Vȯddõrz Hordeum vulgare | |
Vōlikšimi | Wp/liv/Stōdõd Plantae |
Phylum | Eudicots |
Klas | Asteris |
Order | Poales |
Aim | Poaceae |
Vȯddõrz um ikš tierā-viļa, midā īrgiztõ kazātõm Lȭnag-Āzij mägši 5000 āigastõ jkr. Ta um ikš ežmizt rištīngd kazātõt tierā-viļad siegāst. Obbõm īrgiztõ tǟnda kazātõm ka Ēgiptmōl, Bābõls, Eirōpõs ja Kīnamōl. Muinizt grīeklizt ja rōmlizt teitõ leibõ vȯddõrzt. Bībõls um kēratõd, ku muinizt žīḑõd Izraēls uppõrtiztõ vȯddiŗt jumālõn.
Sīemnāiga
editVȯddõrz kazāb jo pakānd äbku munt tierā-viļad. Ta kazāb īžkist kōgars ja mägši. Immõr pūol mōīlma vȯddõr sōdõksõst kȭlbatõbõd kōŗa-lūomõd tūoitõks ja mū rištīngd sīemnāiga pierāst. Kim protsentõ mōīlma kazātõt vȯddõrzt lǟb vȯl vaļmõstimizõks. Vȯltõ teitõ vȯddõrzt jubā muinizõs Ēgiptmōl. Vȯddõr-jovst sōb tīedõ ka äbapantõt leibõ ja sandrokkõ.
Sīetmi
editVȯddõrz kȭlbõb jõvīst lūoimõd sīetmizõks, sīestõ ku ta sizzõl um pǟgiņ proteīnõ. Vȯddõr vȱrdõd um pīemdizt vȱlgõd, midā sōb pānda nīemõd alā.