ဒီမိုခရစ်တပ်စ် (DemocritusI|Δημόκριτος, Dēmókritos) ရေ ဆိုကရေးတီးအကြို ဒဿနခေတ်၊ ရှေးခေတ်ဂရိ တွေးခေါ်ပညာသျှင်တစ်ဦးဖြစ်၍ အဓိကအားဖြင့် ၎င်းကို စကြဝဠာဆိုင်ရာ အက်တမ်သီအိုရီ ဖော်ထုတ်ခြင်းအတွက် သတိတရဟိကတ်ရေ။[1]
ဒီမော့ခရစ်တပ်စ်ကို ခရစ်ကြို ၄၆၀ ၌ သရေ့စ်ပြည် အာ့ဘ်ဒီရာမြို့ (Abdera) တွင် ဖွားမြင်ခရေ။[2] ယကေလည်း မွေးရေသက္ကရာဇ်နန့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွမှုရို့လည်း ဟိကတ်ရေ။ ၎င်းဧ တိကျရေဆောင်ရွက်မှုနန့်ပတ်သက်၍လည်း သဲသဲကွဲကွဲသိရန် အတော်ပင်ခက်ခဲရေ။ ဇာကြောင့်ဆိုကေ ရင်းမြစ်စာပီရို့၌ ၎င်းဧ လမ်းပြဆရာ လူးဆစ်ပပ်စ်နန့်တွဲ၍ အတူယှဉ်တွဲဖော်ပြကတ်ရေကြောင့်ဖြစ်ဧ ။
အက်တမ်အပေါ် ၎င်းရို့ဧ တွေးထင်ယူဆချက်ရေ ၁၉ ရာစုဧ အက်တမ်တည်ဆောက်ပုံကို နားလည်ခြင်းနန့် အနည်းငယ်၊ တစ်ဝက်တစ်ပျက်တူညီမှုဟိရာ ၁၉ ရာစု ပုဂ္ဂိုလ်ရို့က ဒီမိုခရစ်တပ်စ်ကို အတွေးခေါ်ဆရာထက် သိပ္ပံဆရာတစ်ဦးနန့် ပို၍တူရေဟု ယူဆသတ်မှတ်စေနိုင်ခရေ။[3] ရှေးခေတ်အေသင်မြို့ဧ မသိကျိုးကျွန်ပြုခြင်းခံရသူ ဒီမိုခရစ်တပ်စ်ကို ပလေတိုက ၎င်းဧ စာအုပ်ရို့ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးချင်ခရေအထိ မနှစ်မြို့ခပေ။[4] မြောက်ပိုင်းဇာတိသား အတွေးခေါ်ဆရာ အရစ္စတိုတယ်က ၎င်းကို ကောင်းစွာအသိအမှတ်ပြုခကာ ပိရုတာဂိုးရပ်စ်ဧ ဆရာလည်းဖြစ်ရေ။[5]
အရို့က ဒီမိုခရစ်တပ်စ်ရေ ခေတ်သစ်သိပ္ပံဘာသာရပ်ဧ ဖခင်အဖြစ် ယူဆသတ်မှတ်ကတ်လီရေ။[6][7] ၎င်းဧ လက်ရာရို့ သျှင်သန်ကျန်ရစ်မှုမဟိပေ။ ၎င်းဧကျယ်ပြန့်လှရေ စာပီလက်ရာရို့ထဲမှ အပိုင်းအစရို့ကိုသာကေ ယခု၌ ၎င်းဧလက်ရာအဖြစ်သိဟိကတ်ရေ။[8]
ကိုးကား edit
- ↑ Barnes (1987).
- ↑ Russell, pp. 64–65.
- ↑ Stephen Toulmin and June Goodfield, The Architecture of Matter (Chicago: University of Chicago Press, 1962), 56.
- ↑ Diogenes Laërtius, Lives and Opinions of Eminent Philosophers, ix. 40: "Aristoxenus in his Historical Notes affirms that Plato wished to burn all the writings of Democritus that he could collect".
- ↑ Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers Book IX, Chapter 8, Section 50.
- ↑ Pamela Gossin, Encyclopedia of Literature and Science, 2002.
- ↑ https://www.universetoday.com/60058/democritus-atom
- ↑ http://plato.stanford.edu/entries/democritus/ Democritus at Stanford Encyclopedia of Philosophy