ရုရှားဘာသာရေ ဆလပ်ဗ်ဘာသာစကား ဖြစ်ရေ။ ရုရှားဘာသာကို ရုရှားနိုင်ငံ၊ ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံ၊ ကာဂျစ်စတန်နိုင်ငံ၊ နန့် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံရို့တွင် အဓိကအားဖြင့် ပြောဆိုကတ်ရေ။ ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ မော်လ်ဒိုဗာနိုင်ငံ၊ လတ်ဗီယာနိုင်ငံ၊ လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံ၊ အက်စ်တိုးနီးယားနိုင်ငံ နန့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုတွင် ယခင်က ပါဝင်ခဖူးသည့် နိုင်ငံတိတွင် ရုရှားဘာသာစကားကို တရားဝင်မဟုတ်ကေလည်း ကျယ်ပြန့်စွာ ပြောဆိုလျက်ဟိရေ။.[1][2] ရုရှားဘာသာရေ အင်ဒို-ဥရောပ ဘာသာစကားမိသားစုတွင် ပါဝင်သည့် ဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်ဟိပြောဆိုလျက်ဟိရေ အရှေ့ဆလပ်ဗ်ဘာသာစကားသုံးခုအနက်မှ တစ်ခုလည်း ဖြစ်ရေ။
ရုရှားနိုင်ငံ၊ ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ နန့် ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံ ရို့တွင် ရုရှားဘာသာစကားကို မိခင်ဘာသာစကားအဖြစ် ပြောဆိုရေ လူဦးရေ ၁၄၄ သန်းဟိရေ။ ရုရှားဘာသာရေ ၇ခုမြောက် လူပြောအများဆုံးဘာသာစကားတစ်ခု[3] ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂဧ တရားဝင် ရုံးသုံးဘာသာစကား၆ခုအနက်မှ တစ်ခုလည်း ဖြစ်ရေ။
အမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း
editရုရှားဘာသာစကားရေ အင်ဒို-ဥရောပဘာသာစကားမျိုးနွယ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ဆလပ်ဗ်ဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်ရေ။ ရုရှား ဝေါဟာရတိနန့် စာပေအရီးအသားပုံစံရို့ရေ အနောက်ဥရောပနန့် အလယ်ဥရောပဘာသာစကားတိဖြစ်ကြသည့် ဂရိ၊ လက်တင်၊ ပိုလန်၊ ဒတ်ခ်ျ၊ ဂျာမန်၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီ နန့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားရို့ဧ လွှမ်းမိုးခြင်းကို ခံခရရေ။[4] ယူရလ်လစ်၊ တူရကီ၊ ပါရှန်း၊ အာရေဗျ ဘာသာစကားရို့ရေလည်း ရုရှားဘာသာစကားအပေါ် တဖဲ့ချေသက်ရောက်မှုဟိရေ။ ကယ်လီဖိုးနီးယားဟိ ဘာသာစကားလေ့လာရီးတက္ကသိုလ်တစ်ခုဧ အဆိုအရ ရုရှားဘာသာစကားရေ အင်္ဂလိပ်စကားပြောလူမျိုးတိအတွက် လေ့လာရာတွင် ခက်ခဲရေဘာသာစကားတစ်ခု ဖြစ်ပြီး ရုရှားဘာသာကို အလယ်အလတ်အဆင့်ပြောဆိုနိုင်ရန်အတွက် နာရီပေါင်း ၁,၁၀၀ ခန့်အထိ လေ့လာရန်လိုအပ်နိုင်ရေ။
စံပြုရုရှားဘာသာစကား
editစံပြုရုရှားဘာသာစကားပုံစံကို ယေဘူယျအားဖြင့် ခေတ်သစ်ရုရှားစာပေအရီးအသား (современный русский литературный язык) ဟုခေါ်ဆိုကတ်ရေ။ ၁၈ရာစုအစပိုင်း၌ ဘုရင်မဟာပီတာဧ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရုရှားစာပေကို ခေတ်မီအောင်ပြုလုပ်စေခြင်းဖြင့် ရုရှားခေတ်သစ်စာပေရေ ပေါ်ထွန်းလာပြီး ယခင်ခေတ်ဟောင်းစာပေပုံစံရို့မှ တိုးတက်လာခရေ။ မစ်ဟေး လိုမိုနိုဆိုဗ်ရေ ၁၇၅၅ခုနှစ်တွင် စံပြုသဒ္ဒါကျမ်းကို ပထမဆုံး စာတမ်းပြုစုခပြီး ရုရှားအကယ်ဒမီကျောင်းဧ ပထမဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကျမ်းဖြစ်သည့် ရုရှားအဘိဓာန်ကို ၁၇၈၃ခုနှစ်တွင် ထုတ်ခရေ။ ၁၈ရာစုနှစ်အဆုံးပိုင်းနန့် ၁၉ရာစုနှစ်တိရေ ရုရှားဘာသာစကားဧ "ရွှေခေတ်"ဟု အသိတိကတ်ပြီး ထိုကာလတိတွင် ရုရှားဘာသာဧ သဒ္ဒါ၊ ဝေါဟာရစကားလုံးနန့် အသံထွက်ပုံစံရို့ရေ စံပြုစဖွယ် အခြီခိုင်လာပြီး ရုရှားတစ်ပြည်လုံးအနှံ့တွင် ရုရှားစာပေအရီးအသားရေ ကြီးပွားတိုးတက်လာခရေ။ ၂၀ရာစုမတိုင်မီအထိ မျိုးရိုးမြင့်ရေအဆင့်အတန်းမှ ဆင်းသက်လာသူတိနန့် မြို့နေလူတန်းစားတိရာ စံရုရှားစကားပြောပုံစံကို ပြောဆိုကတ်ပြီး ကျေးလက်ဒေသတိတွင်နီထိုင်သည့် ရုရှားရွာသားရို့ရေ သူရို့ဧ ကိုယ်ပိုင် ဒေသိယဘာသာစကားတိကို ဆက်လက်ပြောဆိုလျက်ဟိခကတ်ရေ။ ၂၀ရာစုအလယ်ခန့်တွင် ထိုဒေသိယဘာသာစကားတိရေ ဆိုဗီယက် အစိုးရမှ ပြဋ္ဌာန်းခသည့် ပညာရီးစနစ်နန့် ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြားစရေ ပြန်ကြားဆယ်သွယ်ရီးနည်းတိကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ပျောက်ကွယ်ခရရေ။
ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ ဘာသာစကားပြန့်နှံ့ခြင်း
edit
ဆိုဗီယက်ကာလအတောအတွင်း ကွဲပြားရေ လူမျိုးစုဘာသာစကားတိအပေါ် ထားဟိသည့် အစိုးရဧမူဝါဒရေ မတည်မငြိမ်ခပေ။ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၉၁တွင် သီးခြားလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံသစ်တိပေါ်ပေါက်လာပြီး သူရို့ဧ မိခင်ဘာသာစကားတိကို အားပီးအားမြှောက်ပြုခကတ်ရေ။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရုရှားစကားပြောသူအရေအတွက်ရေ ၂၀၁၀ပြည့်နှစ်တွင် ၂၅၉.၈သန်း ဟိလာပြီး ရုရှားနိုင်ငံ၌ ၁၃၇.၅သန်း၊ ဓနသဟာယနန့် ဘော်လတစ်နိုင်ငံတိ၌ ၉၃.၇သန်း၊ အရှေ့ဥရောပနန့် ဘယ်လ်ကန်ဒေသ၌ ၁၂.၉သန်း၊ အနောက်ဥရောပ၌ ၇.၃သန်း၊ အာရှ၌ ၂.၇သန်း၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနန့် မြောက်အာဖရိက၌ ၁.၃သန်း၊ ဆာဟာရပိုင်း အာဖရိက၌ ဝ.၁သန်း၊ လက်တင်အမေရိက၌ ဝ.၂သန်း၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကနေဒါ၊ ဩစတြေးလျနန့် နယူးဇီလန်ရို့တွင် ၄.၁သန်းရို့ ဟိရေ။ ဒေပိုင်ဖြင့် ရုရှားဘာသာရေ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၆ခုမြောက် ပြောဆိုသူအများဆုံးဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်ပြီး အရေအတွက်အစဉ်လိုက်အားဖြင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၊ တရုတ်ဘာသာ၊ ဟိန္ဒူ /အူရဒူဘာသာ၊ စပိန်ဘာသာနန့် အာရပ်ဘာသာရို့နောက် ရပ်တည်နေရေ။[5]
အက်စတိုးနီးယားနိုင်ငံတွင် ရုရှားစကားပြောသူဦးရေရေ တစ်နိုင်ငံလုံးလူဦးရေဧ ၂၅.၅ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဟိနေပြီး[6] ၅၈.၆ရာခိုင်နှုန်းရေ အက်စတိုးနီးယားဒေသခံတိရေလည်း ရုရှားဘာသာစကားကို ပြောဆိုနိုင်ကတ်ရေ။[7] ခြုံငုံကြည့်ကေ အက်စတိုးနီးယားနိုင်ငံလူဦးရေဧ ၆၇.၈ရာခိုင်နှုန်းရေ ရုရှားစကားကို ပြောဆိုနိုင်ကတ်ရေ။[7]
ကာဇက်စတန်နိုင်ငံနန့် ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံရို့တွင် ၎င်းရို့ဧ မိခင်ဘာသာစကားတိနန့်အတူ ရုရှားဘာသာစကားရေလည်း ပူးတွဲ-ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် တည်ဟိနေရေ။ ကြီးမားရေ ရုရှားစကားပြောသူပမာဏရေ ကာဇက်စတန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းတွင် တည်ဟိလျက်ဟိပြီး ကာဇက်စတန်နိုင်ငံလူဦးရေဧ ၂၅.၆ရာခိုင်နှုန်းရေ ရုရှားလူမျိုးတိဖြစ်ကတ်ရေ။[8]
လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံတွင် ရုရှားဘာသာရေ မိခင်ဘာသာ သို့မဟုတ် ဒုတိယဘာသာစကားအဖြစ်သတ်မှတ်ထားပြီး ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံလူဦးရေဧ ၆၀ရာခိုင်နှုန်းရေ ရုရှားစကားပြောသူတိဖြစ်ကတ်ရေ။ ဘော်လတစ်နိုင်ငံတိဟိ လူဦးရေဧ ထက်ဝက်ကျော်ကျော်ရေ ရုရှားစကားကို နိုင်ငံခြားဘာသာစကားကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မိခင်ဘာသာစကားကဲ့သို့လည်းကောင်း ပြောဆိုကတ်ရေ။[7][9][10] ၁၈၀၉ခုနှစ်မှ ၁၉၁၈ခုနှစ်အတွင်း ရုရှားအင်ပါယာအတွင်း ကျရောက်ခရေ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင်လည်း ရုရှားစကားပြောသူတိ ကျန်ဟိနေရေ။ ရုရှားစကားပြော ဖင်လန်နိုင်ငံသား ၃၃,၄၀၀ ယောက်ဟိပြီး ထိုပမာဏရေ ဖင်လန်လူဦးရေဧ ဝ.၆ရာခိုင်နှုန်းဟိရေ။
