မြန်မာနိုင်ငံဧ့ အနောက်ဘက်တွင် တည်ဟိရေ ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်ခရိုင်တွင် တည်ဟိရေ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ပြီး မာန်အောင်ကျွန်းပေါ်တွင် တည်ဟိရေ။ မာန်အောင်မြို့နယ်မှာ မာန်အောင်ကျွန်း တစ်ခုလုံးဖြစ်ရေ။ မာန်အောင်မြို့ရေ မာန်အောင်ကျွန်းဧ့ အရှေ့မြောက်ဘက် အစွန်းတွင် တည်ဟိရေ။ ကျောက်ဖြူမြို့မှ ရေကြောင်းဖြင့် ၈၇ မိုင် ကွာဝေးရေ။ မာန်အောင်မြို့နယ်ရေ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် စတုရန်းမိုင် ၂၂ဝ၊ သူကြီးပိုင် နယ်ပေါင်း ၃၄ နန့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ ၃၄၉၆၉ ဟိရေ။ မာန်အောင်မြို့ဧ့ လူဦးရေမှာ ၁၉၅၃ ခုနှစ် သန်ကောင်စာရင်းအရ ၂၆၃၅ ယောက် ဖြစ်ရေ။
မြို့ပေါ်တွင် မြို့နယ်အရာဟိရုံး၊ ရဲဌာန၊ အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းနန့် ဈေးဟိရေ။ မာန်အောင် ကျွန်းရေ ရခိုင် ကမ်းရိုးတန်း အလွန်၊ ဘင်္ဂလားအော်အတွင်းသို့ ရောက်နီရေ အစွန်ဆုံး ကျွန်းဖြစ်ရေ။ ရန်မာန်အပေါင်းကို အောင်မြင်သည့်အတွက် မန်အောင်(မာန်အောင်) ဆိုပနာ ရှေးအခါကပင် မှည့်ခေါ်ထားခြင်းဖြစ်ရေဟု ဆိုဧ့။ မာန်အောင်ကျွန်းရေ ပုံသဏ္ဌာန်အားဖြင့် တြိဂံပုံဖြစ်ဧ့။ မာန်အောင် ရေလက်ကြားဖြင့် ရမ်းဗြဲကျွန်းနန့် ပိုင်းခြားလျက်ဟိရေ။ မာန်အောင်မြို့ရေ ရမ်းဗြဲကျွန်းနန့် အနီးကပ်ဆုံးဖြစ်ရေ ချွန်ထွက်နီသည့် နီရာတွင် တည်ဟိရေ။ မာန်အောင်ကျွန်းဧ့ မြေမျက်နှာပြင်ရေ လှိုင်းထလျက် ဟိရေ။ အချို့တောင်တိရေ ပင်လယ်ပြင်အထက် ပေ ၁ဝဝဝခန့် မြင့်ရေ။ သစ်ပင်လည်း ထူထပ်ရေ ရွှံ့မီးတောင်တိလည်းဟိရေ။ တောင်နီတောင်ခေါ် မြေနီတောင်တွင် အလွန်မွှေးရေမြက်နီပင်တိ တစ်တောင်လုံးဖုံးလွှမ်းနီသဖြင့် ထူးခြားရေ။ မန်အောင်ကျွန်းတွင် ဆန်စပါးအပြင် ဆေးရွက်၊မြေပဲ၊ ကြံ၊ ပိုက်ဆံလျှော်၊ အုန်းပင်နန့် ကွမ်းသီးပင်တိလည်း စိုက်ပျိုးရေ။ မာန်အောင်ဧ့ အထင်ရှားဆုံး ထွက်ကုန်မှာ မန်အောင်ဆေးဖြစ်ရေ။ [1]
တောင်နီတောင်
