Boros Bugis (Boros Bugis: ᨅᨔ ᨕᨘᨁᨗ /basa.uɡi/) nopo nga boros di gunoon do kiikiro 4 riong tulun loolobi id boogian kabaatan do Sulawesi, Indonesia.[1]
| Boros Bugis | |
|---|---|
| Basa Ugi ᨅᨔ ᨕᨘᨁᨗ | |
| Sandad id | Indonesia |
| Rantau | South Sulawesi; enclaves elsewhere in Sulawesi, Borneo, Sumatra, Maluku, Papua |
| Ethnicity | Buginese |
Momoboros sandad | L1: 3.5 million L2: 500,000 (2015 UNSD)[1] |
| Latin script Lontara script | |
| Kod boros | |
| ISO 639-2 | bug |
| ISO 639-3 | bug |
| Glottolog | bugi1244 |
 Ginumu kinasasadan do tulun momoguno Boros Bugis om Boros Campalagian pointongkop Sulawesi | |
Sajara
Nontodon nopo do hogot Buginese nga mantad Bahasa Bugis id Boros Melayu. Id suang boros Bugis, roitan ii do Basa Ugi om tulun Budis nopo nga roitan do To Ugi. Tumanud nopo mitos do Bugis, nontodon nopo istila Ugi nga mantad ngaran raja koiso Cina, iso pomorintaan Bugis kuno, La Sattumpugi. Rati kopio nopo daa do To Ugi nga 'tutumanud do La Sattumpugi'.[2]
Okuri koilaan kokomoi sajara pogulu do boros diti gama okuri o rekod poinsuat. Rekod (catatan) nopo poinsuat di pogulu kopio kokomoi do boros diti nga Sureq Galigo, mitos pomorunan epik tulun Bugis.
Toud suai di poinsuat kokomoi Bugis nopo nga Lontara, iso istila i sumuku kumaa skrip tradisional om rekod sajara nogi. Rekod sajara Lontara di bobos nokopogulu nopo nga kitadauwulan kiikiro abad ko-17. Tumanud do sejarawan Indonesia, rekod Lontara nopo nga kikoulalaho "sober" om "factual" mantad ko i suai mantad kinoyonon suai id Asia Tenggara Maritim, miagal do babad Java. Koubasanan nopo nga suaton o rekod diti id woyo kikoulalaho faktual miampai roromu mitos di okuri kopio, om ii nopo monunurat nga manahak kopogoliman pogulu papatayad toisosio i au diolo aanu poimagon o katapatan.[3][4][5]
Pogulu kinorikatan do Dutch ontok abad ko-19, songulun misionari kingaran do i B. F. Matthews, minapadalin do Alkitab kumaa boros Bugis, om nosiliu isio tulun Eropah koiso di nakaanu koilaan kokomoi boros dii. Isio nogi diti nga songulun mantad tulun Eropah i nakaanu kabaalan kokomoi Boros Makassarese. Komoiboros om buuk puralan boros di noulud disio, om teks sastera om folkflore di pinalabus dau, nosiliu toud koilaan impohon kokomoi koduuduo boros di nokomoi.
Ontok do penjajahan Belanda, ogumu o tulun Bugis minogidu mantad koiyonon sandad diolo id Kabaatan Sulawesi montok mogihum koposion di lobi osonong. Gama diti, nokoimbulai o tinimungan tokoro i momoguno Boros Bugis pointongkop id Asia Tenggara Maritim.[6][7]
Klasifikasi
Poinsuang o Boros Bugis id subtinimungan Kabaatan Sulawesi mantad tinimungan Boros Austronesia. Id suang subtinimungan do Kabaatan Sulawesi, boros nopo diti nga kiwaa pionitan kumaa Boros Campalagian.
Kinasasadan Geografi
Kogumuan nopo momoboros sandad (kiikiro 3 riong) nga hilo id Kabaatan Sulawesi, Indonesia nga haro tinimungan tokoro i momoguno boros Bugis id pulau Jawa, Samarinda om kosilahon Sumatra id Indonesia, kosilahon Sabah om Semenanjung, Malaysia om Kabaatan Filipina. Diaspora Bugis nopo nga asil do migrasi mantad di abad ko-17 gama kaantakan misangod di mitilombus. Nokoimpuun o penjajahan (Dutch miampai mitilombus ontok pogulu abad ko-20.)
Sukuon
- ↑ 1.0 1.1 Boros Bugis at Ethnologue (22nd ed., 2019) Template:Wp/dtp/Closed access
- ↑ T. Ambo, T. Joeharnani. "The Bugis-Makassarese: From Agrarian Farmers to Adventurous Seafarers". Aboriginal, Australia, Marege', Bugis-Makassar, Transformation. Universitas Hassanuddin: 2.
- ↑ Abidin 1971, pp. 165–166.
- ↑ Cummings 2007, p. 8.
- ↑ Hall 1965, p. 358.
- ↑ Ammarell, Gene (2002). "Bugis Migration and Modes of Adaptation to Local Situstions". Ethnology. 41 (1): 51–67. doi:10.2307/4153020. ISSN 0014-1828. JSTOR 4153020.
- ↑ Nor Afidah Abd Rahman. "Bugis trade | Infopedia". eresources.nlb.gov.sg. Linoyog ontok 2020-09-05.