Basa Turkmen joda da basa rumpun Turki say dituturko Jolma Turkmen di nagara Turkmenistan.[1][2][3]
Gambar | |
| Nagara |  Turkmenistan
|
| Pok | Asia Tongah |
| Jumlah Panutur | 6,56 juta jiwa |
| Sistim Panulisan | Latin |
| Status | Lokok tipakai |
| Etnis | Jolma Turkmen |
| Dialek | Trukhmen |
| Kaluwarga Bahasa | 1. Turkik 2. Oghuz 3. Bahasa Turkmen |
| Bahasa say Tikahik | Turki, Azerbaijan |
Huruf
Latin rik Sirilik
| Huruf | Golar | IPA | Sirilik | Huruf | Golar | IPA | Sirilik |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A, a | a | /ɑ, ɑː/ | А, а | N, n | en | /n/ | Н, н |
| B, b | be | /b/ | Б, б | Ň, ň | eň | /ŋ/ | Ң, ң |
| Ç, ç | çe | /tʃ/ | Ч, ч | O, o | o | /o, oː/ | О, о |
| D, d | de | /d/ | Д, д | Ö, ö | ö | /ø, øː/ | Ө, ө |
| E, e | e | /e/ | Е, е / Э, э | P, p | pe | /p/ | П, п |
| Ä, ä | ä | /æ, æː/ | Ә, ә | R, r | er | /ɾ/ | Р, р |
| F, f | fe | /ɸ/ | Ф, ф | S, s | es | /s/ | С, с |
| G, g | ge | /ɡ/ | Г, г | Ş, ş | şe | /ʃ/ | Ш, ш |
| H, h | he | /h, x/ | Х, х | T, t | te | /t/ | Т, т |
| I, i | i | /i, iː/ | И, и | U, u | u | /u, uː/ | У, у |
| J, j | je | /dʒ/ | Җ, җ | Ü, ü | ü | /y, yː/ | Ү, ү |
| Ž, ž | že | /ʒ/ | Ж, ж | W, w | we | /β/ | В, в |
| K, k | ka | /k/ | К, к | Y, y | y | /ɯ, ɯː/ | Ы, ы |
| L, l | el | /l̪/ | Л, л | Ý, ý | ýe | /j/ | Й, й |
| M, m | em | /m/ | М, м | Z, z | ze | /z/ | З, з |
Arab
| Buntor | Mak Buntor | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tikobok | Tibukak | Tikobok | Tibukak | |||||
| Buri یوْغیٛن چِکیمی سِس‌لِر ýogyn çekimli sesler |
Arab | اوُ / وُ | اوْ / وْ | ایٛ / یٛ | آ / ـا | |||
| Latin | U u | O o | Y y | A a | ||||
| IPA | [u] | [o] | [ɯ] | [ɑ] | ||||
| Mukak اینچه چِکیمی سِس‌لِر inçe çekimli sesler |
Arab | اۆ / ۆ | اؤ / ؤ | ای / ی | اِ / ـِ / ه | أ / ـأ | ||
| Latin | Ü ü | Ö ö | I i | E e | Ä ä | |||
| IPA | [y] | [ø] | [i] | [ɛ] | [æ] | |||
| No. | Huruf | Sataraf Latin | IPA | Cuntuh | Panyabduwan Latin | Horti |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ب | B b | [b] | باش | Baş | Hulu |
| 2 | پ | P p | [p] | پالتا | Palta | Kapak |
| 3 | ت | T t | [t̪] | تانا | Tana | Anak sapi |
| 4 | ث | S s | [s] | ثمر | Semer | Kauntungan |
| 5 | ج | J j | [dʒ] | آجیٛ | Ajy | Pahik |
| 6 | چ | Ç ç | [tʃ] | چکیچ | Çekiç | Pukul |
| 7 | ح | H h | [h~x] | حو‌ْراز | Horaz | Sisu jaguk |
| 8 | خ | H h | [x] | آخ | Ah | Ah |
| 9 | د | D d | [d̪] | داغ | Dag | Gunung |
| 10 | ذ | Z z | [z] | ذلیل | Zelil | Tipaliyomko |
| 11 | ر | R r | [ɾ~r] | بارماق | Barmak | Jari |
| 12 | ز | Z z | [z] | آز | Az | Cutik |
| 13 | ژ | Ž ž | [ʒ] | آژدار | Aždar | Naga |
| 14 | س | S s | [s] | سن | Sen | Niku (posay) |
| 15 | ش | Ş ş | [ʃ] | آشاق | Aşak | Rogoh |
| 16 | ص | S s | [s] | صنم | Senem | Golar Sangajolmaan |
