کرمان یکی شه ایران ئی ملکی شاران اینت. (دمگی نام به پارسی باستان: کارمانیا[3]) یکی شه ایرانی مزن شاران و کرمانی ولایتی بُنجاه و یکی شه ایرانی مزنین ولایتان به ملکی جهل رودراتی تا کپته اینت .
| کرمان کرمان |
|
|---|---|
| — شار — | |
| دیگه نامان: کرمانیا, بووتیا, گیرمانیا | |
 |
|
| رواجین نام: ديار كريمان (پارسی په "کریمانی وطن"), ایستارانی وطن | |
  کرمان |
|
| چارنیمه گ: 30°17′ شمالی 57°05′ شرقی / 30.283° شمالی 57.083° شرقی | |
| ملک |  ایران |
| ولایت | کرمان |
| شارستان | شارستان |
| Bakhsh | Central |
| Founded | c. 3rd century A.D |
| مزن | |
| • Mayor | Abolghasem Seyfollahi |
| پراخی | |
| • شار | ۱۸۵ km۲ (۸۵٫۱۶ sq mi) |
| بُرزی | ۱٬۷۵۵ متر (۵٬۷۵۸ پا) |
| نپوس (2011Kiu) | |
| • شار | ۷۳۴,۴۴۱ [1] |
| - شار | ۸۲۱,۳۷۴ [2] |
| • Population Rank in Iran | ۱۰th |
| وختێ سیمسران | IRST (یوتی‌سی +۳:۳۰) |
| • لوار | IRDT (یوتی‌سی +۴:۳۰) |
| Postal code | 761 |
| پیش‌شماره تلفن | +98 34 |
| Main language(s) | Persian |
| ویب سایٹ | www.kermancity.kr.ir/ |
نامی ریشگEdit
تاریخEdit
دیم شه اسلاماEdit
پد شه اسلامEdit
رشد مساحت شهر در طول تاریخEdit
پایتخت بودن در دوره‌های مختلف تاریخیEdit
براساس آخرین تقسمات کشوری، استان کرمان دارای۲۲ شهرستان، ۶۳ شهر،۵۳ بخش و۱۴۳ دهستان است. شهرستان‌های آن عبارت‌اند از: انار، بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رابر، راور، رفسنجان، رودبارجنوب، ریگان، زرند، سیرجان، شهربابک، عنبرآباد، فهرج، قلعه گنج، کرمان، کوهبنان، کهنوج، منوجان،نرماشیر،ارزوییه.[4]
وضعیت طبیعیEdit
Template:Wp/bgn/نمودار آب و هوا
تابستان‌های کرمان نسبتاً خنک و زمستان‌های آن بسیار سرد است. بیشترین میزان بارش برف در شهر کرمان مربوط به سال ۱۳۵۱ بوده است که با ۴ روز بارش برف در این شهر ارتفاع برف به ۷۰ سانتی‌متر رسید.[5]
دینEdit
فرهنگEdit
قومیتEdit
زبان و گویشEdit
در شهر کرمان زبان اهالی زبان فارسی و لهجه کرمانی می‌باشد.[6] از آنجا که استان کرمان پهناورترین استان ایران است،[7][8] بدلیل مهاجرت اقوام مختلفی از جمله ترک، لر، لک و بلوچ به منطقه کرمان در طول تاریخ، تنوع زیادی در لهجه و گویش محلی در شهرستان‌های مختلف این استان نیز ایجاد شده و هم اینک گویش‌ها و لهجه‌های متفاوت و متنوعی در این استان به چشم می‌خورد.
