Bahasa Uyghur joda da bahasa rumpun Turki sai dituturko Jolma Uyghur di Xinjiang China.[1]
Gambar | |
Nagara | Cina |
Pok | Xinjiang |
Jumlah Panutur | 13 juta jiwa |
Sistem Panulisan | Arab |
Status | Lokok tipakai |
Etnis | Jolma Uyghur |
Dialek | Uyghur Tongah Khotan Lopnor |
Kaluarga Bahasa | 1. Turki 2. Karluk 3. Bahasa Uyghur |
Bahasa sei Terkait | Bahasa Uzbek |
Cuntuh Tulisan edit
UDHR pasal 1 edit
ھەممە ئادەم زانىدىنلا ئەركىن، ئىززەت-ھۆرمەت ۋە ھوقۇقتا باپباراۋەر بولۇپ تۇغۇلغان. ئۇلار ئەقىلغە ۋە ۋىجدانغا ئىگە ھەمدە بىر-بىرىگە قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتىگە خاس روھ بىلەن موئامىلە قىلىشى كېرەك.
Hemme adem zanidinla erkin, izzet-hörmet we hoquqta bapbarawer bolup tughulghun. Ular eqilghe we wijdan'gha ige hemde bir-birige qërindashliq munasiwitige xas roh bilen moamile qilishi kërek.
Һәммә адәм туғулушидинла әркин, иззәт-һөрмәт вә һоқуқта баббаравәр болуп туғулған. Улар әқилгә вә виҗданға игә һәмдә бир-биригә қериндашлиқ мунасивитигә хас роһ билән муамилә қилиши керәк.
Һәммә адәм туғулушидинла әркин, иззәт-һөрмәт вә һоқуқта баббаравәр болуп туғулған. Улар әқилгә вә виҗданға игә һәмдә бир-биригә қериндашлиқ мунасивитигә хас роһ билән муамилә қилиши керәк.
Hămmă adăm tughulushidinla ărkin, izzăt-hörmăt vă hoquqta bab-baravăr bolup tughulghan. Ular ăqilgă vă vijdan'gha igă hămdă bir-birigă qerindashliq munasivitigă khas roh bilăn muamilă qilishi kerăk.
Ⱨəmmə adəm tuƣuluxidinla ərkin, izzət-ⱨɵrmət wə ⱨoⱪuⱪta bab-barawər bolup tuƣulƣan. Ular əⱪilgə wə wijdanƣa igə ⱨəmdə bir-birigə ⱪerindaxliⱪ munasiwitigə has roⱨ bilən mu’amilə ⱪilixi kerək.
/ɦɛm.mɛ ʔɑdɛm zɑnidinlɑ ʔɛrkin, ʔiz.zɛt hørmɛt wɛ ɦoquqtɑ bɑpbɑrɑwɛr bolup tuʁulʁun. ʔulɑr ʔɛqilʁɛ wɛ widʒdɑnʁɑ ʔigɛ ɦɛmdɛ bir birigɛ qerindɑʃliq munɑsiwitigɛ χɑs roh bilɛn moʔɑmilɛ qiliʃi kerɛk/
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.
Huruf edit
Kaopak huruf sai tipakai ganta pandai tiliyak di bah sa.
- Huruf Arab Uyghur atawa UEY
- Alfabet Sirilik Uyghur atawa USY
- Aksara Anyar Uyghur atawa UYY
- Alfabet Latin Uyghur atawa ULY
Di tabel di bah, alfabet tijajakko tipajangko untuk pubandingan, rik transkripsi fonetik dilom Alfabet Fonetis Internasional.
No. | IPA | UEY | USY | UYY | ULY | No. | IPA | UEY | USY | UYY | ULY | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | [ɑ] | ئا | А а | A a | 17 | [q] | ق | Қ қ | Ⱪ ⱪ | Q q | ||
2 | [ɛ] ~ [æ] | ئە | Ә ә | Ə ə | E e | 18 | [k] | ك | К к | K k | ||
3 | [b] | ب | Б б | B b | 19 | [ɡ] | گ | Г г | G g | |||
4 | [p] | پ | П п | P p | 20 | [ŋ] | ڭ | Ң ң | Ng ng | |||
5 | [t̪/t] | ت | Т т | T t | 21 | [l] | ل | Л л | L l | |||
6 | [dʒ] | ج | Җ җ | J j | J j | 22 | [m] | م | М м | M m | ||
Zh zh | ||||||||||||
7 | [tʃ] | چ | Ч ч | Q q | Ch ch | 23 | [n̪/n] | ن | Н н | N n | ||
Ch ch | ||||||||||||
8 | [χ] | خ | Х х | H h | X x | 24 | [h] | ھ | Һ һ | Ⱨ ⱨ | H h | |
9 | [d̪/d] | د | Д д | D d | 25 | [o] | ئو | О о | O o | |||
10 | [r] | ر | Р р | R r | 26 | [u] | ئۇ | У у | U u | |||
11 | [z] | ز | З з | Z z | 27 | [ø] | ئۆ | Ө ө | Ɵ ɵ | Ö ö | ||
12 | [ʒ] | ژ | Ж ж | Ⱬ ⱬ | Zh zh | 28 | [y] | ئۈ | Үү | Ü ü | ||
13 | [s] | س | С с | S s | 29 | [v]~[w] | ۋ | В в | V v | W w | ||
W w | ||||||||||||
14 | [ʃ] | ش | Ш ш | X x | Sh sh | 30 | [e] | ئې | Е е | E e | Ë ë (paija É é) | |
Sh sh | ||||||||||||
15 | [ʁ] | غ | Ғ ғ | Ƣ ƣ | Gh gh | 31 | [ɪ] ~ [i] | ئى | И и | I i | ||
16 | [f] | ف | Ф ф | F f | 32 | [j] | ي | Й й | Y y |
Liyak Munih edit
Rujukan edit
- ↑ Uyghur Ethnologue, dilom Bahasa Inggris