اؤگانستان(پہ دَری:افغانستان) یکے چہ آسیایی ملکان اِنت کہ مہ ھُشکیءِ تۏکئن ءُ پہ ھچ دریائے راھی نݔست اِنت اؤگانستان چہ رۏکپتی نݔمگا گۏن اݔرانا ءَ چہ زرباری ءُ رۏدرآتکی نݔمگا گۏن پاکستانا چہ گۏریچی نݔمگا گۏن تاجیکستان، اوزبکستان ءُ تورکمنستانا ءُ چہ گۏریچی رۏدرآتکی نݔمگا گۏن چینا امساھیگ اِنت۔ اؤگانستان سرڈگارءِ پراھی۶۵۲،۸۶۰ چارسریکی کیلومتر اِنت کہ چہ مزنیئا دگنیاءِ چل ءُ یکمی کشور اِنت، اؤگانستانءِ مردمانءِ گݔگ ۴۰ ملیونا چہ گݔش اِنت۔
اؤگانستانءِ اسلامی امارت | |
|---|---|
 درپشۏک
| |
| گشتانک: لا إله إلا الله، محمد رسول الله Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh "ھچ دگہ ھاوندے پہ گئید چہ اللہئا نݔست اِنت ءُ مھمد آیی دݔم داتگݔن اِنت." (شھادت) | |
| راجی سرۏد: دا د باتورانو کور Dā Də Bātorāno Kor "ادا دلݔرانءِ سرڈگار اِنت" | |
.svg) _-_AFG_-_UNOCHA.svg) | |
| پئیم | UN member state under an unrecognized government |
| کلات | کابل 34°31′N 69°11′E / 34.517°N 69.183°E[1] |
| مسترݔن شار | کابل |
| رسمیئݔن زبان | |
| کؤم (2019 unofficial estimates)[lower-alpha 1] | |
| دین (2015) |
|
| مردمانءِ نام | اؤگان[lower-alpha 2] |
| ھکومت | دلگاھی ھکومت توتالیتر[5] provisional theocratic Islamic emirate[6] |
• مزن کماش | ھئیبتولاہ آھوندزادہ |
• سروزیر | ھسن آھوند (سرپرست) |
| ابدولھکیم ھککانی | |
| کانود اݔرکنۏک | None[lower-alpha 3] |
| بنݔنگءِ گوستانک | |
| 1709–1739 | |
| 1747–1823 | |
• امارت | 1823–1839 |
| 1839–1842 | |
| 1842–1926 | |
| 27 May 1863 | |
| 26 May 1879 | |
• آجویی | 19 August 1919 |
• پادشاھی | 9 June 1926 |
• جمھۏری | 17 July 1973 |
| 27–28 April 1978 | |
| 28 April 1992 | |
| 27 September 1996 | |
| 26 جۏن 2004 | |
| 15 آگوست 2021 | |
| Area | |
• دراھیگݔن | Template:Convert (40th) |
• Water (%) | negligible |
| مردمانءِ گݔگ | |
• 2022
ھنیگݔن |  38,346,720[11] (37th) |
• گݔگ | Template:Convert |
| ملکی جۏڈݔنگ یا GDP (ززب یا PPP | 2020 estimate |
• دراھیگݔن | $81.007 billion[12] |
• پہ مردمءِ سابا | $2,459[12] |
| ملکی جۏڈݔنگ یا GDP (دپءِ ھبر) | 2020 estimate |
• دراھیگݔن | $20.136 billion[12] |
• مردمءِ سابا | $611[12] |
| انسانانءِ دݔمروی یا HDI (2021) |  0.478[13][14]low · 180th |
| پول | اؤگانی ( افغانی) (AFN) |
| وھد ءُ ٹݔم | UTC+4:30 Lunar Calendar[15] (اؤگانستانءِ ٹݔم) |
| DST is not observed[16] | |
| رانندگیءِ نݔمگ | راست |
| گوانکویی کد | +93 |
| ایزو 3166 ءِ کد | [[ISO 3166-2:رده:صفحه ویکیپدیا با کشور مبهم|رده:صفحه ویکیپدیا با کشور مبهم]] |
| اینترنتی کد | .af |
نامبندی edit
اؤگانستان چہ دو «اؤگان» ءُ «ـِستان» ءِ ناما نام بندگ بیتگ کہ اؤگان یک راجے نام اِنت گہ اے ملکءِ تۏکا چہ پھکان گݔشتر اَنت ءُ ـِستان ھما چیز اِنت کہ گُش ایت اۏدا باز ھست اِنت
گۏریچی بلۏچستان edit
| آسیای ملکان | |
|
اؤگانستان • هندوستان • اݔران • عربستان • تاجیکستان • کرگیزستان • اردن • کتر • سوریه • ازبکستان • لبنان • ایراک • بحرین • کویت • امارتی متحده عربی • پلستین • بنگلادیش • پاکستان • تایوان • جنوبی کوریا • ترکمنستان • منگولیا • کامبوج • اندونزیا • مالزیا • شمالی کوریا • اوممان • ویتنام • سنگاپور • پیلیپن • جاپان • چین • بوتان • کزاکیستان • نیپال • تایلند • |