کرمان از نگاه شاعران بزرگEdit
| چو بگذشت یک چند بر هفتواد | مر آن حصن را نام کرمان نهاد |
| کبوترخانه جان‌ها از او معمور گشت | پس چرا این زیره را من سوی کرمان می‌برم |
| هرچند کز روی کریمان خجلیم | غم نیست که پرورده این آب و گلیم | |
| در روی زمین نیست چو کرمان جایی | کرمان دل عالم است و ما اهل دلیم |
| که می‌برد به عراق این بضاعت مزجاة | چنانکه زیره به کرمان برند و کاسه به چین؟ |
| آنها که ندارن نم چشم و غم دل | خاصیت این آب و هوا را نشناسند |
| گر از ملک کرمان سرایم رواست | که هندوستانی خوش آب و هواست |
| ببال ای بر و بوم کرمان زمین | ز عزّ و شرف تا به چرخ برین | |
| زمین تو بالاتر از آسمان | مکان تو بالاتر از لامکان |
| اهل کرمان همه آسوده و فارغ ز بلا | کس بر ایشان نکند ظلم، چه پنهان چه ملا |
| اگر قماش شناسی برای فرش سرا | کدام قالی کرمان چو آب و جاروب است |
| حدیث خلد با شیرازیان، اکنون بدان ماند | که مشتی زیره، زی کرمان برند از بهر کرمانی |
| گرت هواست که هرگز به عافیت نرسی | غریب پرور و خودکش چو اهل کرمان باش |
خوراک و شیرینی‌های محلیEdit
کرمان همانند سایر شهرهای ایران، از انواع غذاهای سنتی و با طعم‌های متفاوت برخوردار است که برخی از آنها در مناسبت‌های ویژه و تعداد بسیاری نیز به شکل عادی در طی سال تهیه می‌شود.[9]
غذاهای محلیEdit
فالوده کرمانی، آش شولی (اوماچو)، روغن جوشی،چغوک بریزو، حلیم بادمجان، آش آماج، آش شلغم، آش جو (کرمانی)، آش مخلوط، آش کدو، آبگوشت کرمانی، توکی، گندم شیری، کاکل کنف شادانه، قاتق تخمه، قاتق، قاتق بنه، زیر جوش، کشک گردو، کشک یونجه، سردوش، اشکنه، کشک کدو، کشک سیب، گورماست، سیراب بنه، کله جوش، بز قرمه، کشک و بادمجان، نان پز، کاچی، قاتق شیر، برشتو، نان پر، نان چرب و شیرین، خرماست، خرما تخم مرغ،کپو ، روغن جوشی و چنگ مال بندانگشتی|150px|کلمپهٔ گردویی کرمان
شیرینی‌های محلیEdit
جاذبه‌های گردشگریEdit
جاذبه‌های تاریخیEdit
بندانگشتی|275px|مسجد جامع کرمان
- بازار کرمان: این راسته بازار از میدان ارگ شروع و به میدان مشتاقیه ختم می‌شود. هر بخش از بازار کرمان در زمان یکی از فرمانروایان این شهر ساخته شده و به خاطر برخی ویژگیهایش در ایران منحصربه‌فرد و دارای شهرت جهانی است. این بازار طولانی‌ترین راسته بازار ایران محسوب می‌شود.[10]
- آتشکده زرتشتیان: کرمان میزبان جمعیتی چند هزار نفره از زرتشتیان است. آتشکده زرتشتیان کرمان یکی از زیباترین آتشکده‌های جهان بشمار می‌آید. تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان نیز در این آتشکده جای دارد. کرمان یکی از معدود شهرهایی است که هنوز جشن سده (از جشن‌های ملی ایران) هر ساله ۱۰ بهمن ماه در آن برگزار می‌شود. جشن سده کرمان در فهرست آیین‌های ملی ایران ثبت شده‌است.[11]
- حصار شهر قدیم کرمان: از آثار ملی ایران و مربوط به دوره قاجاریه است.[12]
- بقایای دایناسورها.[13][14]
- یخدان مؤیدی برای ذخیره یخ در گذشته به کار می‌رفته‌است و در تقاطع خیابان ابوحامد و خورشید واقع است.[15]
بندانگشتی|275px|مسجد گنجعلیخان
جاذبه‌های طبیعیEdit
جاذبه‌های مذهبیEdit
موزه‌هاEdit
مراکز تفریحیEdit
