Wp/jat/سرائیکستان

< Wp | jat
Wp > jat > سرائیکستان

سرائیکستان توں مراد پاکستان دا او علاقہ جتھے سرائیکی زبان بولی جاندی ہے، اے زیادہ تر صوبہ پنجاب دے ماتحت اے تے جزوی طور تے صوبہ خیبرپختونخوا دے ماتحت وی ہے مگر ایندا زیادہ حصہ انتظامی طور تے خودمختار اے جتھے انتظامی سول سیکرٹریٹ قائم ہے۔ اے علاقہ جٹکے وسیب نال بالکل ملحقہ ہے۔

سرائیکستان (خودمختار انتظامی علاقہ)
SERAIKI-SOUTH PUNJAB
Distribution of Pakistanis speaking Saraiki as a first language in 1998
انتظامی مراکز: ملتان، بہاولپور
مرکزی شہر: ملتان
دیگر اہم شہر: ڈیرہ غازی خان، ڈیرہ اسماعیل خان، رحیم یار خان، میانوالی
مقامی تے اکثریتی زبان: سرائیکی
اقلیتی زباناں: پشتو، پنجابی، بلوچی، مارواڑی، میواتی، ہریانوی، اردو، جٹکی زبان
آبادی: 42,000,849
رقبہ: 160,535 مربع کلومیٹر
آغاز بحیثیت نیم خودمختار انتظامی اکائی : یکم جولائی 2020ء
انتظامی سربراہ: ثاقب ظفر، ایڈیشنل چیف سیکریٹری، سرائیکستان
ایڈیشنل آئی جی پولیس، سرائیکی وسیب: ڈاکٹر احسان صادق
سرکاری حیثیت: خودمختار انتظامی علاقہ
نظام حکومت: انتظامی سول سیکرٹریٹ (13 ضلعے)
علاقے : بہاولپور، ملتان، ڈیرہ غازی خان، سرگودھا (دو ضلعے) تے ڈیرہ اسماعیل خان ڈویژن

انتظامی خودمختاری

edit

سرائیکی وسیب انتظامی طور تے ہک خودمختار علاقہ ہے جیہڑا کہ ہک صوبائی سول سیکرٹریٹ تے کئی وفاقی اداریاں دے زیر انتظام ہے۔ یکم جولائی 2020ء خطہ سرائیکستان دا او تاریخی دیہاڑا اے جداں پاکستان تحریک انصاف دی حکومت ولوں بالخصوص وزیراعلٰی پنجاب سردار عثمان احمد خان بزدار ہوراں دے کاوشاں نال اتھے سول بیوروکریسی تے پولیس بیوروکریسی دے انتظامی سیکرٹریٹ دا قیام عمل اچ آیا۔ 30 جون 2020ء نوں جناب زاہد اختر زمان دی تقرری بطور پہلے تے تاریخی ایڈیشنل چیف سیکریٹری تے جناب انعام غنی دی تقرری بطور پہلے تے تاریخی ایڈیشنل انسپیکٹر جنرل دے کیتی گئی۔ وزیراعلٰی پنجاب سردار عثمان احمد خان بزدار ہوراں نے انہاں دوہاں انتظامی سربراہان نال خصوصی ملاقات اچ نیک تمناواں دے بعد سرائیکی خطے دے معاملات تے مسائل بارے تبادلہ خیال کیتا۔ انہاں دوہاں سربراہان نے دو جولائی 2020ء نوں سرائیکستان دے انتظامی سیکرٹریٹ (سرکاری ناں جنوبی پنجاب سیکرٹریٹ) لئی باقاعدہ طور تے اپنڑیاں ذمہ داریاں سنبھال لیاں۔[1]

خودمختار صوبائی سیکرٹریٹ (صوبائی محکمے)

edit

سرائیکستان دے انتظامی سیکرٹریٹ اچ ابتدائی طور تے مندرجہ ذیل محمکہ جات شامل کیتے گئے ہن جنہاں وچوں کجھ دے سیکرٹریاں دی تعیناتی ہوونڑی باقی ہے۔ [2]