editမာန်အောင်ကျွန်းတွင် တောင်နီတောင် ဟိရေ။ တောင်တစ်ခုလုံး မြေသားတွေကအနီရောင်ဖြစ်လို့တောင်နီတောင် ဟုခေါ်ရေ။ ခရီးကဝေးသလောက် ကြမ်းပါတယ် သို့ပေမယ့်လည်း ဘုရားဖူးတွေကတော့ မိုးကုန်ပြီဆိုတာနဲ့ တဖွဲဖွဲလားနီကြေတော့တာပါပဲ မိုးရာသီထဲမှာတော့လားလို့မရဘူးလေ တောင်ကျချောင်းတွေကို ဖြတ်လားရတော့ ရေကြီးကေ လူပါမျောရေ။ တောင်နီတောင်ထိပ်ကကြည့်ကေ ရေပတ်လည်ဝိုင်းနီတဲ့ မာန်အောင်ကျွန်းကိုကြည့်ရတာ တစ်ကယ်ကိုကြည်နူးစရာ ကောင်းပေရေ။ တောင်နီသျှင်မကို ဆံပင်တွေလှူမယ်ဆိုရင် အကျိုးထူးတယ်လို့လည်းပြောကတ်ပေရေ။ ဘုရားသျှင်ရဲ့ခြေတော်ရာတစ်ဆူကိုလည်း ပူဇော်ထားကြောင်း တွေရရေ။ တောင်နီတစ်ဝိုက်မှာ သစ်ခွတိ အလွန်ပေါရေ။ တောင်နီမှာပေါက်ရေ မြက်တိရေ သဘာဝအလျောက်အလွန်ပဲမွှေးပါရေ။ ဘုရားဖူးလားရေသူတိရေ မြက်မွှေးတိကို ယူဆောင်လာပြီး ဘုရားတင်လေ့ဟိကတ်ရေ။ မြက်မွှေးတိရေ တစ်လလောက်ထိ မွှေးနီရေ။
ဒဏ္ဍာရီ
editတောင်နီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုဟိရေ။ ရာမမင်းသားဇာတ်တော်မှ ဟာနုမာန်မျောက်မင်းရေ ရာမမင်းသားမြားဆိပ်သင့်ပြီးသေအံ့မူးမူး ဖြစ်ရေအခါ တောင်လုံးကျော် ဆေးမြစ်လားရှာလေရေ။ တောင်လုံးကျော်ဆေးမြစ်ကို လိုက်ရှာတာမတွိ၍ ဟာနုမာန်မျောက်က တောင်တစ်ခြမ်းကိုဖဲ့ပြီး ယူလာလေရေ။ ထို တောင်တစ်ခြမ်းရေ တောင်နီတောင်က ယူလားရေဟု ပြောစမတ် ဟိကတ်ရေ။ တောင်တစ်ခြမ်း ဖဲ့ယူလား၍ ချောက်ကြီးဖြစ်ပေါ်နီရေနီရာကို ဟာနုမာန်ချောက်လို့ခေါ်တွင် လေရေ။ တောင်နီမရောက်ခင် ရွာလေးတစ်ရွားနားမှာ လက်ကြားယိုတောင်ဆိုတာဟိရေ။ ထိုတောင်က ဟာနုမာန်ရဲ့လက်ကြားမှ သဲတချို့ယိုကျတာ တောင်သေးသေးလောက်ပမာဏ လောက်ဟိပါတယ်တဲ့၊ တောင်နီတစ်ဝိုက်မှာ ဆေးဘက်ဝင်အပင်တွေ အလွန်ပေါပါရေ။ ဟင်းသီး ဟင်းရွက်ပင်တွေကလည်း ပေါတိလီရေ။
ရှစ်သောင်းဘုရား
editရှစ်သောင်းဘုရားကို ရခိုင်ဘုရင် မင်းဗာကြီးက တည်ထားခရေ။ နံရံဆေးရီးပန်းချီတိနန့် နံရံမှာထုထားရေ ပန်းပုတိ ဟိရေ။ ဘုရားအဝင်ဝတွင် ဘီလူးကြီးနှစ်ကောင်ကလည်း အသက်ဝင်လှရေ။ ရှစ်သောင်းဘုရားအပြင် ကိုးသောင်းဘုရားလည်း ဟိရေ။
ကိုးကား
edit- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)