مرکز خرید فایتون مرکزخریدفایتون همراه باثبت برند تجاری و با شعار " به مردم خدمت کن، به همین سادگی" به منظور ارائه خدمات بهتر و متنوع به همشریان و گردشگران داخلی و خارجی در فضائی زیبا و مفرح به مساحت 20.000 متر مربع و بهره مندی از پارکینگ بزرگ و اختصاصی در غرب شهر کرمان در موقعیت جمعیتی پر تراکم و در محدوده 2 بلوار و بزرگراه اصلی این شهر واقع در بلوار شهید صدوقی، با همت بلند موسسان و تلاش شبانه روزی و جوانمردانه بیش از 250 نفر پرسنل زن و مرد جوان طی 90 روز از آغاز طراحی و عملیات عمرانی، خرید و نصب تجهیزات، خرید و چیدمان اجناس، خرید-نصب و راه اندازی نرم افزار های مورد نیاز و ... در اولین روز بهار 1394 فروش آزمایشی خود را آغاز نمود و در روز عید سعید فطر با حضور جمعی از مسئولان رسما اقتتاح شد و با دعوت از هنرمندان مطرح میهن اسلامی و با حضور بیش از 4.000 نفر از شهروندان کرمانی طی برگزاری جشنی با شکوه فعالیت رسمی خود را آغاز کرد . شاید بتوان بدون اغراق گفت این راه اندازی و افتتاح آن هم با این کیفیت و رعایت استانداردها در تمامی زمینه ها خود رکوردی است. این مجموعه با فضای فروشگاهی 10.000 متر مربع و بارانداز و انبار 2.000 متر مربعی در سه طبقه کاملا استاندارد و مکانیزه و بیش از 30.000 قلم تنوع کالائی از برترین و معتبرترین شرکت ها و کارخانجات داخلی و خارجی در گروه های مبلمان و سرویس خواب، فرش، مواد غذائی، لبنی، آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی، صوتی و تصویری، کادوئی و تزئینی، صنایع دستی، پلاسکو، فرآوری و بسته بندی گوشت-مرغ-ماهی، کیترینگ غذای گرم، شیرینی، تولید انواع نان فانتزی، گیاهان زینتی و آپارتمانی، عطر و ادکلن، عینک، لوازم و پوشاک ورزشی، فست فود و فود کورت، پارک کودک و شهربازی سر پوشیده و پارک بادی کودکان و ... را در قالب باشگاه مشتریان با برگزاری جشن ها و هداء هدایای نفیس در قرعه کشی های فصلی و سالیانه به همراه تخفیفات ویژه به مردم و مشتریان ارائه می دهد. در طرح توسعه این مجموعه می توان به ساخت و راه اندازی زیر مجموعه های متعدد شامل پارک آبی سرپوشیده، بیلیارد و بولینگ، پاتیناژ، اسکواش، سالن اجتماعات و همایش ها، رستوان ایتالیایی و سنتی اشاره کرد؛ همچنین فایتون در نظر دارد به عنوان یک مجموعه زنجیره ای در آینده نه چندان دور اقدام به راه اندازی شعب دیگر خود در سطح استان و کشور نماید ، از این رو آمادگی خود را جهت سرمایه گذاری و تعامل با سایر گروه های تجاری و اقتصادی کشور اعلام می دارد.
حمل و نقلEdit
بیمارستان نوریهEdit
نگارخانهEdit
گنبد جبلیه
میدان گنجعلیخان
میدان گنجعلیخان
مدرسه گنجعلیخان
باغ شاهزاده
مسجد جامع
گنبد آرامگاه شاه نعمت الله ولی
بازار مسگرها
یخدان مویدی
ارگ (قلعه) راین
قلعه دختر
- Gholi - beik.jpg
تخت درگاه قلی بیگ
بوستان‌های شهری کرمان
درب ورودی اداره معارف و اوقاف کرمان
- ↑ Template:Cite web
- ↑ Template:Cite web
- ↑ فرهنگ فارسی معین
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، جدول عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری شهریور ۱۳۸۹
- ↑ [ https://web.archive.org/web/20140326060057/http://pendar.net/album/kerman-snow-92-1#11 بارش سنگین برف در کرمان]
- ↑ https://archive.today/20130108091058/http://www.kermancity.kr.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=41&Itemid=491
- ↑ https://web.archive.org/web/20120912181239/http://www.jjtvn.ir/display_full.aspx?data_id=13333
- ↑ https://web.archive.org/web/20120628115640/http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1550711
- ↑ شهرداری کرمان، غذاهای محلی
- ↑ بازارها و کاروانسراهای کرمان
- ↑ سایت خبری پارسینه، جاذبه‌های گردشگری کرمان
- ↑ Template:یادکرد وب
- ↑ ایران صدا / رادیو فرهنگ - خبر
- ↑ خبرگزاری مهر / رد پای دایناسورها در کرمان در حال نابودی است
- ↑ سایت جامع گردشگری