  1. سروسز اینڈ جنرل ایڈمنسٹریشن ڈیپارٹمنٹ
  2. داخلہ
  3. صحت
  4. اسپیشلائزڈ ہیلتھ کئیر اینڈ میڈیکل ایجوکیشن
  5. اعلیٰ تعلیم[3]
  6. سکول ایجوکیشن[4]
  7. زراعت
  8. پلاننگ اینڈ ڈیویلپمنٹ
  9. لائیو سٹاک اینڈ ڈیری ڈیویلپمنٹ
  10. پلاننگ اینڈ ڈیویلپمنٹ
  11. سیکرٹری لوکل گورنمنٹ اینڈ کمیونٹی ڈیویلپمنٹ
  12. سیکرٹری ہاؤسنگ، اربن ڈیویلپمنٹ اینڈ پبلک ہیلتھ انجینئرنگ
  13. آبپاشی
  14. جنگلات
  15. کمیونیکیشن اینڈ ورکس
  16. محکمہ مال (ریونیو)
  17. محکمہ بیت المال
  18. ڈائریکٹوریٹ پبلک ریلیشنز، حکومت پنجاب [5]
  19. محکمہ پولیس
  20. میٹرو بس سسٹم ملتان[6]
  21. ممبر انفراسٹرکچر ڈویلپمنٹ اتھارٹی ملتان[7]
  22. ڈائریکٹر سپیشل برانچ پولیس، جنوبی پنجاب، ملتان[8]
  23. دفتر ڈائریکٹر پبلک انسٹرکشنز ایجوکیشن جنوبی پنجاب، ملتان
  24. پنجاب ایجوکیشن فاونڈیشن، ریجنل آفس ملتان[9]
  25. پنجاب فوڈ اتھارٹی، ساؤتھ ونگ ملتان[10]
  26. ڈی آئی جی جیل خانہ جات ملتان ریجن [11]
  27. ڈائریکٹوریٹ زرعی انجینئرنگ ملتان،[12]
  28. ڈائریکٹوریٹ زرعی میکنائزیشن ریسرچ ادارہ ملتان ،[13]

وفاقی محکمے تے ادارے

edit
  1. واپڈا (میپکو ملتان)[14]
  2. پاکستان پوسٹ (پوسٹ ماسٹر جنرل آفس جنوبی پنجاب سرکل)[15]
  3. پاکستان ٹیلی ویژن، ملتان مرکز[16]
  4. ریلوے کنسٹرکشن پاکستان (ریجنل آفس ملتان)[17]
  5. دی انسٹی ٹیوشن آف انجینئرز پاکستان، ملتان سنٹر[18]
  6. پاکستان انجینئرنگ کونسل، برانچ آفس ملتان [19]
  7. ایف آئی اے، ملتان[20]
  8. اے ٹی آئی آر، ملتان آفس [21]
  9. نیشنل ہائی وے اتھارٹی، جی ایم کنسٹرکشن ، پنجاب ساؤتھ، ملتان [22]
  10. ساؤدرن پنجاب ایمبرائیڈری انڈسٹریز (پبلک پرائیویٹ پارٹنرشپ)[23]
  11. نیشنل ہائی وے اینڈ موٹروے پولیس، ڈی آئی جی سینٹرل 2، ملتان [24]
  12. پوسٹل لائف انشورنس کمپنی لمیٹڈ، ریجنل ڈائریکٹر ملتان[25]
  13. پاکستان ٹیلی کمیونیکیشن اتھارٹی، ریجنل آفس ملتان[26]
  14. پاکستان کونسل فار ریسرچ ان واٹر ریسورسز، ریجنل آفس بہاولپور[27]
  15. پاکستان سائنس فاونڈیشن، ڈپٹی ڈائریکٹر ملتان[28]
  16. پی ایس کیو سی اے، ڈپٹی ڈائریکٹر ملتان زون[29]
  17. ڈائریکٹوریٹ آف حج، ملتان[30]
  18. وفاقی شرعی عدالت، جنوبی پنجاب، ملتان [31]
  19. ریجنل نیب ملتان[32]
  20. ایس ایم ای بی ایف سی ساؤتھ پنجاب، ملتان[33]
  21. نادرا ریجنل ہیڈکوارٹر ملتان[34]
  22. دفتر ایڈیشنل ایڈوکیٹ جنرل، بہاولپور تے ملتان[35]
  23. قومی امن کمیٹی برائے بین المذاہب ہم آہنگی، حکومت پاکستان[36]
  24. ڈائریکٹر ٹریڈ ڈیویلپمنٹ اتھارٹی پاکستان، ملتان[37]
  25. ڈی جی آڈٹ، جنوبی پنجاب، ملتان[38]
  26. پریس انفارمیشن ڈیپارٹمنٹ، ریجنل آفس ملتان[39]
  27. ڈپٹی جنرل مینیجر پیمرا، ملتان[40]
  28. ریجنل دفتر نیشنل ٹیلی کمیونیکیشن کارپوریشن، ملتان[41]
  29. پاکستان ریلوے پولیس ملتان ڈویژن [42]
  30. پاکستان ریلوے، ڈویزنل سپرنٹنڈنٹ ملتان [43]
  31. پاکستان پریس ڈیپارٹمنٹ، ریجنل آفس ملتان [44]
  32. اسٹیٹ لائف انشورنس کارپوریشن آف پاکستان، ملتان ریجن [45]

