုးကား
edit၁။ ၂၀၁၀၊ မတ်လမှာ UNITY စာပေမှ ပထမအကြိမ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေတဲ့ မောင်ဇေယျာ ရေးသားတဲ့ 'မြန်မာ လူကျော် ၁၀၀ (ပထမအုပ်)' စာအုပ်မှ