Jigawa ìre ama-mkpulu me Naijiria agan̄ inyọn̄. Ama-ibot kan̄ mè ama-ile òmimin ichit ìre Dutse. Efieek ijọn̄ me agan̄ inyọn̄ mbum-ura me lek Kano isa ichili ama-mkpulu yi me Ọgọs acha 1991. Ìkaan̄ ama-mkpulu ija 27. Ama-mkpulu ìtatap ikana ọmọ ìre Kano mè Katsina me agan̄ inyọn̄ ichep-ura, Bawuchi me agan̄ ichep-ura mè Yobe me agan̄ inyọn̄ mbum-ura. Me agan̄ inyọn̄ ke îche okike ijọn̄ mèlek ido Nijê.
[Ogugo, egop, ogugo-ijọn̄]
Ọmọ ore òso jeeta òmimin ichit me etete ama-mkpulu 36 cha ìkup me Naijiria. Otoko ìwawa ichit me emen kan̄ ìre ebi Awusa mè ebi Fulani.<ref4> Owuwa ebi ìluk me Jigawa ìre ebi musilim;<ref4> ene inen mè inen gaalek ere Kiristien. Ọmọ ore ge me lek ama-mkpulu akọp mè iba ekisabe ikan Sharia ikpulu. Inu ge òsisibi isi me ama-mkpulu yi ìre ogugo egwookbe me emen nkorok "Dutsen Abuden" òkup me Birnin Kudu; mîweek iriọọn̄ ibe ogugo cha ekup akarake emen mgbọ Aya Ukot Mgbọ Ewuuk [New Stone Age/Neolithic period].<ref6,7>
Ugwem-mbubek ama-mkpulu yi ìchubọk ibieen̄ me lek iwop-uko. Sa me ike lek ijọn̄ ya okupbe ke ìbore èwê [semi-arid], ebi ene mîkimalek isibi isi ama-mkpulu ìkukup ikana ọmọ, kire Kano, isi iweek ikwaan̄ ema eberọ me mgbọ mgbọ iwop-uko orakabe.<ref9> Ijọn̄ mêkọtbe isa iwop uko înan me emen ama-mkpulu yi; echi mêkọtbe mun̄-ile [floods] ìkisisisaak.<ref10> Me acha inen chi ìraraka, gọlọgọlọ ìkpọkpọ ikikup me etete ebi uko mè ebi Fulani ìkisa anam ijijen̄e, mije ijọn̄ òbokọt itibi inu.<ref11>