این جی اوز تے فلاحی، مذہبی تے تحقیقاتی ادارے

edit
  1. عالمی مجلس تحفظ ختم نبوت، ملتان[46]
  2. الخدمت فاونڈیشن ساؤتھ پنجاب[47]
  3. جنوبی پنجاب سنٹر برائے ریسرچ اینڈ ڈیویلپمنٹ ملتان[48]
  4. سرائیکی ایریا سٹڈی سنٹر، ملتان[49]
  5. پاکستان جرنلسٹ ایسوسی ایشن، جنوبی پنجاب[50]

بین الاقوامی ادارے تے ملٹی نیشنل کمپنیاں

edit
  • اقوام متحدہ دے وفود برائے سرائیکی وسیب یا جنوبی پنجاب
  • یاماہا پاکستان، ملتان آفس[51]
  • سوزوکی جنوبی پنجاب، ملتان [52]

انتظامی تقسیم

edit

1.جنوبی پنجاب سیکرٹریٹ

  • بہاولپور ڈویژن، ملتان ڈویژن تے ڈیرہ غازی خان ڈویژن (بارہاں اضلاع) تے مشتمل وسیب دا علاقہ ایڈیشنل چیف سیکریٹری دے ماتحت بذریعہ سول سیکرٹریٹ زیر انتظام
  • ضلع ڈیرہ غازی خان دے ذیلی انتظام دے طور تے کوہ سلیمان دے قبائلی علاقے بذریعہ پولیٹیکل اسسٹنٹ

2.ضلع میانوالی، بھکر تے ضلع خوشاب دا جزوی علاقہ، کمشنر سرگودھا ڈویژن (پنجاب) دے زیر انتظام

3.ضلع ڈیرہ اسماعیل خان تے ٹانک دے ضلعے، صوبہ خیبرپختونخواہ، کمشنر ڈیرہ اسماعیل خان ڈویژن دے زیر انتظام[53]

‎سرائیکستان دے ضلعے تے تحصیلاں

edit

خطہ سرائیکستان وسیع و عریض رقبے تے پھیلا ہویا اے جیندے وچ کئی اضلاع آندن جنہاں دی تفصیل درج ذیل اے.

