Jaku Melayu Sarawak (Jaku Melayu Standard: Bahasa Melayu Sarawak tauka Bahasa Sarawak, Jawi: بهاس ملايو سراوق, Sarawak Malay: Kelakar Sarawak) nya siti dialek Melayu ti dikena orang Melayu ba Sarawak. Jaku tu siti ari jaku ke dikena orang bemacham bansa ba Sarawak[1] lalu nyadi indai jaku kena orang Melayu Sarawak.
| Jaku Melayu Sarawak | |
|---|---|
| Kelakar Sarawak | |
| Dikena ba | Sarawak |
Penyampau orang ke bejaku | (undated figure of 900,000–1,200,000[sitasyen patut disediaka]) |
Austronesia
| |
| Dialek |
|
| Kod jaku | |
| ISO 639-3 | (covered by zlm) |
zlm-sar | |
| Glottolog | sara1351 |
Dialek Sarawak bisi sebaka enggau Jaku Melayu Brunei. Jaku Melayu Sarawak mega didinga sebaka enggau jaku Melayu ari Kalimantan Barat, Indonesia kelebih agi ba menua Sanggau, Sintang enggau Sekadau ia nya ba menua utara provinsi nya.
Dialek
Nitihka Asmah Haji Omar (1993), Jaku Melayu Sarawak ulih dibagi ngagai tiga iti dialek, ia nya:[2]
Pemida dalam Jaku Melayu Sarawak
Jaku Melayu Sarawak bisi pemida enggau Jaku Melayu Standard, ia nya:
- Melayu Sarawak ngembuan siti aja diftong ianya /oi̯/ enda baka Jaku Melayu Standard, ke ngembuan /oi̯, ai̯, au̯/.
- Diftong /ai̯, au̯/ dalam Jaku Melayu Standard nyadi monoftongs /e, o/ dalam Jaku Melayu Sarawak. Chunto, pandai /pan.dai̯/ enggau pulau /pu.lau̯/ ba Jaku Melayu Standard nyadi [pan.de] enggau [pu.lo] dalam Jaku Melayu Sarawak.
- Jaku pengawa dikonjugasi dalam "fokus ejen" (chunto biar > membiar):
- Dalam Jaku Melayu Sarawak, konsonan pemungkal dalam koda leka jaku ari tukuh konjugasyen jaku (chunto. pemungkal tengah 'm' dalam memberi) ba Jaku Melayu Standard nyadi konsonan pemungkal ba Jaku Melayu Sarawak. Chunto, dalam Jaku Melayu Standard, mencari [məɲ.t͡ʃa.ri] nya nyari [ɲ̩a.ɣi] dalam Jaku Melayu Sarawak laban urup 'n' dalam mencari nya [ɲ].
- Dalam dialek Kuching enggau Sibu, ujung-tebuka kepenudi /a/ nya [a] baka dalam sebut Jaku Melayu Standard Baku tang dalam dialek Saribas, ia nyadi lambang [o] nyadi jaku ada /ada/ nya [a.da] dalam dialek Kuching enggau SIbu pia mega dalam jaku Melayu Standard tang disebut [a.do] dalam dialek Saribas.
- Dalam Jaku Melayu Sarawak /r/ nya frikatif uvular tauka velar ([ʁ] enggau [ɣ]), enda baka dalam Jaku Melayu Standard, laban iya bisi bida dalam tril alveolar [r], tap alveolar [ɾ], enggau postalveolar approximan [ɹ̠].
Leka-leka jaku
Jaku Melayu Sarawak ngembuan leka jaku ti kaya, taja pan mega bisi ditemu dalam jaku Melayu Standard, tang ngembuan reti ti bebida bendar.[3]
| Leka jaku | Reti dalam jaku
Melayu Sarawak |
Reti dalam jaku
Melayu Standard |
|---|---|---|
| agak | 'betemu' | 'nyangka' / 'ngira' |
| kelakar | 'meda' | 'ringik' / 'luchu' |
| tangga | 'meda' | 'tangga' |
| tikam | 'tikau' | 'netak' |
| tetak | 'ketawa' | 'tetak' |
| marak | 'ngayah' | 'mias' |
Lumur dalam jaku Melayu Sarawak mega mina ngembuan pemida ari penyebut iya.[4]
| Melayu Sarawak | Melayu Standard | Jaku Iban |
|---|---|---|
| satu | satu | 'sa' / 'satu' |
| duak | dua | 'dua' |
| tiga | tiga | 'tiga' |
| empat | empat | 'empat' |
| limak | lima | 'lima' |
| nam | enam | 'enam' |
| tujoh | tujuh | 'tujuh' |
| lapan | lapan | 'lapan' |
| semilan | sembilan | 'semilan' |
| sepuloh | sepuluh | 'sepuluh' |
Jaku ganti nama nya mega chukup bebida,[5] enggau jaku ganti nama diri ke-1 enggau ke-2 (kedua-dua jaku tunggal enggau jaku rama) sama bela datai ari jaku ganti nama orang ke-1 (kami enggau kita dalam jaku Melayu Standard).
