Wp/rif/Amarruk

< Wp‎ | rif
Wp > rif > Amarruk
Tageldit n Umerruk
ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵓⵎⵕⵕⵓⴽ

Amerruk

Acenyal
Tamaẓunt : Aṛbaṭ
Tutlayt tunṣibt : Tamaziɣt, Taârabt
Tutlayin nniḍen : Eddarija, Taḥessanit
Ameqqran : Muḥemmed wiss 6
Tajumma : 710'500 km2 km²
Imezdaɣen : 33'757'175
Adrim anezmar : Derhem (Adrim)
Izli anamur : {{{anthem}}}


Amerruk niɣ Lmeɣrib (s Taεrabt: مراكش / المغرب / المروك , s Tinglizt: Morocco) d tamurt d Tamaziɣt di ugafa utrim n Tafrikt. Izwel unṣib nnes Tageldit n Umerruk (المملكة المغربية). Tazuẓẓent nnes d Errbaṭ. Anebbaḍ nnes d ajellid Muḥemmed wiss 6. Zeddɣen day-s 34 melyun n yiwdan.

Amezruy edit

Amezruy Amarrukan d azayku aṭṭas. Zedɣen day-s Imazighen zi ujar n 10.000 iseggusa.

Imezdaɣ izaykuten n Tamazɣa edit

Tageldit n Muritanya edit

Tageldit n Numidya edit

Tasehrest Tarumant edit

Adaf n Waεraben edit

Islam di Umarruk edit

Idrisiyyen (788-974) edit

Idrisiyyen, s Taârabt: الأدارسة.

Imrabḍen (974-1147) edit

Imrabḍen, s Taârabt المرابطون, d igelliden Imazighen d Imselmen zi Ṣṣeḥra.

Imweḥḥden (1147-1248) edit

Imweḥḥden, s Taârabt: الموَحدون, d igelliden Imazighen d imselmen. wp/rif/Muḥemmed ibnu Tumert ttughat zi Tawsit n Imeṣmuden di temnaḍt n Sus.

Ayt Marin (1258-1465) edit

Ayt Marin, s Taârabt مرينيون (marīnīyūn), d igelliden Imazighen.

Iweṭṭasen (1465-1555) edit

Iweṭṭasen, s Taârabt وطاسيون (waṭṭasiyun), d igelliden Imazighen d imselmen.

Isaâdiyen (1555-1659) edit

Iâalawiyen (1636 ar assa) edit

Tasehrest Tafransist Tasebbanyut (1912 - 1956) edit

Amsenkar Amazigh mgal Isebbunya edit

Amgaru n Arrif d amenghi d azirar jar Isebbunya d Imazighen n Arrif 1911 d 1926. Agafa n Umeṛṛuk nigh Arrif ttugha tḥekkem xaf-s Sebbanya. Lqadi n Tamlilt (nigh Mritc) : Âabd Krim Lxeṭṭabi issekkar-d Imazighen n Arrif xef Isebbunya. Di Yulyuz 1921, Irifiyen rnan Aserdas Asebbanyu di Umenghi n Anwal.

Amsenkar Amazigh mgal Ifransisen edit

Tagduda Tarifit edit

Aslelli n Umeṛṛuk (1956, 1975) edit

Tamlilt d Sebta edit

  • Aliman n Adolf Hitler yudef tamurt n Fransa uca iṭṭf it marra deg useggwas n 1940. Fehmen Imazighen belli Fransa ur teqqim tedwes am deg umezwar, uca kkaren ttaren zi Fransa a teffegh zi tmurt n Imazighen di 1944.

Tarakalt n Umerruk edit

Timnaḍin n Umerruk edit

 
Timnaḍin n Umeṛṛuk

- Ccawiya-Werdigha (1)

- Dukkala-Âabda (2)

- Fas-Bulman (3)

- Lgharb-Crarda-Ayt Ḥsayen (4)

- Anfa Ameqqran (5)

- Gelmim-Ssmara (6)

- Laâyun-Bujdur-Targa Tazeggwaght (7)

- Merrakec-Tansift-Lḥawz (8)

- Meknas-Tafilalt (9)

- Tanegmuḍt (10)

- Asif n Wuregh-Igwiren (11)

- Aṛbaṭ-Sla-Zemmur-Zâir (12)

- Sus-Massa-Derâa (13)

- Tadla-Aẓilal (14)

- Tanja-Tiṭṭawin (15)

- Taza-Lḥusima-Tawnat (16)

Ilallen edit

Deg ughezdis utrim n Umeṛṛuk illa din Agaraw Atlantik, deg ughzdis agafay Ill Agrakal.

Idurar edit

  • Idurar n Arrif
  • Idurar n Watlas

Ameṛṛuk d Tmazight edit

Zeg waṭṭas n iseggusa, Imazighen n Umeṛṛuk (Irifiyen, Itlasiyen, Icelḥiyen) am yinni n Dzayer xsen ad yili uselmd n Tmazight di tmurt nsen minzi aṭṭas n Imeṛṛak twalan ixf nsen d Imazighen, xsen ad gharen, ad arin s wawal nsen. Nitni qqaren Taârabt ur tlli d tutlayt nnsen.

Itwagg IRCAM (Asinag Ageldan n Tussna Tamazight) di 2003, iḍfar tinawt n Ajdir n ugellid Muḥemmed wiss 6. Issufegh d idlisen ighurbizen qqaren asn Tifawin a Tamazight s tira n Tifinagh, ad zay-sn sselmden Tamazight di ca n tinmal timenzutin n Umeṛṛuk. Idlisen nni urin s Tfinagh waha. ur tbinen aṭṭas di Tribizyun anamur. Tira n ineghmisen n utribizyun Ameṛṛukan ttilint s Taârabt waha.

Izdayen n internet edit