سرائیکستان دے ضلعے بمطابق مردم شماری 2017ء
نمبرشمار ضلع/تحصیل سرائیکی زبان % رقبہ (KM²) کل آبادی سرائیکی آبادی تبصرہ
(1) ضلع ملتان 64.41 3,720 4,746,166 3,057,098
i تحصیل ملتان سٹی 47.13 304 2,259,115 1,064,944
ii تحصیل ملتان صدر 73.88 1,632 1,323,076 977,543
iii تحصیل شجاع آباد 81.05 806 609,004 493,615
iv تحصیل جلالپور پیروالہ 93.87 978 554,971 520,996
(2) ضلع لودھراں 74.23 2,778 1,699,693 1,261,752
i تحصیل لودھراں 80.4 1,111 703,513 565,672
ii تحصیل دنیا پور 58.61 889 495,217 290,255
iii تحصیل کہروڑ پکا 81.0 778 500,963 405,825
(3) ضلع وہاڑی 19.17 4,364 2,902,081 556,619 جٹکی و سرائیکی ضلع
i تحصیل وہاڑی 1.45 1,430 928,812 13,508 جٹکی تحصیل
ii تحصیل بوریوالہ 0.13 1,295 1,019,659 1,317 جٹکی تحصیل
iii تحصیل میلسی 56.81 1,639 953,610 541,794 سرائیکی تحصیل
(4) ضلع خانیوال 18.55 4,349 2,920,233 541,818 جٹکی و سرائیکی ضلع
i تحصیل خانیوال 9.8 784 856,257 83,710 جٹکی تحصیل
ii تحصیل میاں چنوں 0.94 1,212 761,955 7,191 جٹکی تحصیل
iii تحصیل کبیروالہ 33.3 1,804 958,596 319,316 سرائیکی تے جٹکی تحصیل
iv تحصیل جہانیاں 38.32 549 343,425 131,601 سرائیکی تحصیل
(5) ضلع بہاولپور 67.06 24,830 3,669,176 2,460,606
i تحصیل بہاولپور سٹی 58.97 1,490 682,116 402,246
ii تحصیل بہاولپور صدر 73.34 745 575,886 422,363
iii تحصیل احمدپور شرقیہ 91.3 1,738 1,078,586 984,808
iv تحصیل خیرپور ٹامیوالی 88.56 993 262,923 232,854
v تحصیل حاصل پور 41.46 1,490 456,360 189,209 جٹکی تے سرائیکی تحصیل
vi تحصیل منڈی یزمان 37.35 18,374 613,305 229,126
(6) ضلع رحیم یار خان 64.9 11,880 4,807,762 3,120,662
i تحصیل رحیم یار خان 57.54 2,464 1,530,183 880,521
ii تحصیل صادق آباد 56.71 2,964 1,261,588 715,548
iii تحصیل خان پور 70.36 3,190 982,085 691,020
iv تحصیل لیاقت پور 80.62 3,262 1,033,906 833,573
(7) ضلع بہاولنگر 1.97 8,878 2,975,656 58,672 جٹکی اکثریتی ضلع
i تحصیل بہاولنگر 0.14 1,729 813,390 1,201
ii تحصیل چشتیاں 1.96 1,500 689,766 13,521
iií تحصیل ہارون آباد 0.43 1,295 524,715 2,291
iv تحصیل فورٹ عباس 9.74 2,536 422,768 41,181 جٹکی و سرائیکی تحصیل
v تحصیل منچن آباد 0.1 1,818 525,017 478
(8) ضلع ڈیرہ غازی خان 80.99 11,922 2,872,631 2,326,793
i تحصیل ڈیرہ غازی خان 84.34 2,012 1,224,964 1,033,190
ii تحصیل کوٹ چھٹہ 90.1 1,802 757,230 682,634