| Melayu Sarawak | Melayu Standard | Jaku Iban |
|---|---|---|
| kamek | saya / aku | 'aku' |
| kamek empun | saya / aku punya | 'engku' |
| kamek orang | kita/kami | 'kitai' |
| kitak | kau / kamu / awak | 'nuan' |
| kitak empun | kau / kamu / awak punya | 'ngenuan' |
| kitak orang | kamu / awak semua | 'kita' (mayuh) |
| nya | dia | 'iya' |
| nya empun | dia punya | 'ngiya' |
| sidak nya empun | mereka punya | 'ngesida' |
| sidak nya kedirik | mereka sendiri | 'sida empu' |
Di baruh tu rintai ti enda tembu bekaul enggau bida leksikal Jaku Melayu Standard enggau Jaku Melayu Sarawak.[6][7]
| Melayu Standard | Melayu Sarawak | Iban |
|---|---|---|
| baring | gurin | 'gali' |
| bodoh | paloi | 'palui' |
| berlari | berekot | 'belanda' |
| garang | gaok | 'mangah' |
| hijau | gadong / ijo | 'gadung' / 'ijau' |
| kapal terbang | belon | 'bilun' |
| kecil | kecik / salus | 'mit' |
| juga | juak | 'mega' |
| sombong | lawa | 'lawa' |
| kenapa | kenak | 'lapa' |
| kenyang | kedak | 'kenyang' |
| mahu | maok | 'deka' |
| merah jambu | kalas | 'kalas' |
| sekarang / kini | kinek | 'diatu' |
| tembikai | semangka | 'semangka' |
| tak / tidak | si / sik | 'enda' |
| tipu | bulak | 'bula' |
| ya / haah | aok | 'au' |
| lihat / tengok | tangga | 'peda' |
| berkira | cokot | 'luki' |
Mayuh leka jaku ti dikena dalam jaku Melayu Sarawak kemaya hari tu endang diinjau ari mayuh bengkah jaku baka jaku English. Sekeda leka jaku English ti udah diinjau sereta bisi ubah sebut ti besai iya nya baka tu:
| Jaku tinjau English | Leka jaku asal | Jaku Iban |
|---|---|---|
| eksen | 'action' | 'iksin' |
| bol | 'ball' | 'bul' |
| kaler | 'colour' | 'chura' |
| kapet | 'carpet' | 'kapet' |
| pancet | 'punctured' | 'panchit' |
| henpon | 'handphone' | 'talipaun' |
| moto | 'motor' | 'motor' |
| prempan | 'frying pan' | 'perimpan' |
| uren | 'orange' | 'urin' |
| raun | 'round' | 'raun' |
Malin
- ↑ "Sarawak, a land of many tongues". theborneopost.com. Borneo Post. 23 December 2010. Diambi 14 January 2020.
- ↑ Nabilah Bolhassan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayui Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (id jaku Malay). 4: 12–14 – via KUIM.
- ↑ Nabilah Bolhasan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayu Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (id jaku Malay). 4: 14–18 – via KUIM.
- ↑ The Sound of the Sarawak Malay language / dialect (UDHR, Numbers, Greetings, Words & Sample Text), diarkib ari asal ba 2021-12-21, diambi 2021-07-31Template:Wp/iba/Cbignore
- ↑ "Personal Pronouns in Melayu Sarawak". Borneo Dictionary. Diambi 2021-07-31.
- ↑ Deli, Radina Mohamad (2012-12-26). "Word familiarity and lexical change: The case of Sarawak Malay". Issues in Language Studies. 1 (2) – via UNIMAS Publisher.
- ↑ Khaw, Jasmina Yen Min; Tan, Tien-Ping; Ranaivo-Malancon, Bali (2021-04-05). "Kelantan and Sarawak Malay Dialects: Parallel Dialect Text Collection and Alignment Using Hybrid Distance-Statistical-Based Phrase Alignment Algorithm". Turkish Journal of Computer and Mathematics Education. 12 (3) – via turcomat.org.