၂၀ရာစုတွင် ဝါဆောစာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတိဧ ကျောင်းတိနန့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုဧ ဩဇာခံနိုင်ငံတိတွင် ရုရှားဘာသာစကားကို ကျယ်ပြန့်နှံ့စပ်စွာ သင်ကြားခရေ။ ဩဇာခံနိုင်ငံတိတွင် ပိုလန်နိုင်ငံ၊ ဘူလ်ဂေးရီးယားနိုင်ငံ၊ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဆလိုဗားကီးယားနိုင်ငံ၊ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၊ အယ်လ်ဘေးနီးယားနိုင်ငံ၊ ယခင် အရှေ့ဂျာမနီနန့် ကျူးဘားနိုင်ငံရို့ ပါဝင်ရေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ကျောင်းတိ၌ ရုရှားဘာသာကို သင်ကြားခြင်းမဟိတော့သည့်အတွက် မျိုးဆက်သစ်တိရေ ရုရှားစကားကို ကောင်းစွာပြောဆိုနိုင်ခြင်းမဟိကြတော့ပေ။
External links
edit- Foreign Service Institute Russian basic course, audio, assignments, G+ hangouts and media sources Archived 17 September 2014 at the Wayback Machine.
- USA Foreign Service Institute Russian basic course
- Free English to Russian Translation Archived 3 December 2013 at the Wayback Machine.
- Russian - YouTube: playlist of (mostly half-hour-long) video lessons from Dallas Schools Television
- Free Online Russian Language WikiTranslate Video Course
- Russian - YouTube: WikiTranslate playlist for level 0 - Absolute Beginners
- Russian - YouTube: WikiTranslate playlist for level 1 - Beginners
- "Learn Russian - Speak Russian" Facebook group: group for Russian students, teachers and for exchanging native language for Russian
External links in Russian
edit- Национальный корпус русского языка National Corpus of the Russian Language
- Russian Language Institute Language regulator of the Russian language
ကိုးကား
edit- ↑ "Russian Language Enjoying a Boost in Post-Soviet States". Gallup.com. August 1, 2008. Retrieved 2010-05-16.
- ↑ Арефьев, Александр (2006). "Падение статуса русского языка на постсоветском пространстве" (in Russian). Демоскоп Weekly (251).
- ↑ "The World's Most Widely Spoken Languages". Saint Ignatius High School. Cleveland, Ohio. Archived from the original on 27 September 2011. Retrieved 17 February 2012.
- ↑ "Encyclopaedia Britannica 1911".
- ↑ "Демографические изменения - не на пользу русскому языку". Demoscope.ru. Retrieved 2014-04-23.
- ↑ "Diagram". Pub.stat.ee. Retrieved 2013-06-18.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "Population census of Estonia 2000. Population by mother tongue, command of foreign languages and citizenship". Statistics Estonia. Retrieved 2007-10-23.
- ↑ "Kazakhstan's News Bulletin, April 20, 2007"၊ April 20, 2007။ May 16, 2009 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Population by other languages, which they know, by county and municipality". Statistics Lithuania. Archived from the original on 17 January 2011. Retrieved 2009-05-16.
- ↑ "Population by mother tongue and more widespread language skills in 2000". Statistics Latvia. Archived from the original on 23 May 2013. Retrieved 2009-05-16.