iii تحصیل کوہ سلیمان 2.1 5,339 212,652 4,595 بلوچی و سرائیکی تحصیل
(9) ضلع راجن پور 74.6 12,318 1,996,039 1,489,157
i تحصیل راجن پور 82.81 2,078 706,770 585,335
ii تحصیل جام پور 86.15 2,322 849,369 731,733
iii تحصیل روجھان مزاری 42.36 2,905 405,689 171,887 بلوچی و سرائیکی تحصیل
iv ڈی ایکسکلیوڈڈ ایریا 0.6 5,013 34,191 202 بلوچی و سرائیکی تحصیل
(10) ضلع مظفرڳڑھ 92.37 4,778 2,981,048 2,753,811
i تحصیل مظفرگڑھ 90.87 2,377 1,625,487 1,477,174
ii تحصیل علی پور 93.79 1,391 640,384 600,633
iii تحصیل جتوئی 94.52 1,010 715,177 676,004
(11) ضلع کوٹ ادو 79.05 3,471 1,347,501 1,065,249
ii تحصیل کوٹ ادو NA NA NA NA
ii تحصیل چوک سرور شہید NA NA NA NA
(12) ضلع لیہ 66.67 6,289 1,823,995 1,216,058
i تحصیل لیہ 72.50 1,712 977,088 708,457
ii تحصیل کروڑ لعل عیسن 58.63 1,823 594,367 348,482
iii تحصیل چوبارہ 63.0 2,754 252,540 159,119 (13) ضلع تونسہ
i تحصیل تونسہ
ii تحصیل وہوا
iii تحصیل کوہ سلیمان بلوچی و سرائیکی تحصیل
(14) ضلع میانوالی 76.05 5,840 1,542,601 1,173,213
i تحصیل میانوالی 84.37 2,689 766,357 646,579
ii تحصیل پپلاں 74.04 1,288 402,050 297,710
iii تحصیل عیسیٰ خیل 61.11 1,863 374,194 228,924
(15) ضلع بکھر 79.97 8,153 1,647,852 1,317,859
i تحصیل بکھر 78.87 2,427 683,939 539,469
ii تحصیل منکیرہ 81.48 1,768 256,895 209,319
iii تحصیل کلورکوٹ 78.0 2,239 346,591 270,395
iv تحصیل دریا خان 82.86 1,719 360,427 298,676
(16) ضلع خوشاب 1.72 6,511 1,280,372 22,025 جٹکی و سرائیکی ضلع
i تحصیل خوشاب 0.43 2,115 690,157 2,970 جٹکی علاقہ
ii تحصیل نورپور تھل 4.37 2,500 242,831 10,632 سرائیکی تحصیل، غیر مصدقہ اعداد
iii تحصیل قائد آباد 3.54 1,080 230,028 8,156 جزوی سرائیکی علاقہ، غیر مصدقہ اعداد
iv تحصیل نوشہرہ 0.22 816 117,356 267 جٹکی علاقہ
(17) ضلع ڈیرہ اسماعیل خان 64.23 9,334 1,625,088 1,043,818
i تحصیل ڈیرہ اسماعیل خان 59.23 1,167 725,449 429,754
ii تحصیل پرووا 71.63 1,733 292,343 209,413
iii تحصیل دراٻن کلاں 76.86 1,540 124,318 95,555
iv تحصیل کلاچی 59.27 1,229 101,892 60,393
v تحصیل پہاڑ پور 65.26 1,657 381,086 248,703
vi تحصیل درازندہ NA 2,008 68,556 NA پشتون تحصیل
(18) ضلع ٹانک 16.05 1,679 390,626 62,705 غیر مصدقہ اعداد
i تحصیل ٹانک 16.05 1,679 390,626 62,705 غیر مصدقہ اعداد