.svg)
|
سرچممگ edit
- ↑ [[[:Template:Wp/bcc/Geonameslink]] Islamic Republic of Afghanistan] in [[[:Template:Wp/bcc/Geonamesabout]] Geonames.org (CC BY)]
- ↑ Lua error in Module:Wp/bcc/Citation/CS1 at line 4421: attempt to index field 'date_names' (a nil value).
- ↑ Dictionary.com. The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. Reference.com (Retrieved 13 November 2007).
- ↑ Dictionary.com. WordNet 3.0. Princeton University. Reference.com (Retrieved 13 November 2007). Template:Wp/bcc/Webarchive
- ↑ *{{Wp/bcc/Cite journal |last1=Sakhi |first1=Nilofar |title=The Taliban Takeover in Afghanistan and Security Paradox |journal=Journal of Asian Security and International Affairs |date=December 2022 |volume=9 |issue=3 |pages=383–401 |doi=10.1177/23477970221130882 |s2cid=253945821 |quote=Afghanistan is now controlled by a militant group that operates out of a totalitarian ideology.
- ↑
- Choi, Joseph (8 September 2021). Template:Citation/make link. The Hill. https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises.
- Bezhan, Frud (7 September 2021). Template:Citation/make link. Radio Farda (Radio Free Europe/Radio Liberty). https://gandhara.rferl.org/a/afghanistan-taliban-government-figures/31448372.html.
- George, Susannah (18 February 2023). Template:Citation/make link. The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/interactive/2023/afghanistan-taliban-islamic-law-rights/.
- ↑ Kraemer, Thomas (27 November 2022). Template:Citation/make link. JURIST. https://www.jurist.org/news/2022/11/afghanistan-dispatch-taliban-leaders-issue-new-orders-on-law-making-process-enforcement-of-court-orders-from-previous-government/.
- ↑ Dawi, Akmal (28 March 2023). Template:Citation/make link. Voice of America. https://www.voanews.com/a/unseen-taliban-leader-wields-godlike-powers-in-afghanistan-/7026112.html.
- ↑ Lua error in Module:Wp/bcc/Citation/CS1 at line 4421: attempt to index field 'date_names' (a nil value).
- ↑ Central Statistics Office Afghanistan
- ↑ Template:Wp/bcc/Cite CIA World Factbook
- ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 Lua error in Module:Wp/bcc/Citation/CS1 at line 4421: attempt to index field 'date_names' (a nil value).
- ↑ Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World. United Nations Development Programme. 2022. p. 284. ISBN 9789211264517. Archived from the original on 2022-10-09. Retrieved 24 September 2022. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Archived from the original on 2022-10-09. Retrieved 16 December 2020. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ Template:Citation/make link. Hasht-e Subh Daily. 2022-03-26. https://8am.af/eng/taliban-changes-solar-year-to-hijri-lunar-calendar/.
- ↑ Lua error in Module:Wp/bcc/Citation/CS1 at line 4421: attempt to index field 'date_names' (a nil value).
Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found