Wp/rif/Imazighen

< Wp‎ | rif
Wp > rif > Imazighen

Imaziɣn d iwdan i izddɣn di Tafrikt taafayt. Llan ktar zi 80 mlyun n Imaziɣn dg umaḍal, zay-sn 35 mlyun sswaln tutlayt Tamaziɣt, maca ur issin ula d ijj mcḥal nican.



Ixsas i umagrad a azzray n usenmarra d tjṛṛumt nes.

ⵉⵅⵙⴰⵙ ⵉ ⵓⵎⴰⴳⵔⴰⴷ ⴰ ⴰⵣⵣⵔⴰⵢ ⵏ ⵓⵙⵏⵎⴰⵔⵔⴰ ⴷ ⵜⵊⵕⵕⵓⵎⵜ ⵏⵏⴻⵙ.

Cette article nécessite une correction de son orthographe et de sa grammaire.

Izwl n Amazigh edit

Amaziɣ edit

Amaziɣ d isem i ssexdamn imaziɣn xmi ssawaln x ixf nsn. Maca Imaziɣn n iffus n Ifriqiya ɣar sen ismawen msebḍan isem Amaziɣ(ij) niɣ Imaziɣn (s waṭṭas). Mala nxem ɣar isem n "Tamaɣeq" ad naf beli "Amaɣeq" d "Amaziɣ" âlayen d ijj. Minzi "z", s Tmaziɣt n yiffus, iteddwel "ɣ" awal n Tamaɣeq. Âawed amenni itasla i "q" n "Tamaɣeq". Minzi, ira d "ɣ" tabaddar ɣa "q" di awal n Tmaziɣt. Awal n imaziɣn n yiffus d Tamaziɣt din ur illi aṭṭas n awalen ibaṛṛaniyen (taɛrabt, tafransist niɣ tasbanyut) .

Imaziɣn qaren beli isem "Amaziɣ" iteɛna "araz alelli". Muḥamed Cɣafik iqqar beli "Amaziɣ" d isem aqdim. Iwḍan issnen de tiɣri Tamiṣṛit, ufin isem n ijj n taqbilt tamaziɣt qqaren as "mecwec/Mesɣwesɣ". Taqblit a temmuṭṭi ɣar Miṣṛa, ɛawed ḥakman x Miṣṛa.

Mesɣwesɣ izemmar ad yili d isem Amaziɣ s iles n Imiṣṛiyyen iqdimen. Muḥamed Cɣafik iqqar beli iles Amiṣṛi iqellab "z" d "h" har "c/sh". Mala hars tidet isem n "Mecwec" ad yili "Meze" nih "Amazih".

Imeṣṛiyyen ur llin uḥedsen i iḍkan isem "Amazigh". Isem n Imazighn usid de tira n "Hektaiɛs", "Herɛdɛtus" (Maxyes). Zeffar nsen ntef isem n Imazihn ghar "Ibizentiyen" am "Mazikes".

Berber edit

Ibaṛṛaniyyen am irumiyen d iɛraben semman imazighn "Berbers" nigh "Barbar". Isema ur t-ssexdamen Imazighn deg iles nsen (Tamazight), maca ssexdaman-t s Taârabt nigh ils n irumiyyen am Tafransist d Tinglizt.

Ismawen nniḍen edit

Imazighen tugha ghar sen ismawen zig-sen twassnen ghar irumiyen d iyunaniyen d Imiṣṛiyen Iqdimen.

  • Imiṣṛiyyen: tugha(ja) snen Imazighen s aṭṭas n ismawen am RBW/LBW (Libu) d TMHW (Tamahu) d THNW (Tehenu).

Tammurt n imazighen lla tella di tagut n Miṣṛa, tamurt n ibuḥbiren, amkan ghef min ixef ur sinen aṭṭas.

  • iyunaniyen: tugha snen imazighn (nigh agdud n imazighn) s isem: Libyes (Ilibiyyen). Isemma yuca isem ines i Libya n yiḍa.
  • Irumiyen: semman imazighn s aṭṭas n ismawen am "Numidicus" (Anumidi) d "Maures" (Immuren) d ismawen nuḍnin.
  • Aâraben: ucin isem "Barbar" d "Berbes" i imazighn. Isem "Barbar" (Aberbar) izemmar ad yili d isem Arumi nigh Agrik.

Ires n Imazighn edit

Imazighen ssawalen tamazight jar asen, maca Tamazight ghar-s aṭṭas n tmeslayin i zi tmsebeḍa x ilsawen n awaywya am Irifiyyen ag Icelḥiyyen.
Xam tasebtert x: Tamazight.

Ẓṛ ula edit