حوالے

edit
  1. https://web.archive.org/web/20210422155554/https://www.punjab.gov.pk/node/4018
  2. https://urdu.siasat.pk/news/2020-08-18/news-47139
  3. https://web.archive.org/web/20220609125454/http://highereducation.southpunjab.gov.pk/
  4. https://web.archive.org/web/20221130065531/https://schooleducation.southpunjab.gov.pk/
  5. https://www.facebook.com/DPRMultan/
  6. https://web.archive.org/web/20201123164331/https://pma.punjab.gov.pk/mmbs
  7. https://www.idap.pk/details/board-of-authority
  8. https://thepakistandaily.com/usman-buzdar-appoints-controversial-uncle-as-special-branch-director-south-punjab/
  9. https://web.archive.org/web/20220922063353/http://www.pef.edu.pk/Contact/index.aspx
  10. https://www.facebook.com/PFARESOURCEANSLICENSINGSOUTH
  11. https://prisons.punjab.gov.pk/regional_digs_contact_numbers
  12. https://web.archive.org/web/20220701052204/http://field.agripunjab.gov.pk/our_directorates
  13. https://web.archive.org/web/20220701052204/http://field.agripunjab.gov.pk/our_directorates
  14. http://www.mepco.com.pk/
  15. https://web.archive.org/web/20220512001826/https://pakpost.gov.pk/contact_us.php#top
  16. https://ptv.com.pk/Contact
  17. https://web.archive.org/web/20220415221644/http://railcop-pk.com/reg-offices.htm
  18. http://iepislamabad.org/iep-centres.php
  19. https://pec.org.pk/branch_laision_offices.aspx، پاکستان انجینئرنگ کونسل، برانچ آفس، شاہ رکن عالم کالونی ملتان
  20. https://www.fia.gov.pk/contact
  21. https://web.archive.org/web/20220607213221/https://atir.gov.pk/?page=admin
  22. https://nha.gov.pk/contact-us
  23. http://spei.com.pk/
  24. https://nhmp.pitb.gov.pk/telephone_directory
  25. https://plic.com.pk/contact
  26. https://www.pta.gov.pk/en/multan
  27. https://pcrwr.gov.pk/bahawalpur/
  28. http://www.psf.gov.pk/contact.aspx
  29. https://web.archive.org/web/20220517141128/http://updated.psqca.com.pk/contact-us/
  30. https://mora.gov.pk/Detail/M2IzNTUwNjQtMWM1OS00YWIxLWE3ZjUtY2ZiYmM2M2RkOTU0
  31. https://web.archive.org/web/20220705222651/https://www.nayatime.com/story/2022-05-07-13-33--1651912414
  32. https://nab.gov.pk/contacts.asp#mul
  33. https://web.archive.org/web/20220520105718/https://www.smebfcmultan.com/
  34. https://www.nadra.gov.pk/operational-management/
  35. دفتر ایڈیشنل ایڈوکیٹ جنرل، ملتان و بہاولپور بنچ https://advocategeneral.punjab.gov.pk/law_officer
  36. https://www.facebook.com/npcpbwp/
  37. https://tdap.gov.pk/
  38. https://agp.gov.pk/Jobs
  39. http://pid.gov.pk/contact_regional
  40. https://web.archive.org/web/20220617094824/https://pemra.gov.pk/contact.php
  41. https://ntc.net.pk/ContactCentral.html
  42. http://www.pakistanjobsbank.com/Jobs/47667/Pakistan-Railway-Police-Jobs-2017-Constables-ASI-NTS-Application-Form-Download-Latest-New/
  43. https://web.archive.org/web/20201130101320/https://www.pakrail.gov.pk/ContactUs.aspx
  44. http://pid.gov.pk/contact_regional
  45. https://web.archive.org/web/20221031062935/https://statelife.com.pk/index.php/contact-item-2/multan-region
  46. https://web.archive.org/web/20220924001303/http://laulak.info/old/MLAULAK/laulak.htm
  47. https://web.archive.org/web/20220525003246/https://alkhidmat.org/contact.html
  48. https://spcrd.org/
  49. https://web.archive.org/web/20220419042949/https://sasc.bzu.edu.pk/website/
  50. https://pja.org.pk/south-punjab/
  51. https://www.yamaha-motor.com.pk/offices/
  52. //https://suzukisouthpunjab.com//
  53. تحقیق و ترتیب، اسماعیل بھٹہ