ရခိုင်ပြည်တပ်မတော် (Arakan Army (AA)) စော် မြန်မာနိုင်ငံ ကရင်ပြည်နယ်တွင် အခြီစိုက်ရေ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရီးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ရေ။[1]
သမိုင်းကြောင်း edit
၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်၌ ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားနှင့်လူငယ်များအစည်းအရုံး (All Arakan Students' and Youths' Congress - AASYC) က ရခိုင်မျိုးဆက်သစ်တပ်မတော် (Arakan New Generation Army - ANGA) ကို ထူထောင်ခရေ။
၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်တော်လှန်ရီးပါတီတိကို စုစည်းထားရေ ရခိုင်အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု (National United Front of Arakan - NUFA)က ၎င်းရို့လက်အောက်ခံ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တိကို စုစည်းပြီးကေ ရခိုင်ပြည်သစ်တည်ဆောက်ရေးတပ်မတော် (New Arakan Construction Army - NACA)ကို ဖွဲ့စည်းခရေ။
၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (Arakan Liberation Army - ALA) မှ တော်လှန်ရီးလမ်းကြောင်းသစ် ဖောက်လိုရေ ဗိုလ်ချုပ်ရာဇာဦးဆောင်ရေ တပ်ဗိုလ်တပ်မှူးတိက ရခိုင်တပ်မတော် (Arakan Army - AA)ကိုထူထောင်ခရေ။
၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်အမျိုးသားညီညွတ်ရေးတပ်ဦး အား ရခိုင်ပြည်အမျိုးသားညီညွတ်ရေးပါတီ (National United Party of Arakan - NUPA) အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခပြီးကေ ရခိုင်ပြည်သစ်တည်ဆောက်ရေးတပ်မတော် (NACA) နန့် ရခိုင်တပ်မတော် ရို့ကိုပေါင်းစည်းပနာ ရခိုင်ပြည်တပ်မတော် (Arakan Army - AA) ဆိုရေ အမည်ကို သုံးစွဲခရေ။
၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယဟိ AASYC အဖွဲ့ဝင်တိမှလွဲပနာ တခြား AASYC အဖွဲ့ဝင်တိစွာ NUPA နန့်လည်းကောင်း၊ ANGA စွာ AA နန့် လည်းကောင်း ပူးပေါင်းပြီးကေ အိန္ဒိယသို့ အခြီစိုက်ရန် ပင်လယ်ကြောင်းမှထွက်ခွါခရာ ဗမာစစ်အစိုးရနန့် အိန္ဒိယထောက်လှမ်းရီးရို့ဧ ပူးပေါင်းလုပ်ကြံမှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်တပ်မတော်ဧ စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာကျဆုံးခရပြီးကေ AASYC/ANGA ရဲဘော်ဟောင်းတိ အများအပြားလည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ အကျဉ်းထောင်တိတွင် နှစ်ပေါင်း(၁၀)ကျော် အကျဉ်းချခံခရရေ။
ယင်းအချိန်မှစတင်ပနာ ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားနန့်လူငယ်တိအစည်းအရုံးစွာ တိမ်မြုပ်ပျောက်ကွယ်နီခရာမှ (၂၀၀၀) ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပေါက်ဖွားလာခပြီးကေ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ကျောင်းသားနန့် လူငယ်တပ်မတော် (Arakan Students' and Youths' Army - ASYA)ကို အသစ်တဖန် ပြန်လည်တည်ထောင်ခကတ်ရေ။
ယကေလည်း ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ASYA အခြီစိုက်ထားရေ မဟာမိတ်နယ်မြေတိ လက်လွတ်ဆုံးယှုံးခရသဖြင့် မဟာမိတ်တချို့နန့်လက်တွဲပနာ ပူးတွဲစစ်ဆင်ရီး ကိစ္စတိကို ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ၌ လျှို့ဝှက်အကောင်အထည်ဖော်ခရေ။
လက်ဟိအချိန်တွင် ရခိုင်ပြည်အမျိုးသားကောင်စီ (Arakan National Council - ANC) ဧ နိုင်ငံရီးဦးဆောင်မှုကိုခံယူပြီးကေ ANC မှတဆင့် ညီညွတ်သောတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ (United Nationalities Federal Council - UNFC) ဧ လက်နက်ကိုင်တပ်ပေါင်းစုဖြစ်ရေဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတပ်မတော် (Federal Union Army – FUA) တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ဟိရေ။
ကိုးကား edit
- ↑ Myanmar Peace Monitor - Arakan Army (Karen Region) |https://web.archive.org/web/20170429034544/http://mmpeacemonitor.org/stakeholders/stakeholders-overview/193-aa-arakan-army