| 17 | ض | Z z | [z] | ضرر | Zerer | Kalobonan |
| 18 | ط | T t | [t̪] | حاط | Hat | Garis / Huruf |
| 19 | ظ | Z z | [z] | ظالم | Zalym | Tiran/Bongis |
| 20 | ع | N/A | [ʔ] | عزیز | Eziz | Sayang |
| 21 | غ | G g | [ɣ~ʁ] | باغ | Bag | Kobun/Taman |
| 22 | ف | F f | [ɸ] | نفس | Nefes | Hongas/Nafas |
| 23 | ق | G g | [ɡ~ɢ] | قارا | Gara | Halom |
| K k | [k~q] | قاقا | Kaka | Ubak | ||
| 24 | ك / ک | K k | [k] | کر | Ker | Tulok |
| 25 | گ | G g | [ɡ~ɢ] | گل | Gel | Ratong! |
| 26 | ل | L l | [l~ɫ] | لال | Lal | Bisu |
| 27 | م | M m | [m] | من | Men | Nyak |
| 28 | ن | N n | [n] | نار | Nar | Buwah Dalimo |
| 29 | نگ | Ň ň | [ŋ~ɴ] | منگ | Meň | Hidong |
| 30 | و | W w | [β] | آو | Aw | Buburu |
| 31 | ه / هـ | H h | [h] | هانی | Hany | Dipa ina? |
| 32 | ی | Ý ý | [j] | یاز | Ýaz | Musim Somi |
Cuntuh Tulisan
UDHR pasal 1
Hemme adamlar öz mertebesi we hukuklary boýunça deň ýagdaýda dünýä inýärler. Olara aň hem wyždan berlendir we olar bir-birleri bilen doganlyk ruhundaky garaýyşda bolmalydyrlar.
همَه آداملار اؤز مرتبسی و حوقوقلری بوْیوُنچا دنگ یاقدایدا دۆنیا اینیألر. اوْلارا آنگ هم وجدان بەرلەندیر و اولار بیر-بیرلری بیلن دوقانلیٛک روُحُنداکیٛ قاراییٛشدا بوْلمالیٛدیٛرلار.
Hemme adamlar öz mertebesi we hukuklary boÿunça deñ ÿagdaÿda dünÿä inÿärler. Olara añ hem wyſdan berlendir we olar bir-birleri bilen doganlyk ruhundaky garaÿy¢da bolmalydyrlar.
Hemme adamlar qz mertebesi we hukuklarx boyunca deng yagdayda dvnyea inyearler. Olara ang hem wxjhdan berlendir we olar bir-birleri bilen doganlxk ruhundakx garayxshda bolmalxdxrlar.
Хемме адамлар өз мертебеси ве хукуклары боюнча дең ягдайда дүнйә инйәрлер. Олара аң хем выждан берлендир ве олар бир-бирлери билен доганлык рухундакы гарайышда болмалыдырлар.
Хемме адамлар өз мертебеси ве хукуклары боюнча дең ягдайда дүнйә инйәрлер. Олара аң хем выждан берлендир ве олар бир-бирлери билен доганлык рухундакы гарайышда болмалыдырлар.
Hemme adamlar өz merteʙesi ve hukuklarь ʙojunca deꞑ jagdajda dynjә injәrler. Olara aꞑ hem vьƶdan ʙerlendir ve olar ʙir-ʙirleri ʙilen doganlьk ruhundakь garajьşda ʙolmalьdьrlar.
Hemme adamlar öz mertebesi ve xuquqları boyunça deñ yağdayda dünyä inyärler. Olara añ hem vıjdan berlendir ve olar bir-birleri bilen doğanlıq ruxundaqı ğarayışda bolmalıdırlar.
[he̞mːe̞ ɑːd̪ɑmɫ̪ɑɾ ø̞ːz me̞ɾt̪e̞be̞si βe̞ huquqɫ̪ɑɾɯ bo̞junt͡ʃɑ d̪e̞ŋ jaʁd̪ɑjd̪ɑ d̪ynjæː iːnjæːɾl̪e̞ɾ ‖ o̞ɫɑɾɑ ɑːɴ he̞m βɯʒd̪ɑːn be̞ɾl̪e̞nd̪iɾ βe̞ o̞ɫ̪ɑɾ biːɾbiːɾl̪e̞ɾi bil̪e̞n d̪o̞ʁɑnɫ̪ɯq ruːhund̪ɑːqɯ ɢɑɾɑjɯʃd̪ɑ bo̞ɫmɑɫ̪ɯd̪ɯɾɫ̪ɑɾ ‖]
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Rujukan
- ↑ Where and how do the Turkmens abroad live? (In Russia) Information Portal of Turkmenistan
- ↑ Joshua Project Turkmen in Pakistan joshuaproject.net dilom Bahasa Inggris
- ↑ Turkmen Ethnologue dilom Bahasa Inggris