Wy/vep/Piter

Piter (ven.: Санкт-Петербург) om sur' lidn Venäman öbokas, Nevan jogensus da Suomen lahten randal. Om toine lidn Venämas ristituiden mödhe.

Tulgat tervhin Piterhe!

Piter om kaikiš pohjoižemb lidn-millioner mail'mas. Sen aluz om pandud 1703-žes vodes Petral Surel, se oli Venäman imperijan pälidnan.

Nece om lujas čoma lidn, suren kanaloiden, muzejiden, kul'turižiden sauvusiden lugunke. Migo vot millionad ristituid kaiked mail'madme ajadas tänna; „Venäman kul'turpälidn“ om kaikiš populärižemb turistine oigendamine meiden valdkundas.

Otta pähä

Pidab

Ermitaž-muzei

Toižiden Venäman lidnoišpäi erineden, Piterel om lujas nägub evropine nägu da rahoikaz sauvomižplaniruind. Piter erineb ei vaiše vanhoiš venälaižiš, no i tipižiš Evropan lidnoišpäi: avarad irdad da torgud, sur' vezištoiden (kut londuseližed, muga i ratud) da sariden lugu, venälaižen koloritan alatonad.

Piterel om äi oficialitomid da runoištnimid: Pohjoine Pal'mir (Северная Пальмира), Pohjoine Venecii (Северная Венеция), Pohjoine pälidn (Северная столица), Kul'turpälidn (Культурная столица), Lidn Neval (Город на Неве), Vauktoiden öiden lidn (Город белых ночей), Petran lidn (Град Петров) da toižed. Sijaližed eläjad kuctas ičeze lidnad Piter-nimeks (Питер), nece-žo nimi kävutase vepsän keles-ki kuti pä- (da üks'jäine) nimi.

Piterin geografine sijaduz laskeb nägištada vauktoiden (polärižiden) öiden nägused (semendkuspäi elokuhusai).

Istorii

Piteren aluz om pandud vn 1703 semendkun 27. päiväl Petral Surel kuti lidnuz Nevanjogel Pohjoižen voinan aigan Ročinmanke. Jäl'ghižiš voziš Piter jatki vahvduda, a 1712-žes vodes linni Venäman pälidnaks.

Lidnan sauvondha ühtnediba mugomad tetabad arhitektorad kuti Karl Rossi, Bartolomeo F. Rastrelli, Domeniko Trezini, Džakomo Kvanegi da toižed.

Piteriš ozaižihe äjad znamasižed istorižed tegod: Dekabristoiden torok (1825), «Verekaz pühäpäiv» (1905) da kaik koume XX-žen igän augun rahvahanrevolücijad (1905-žes da kaks' 1917-žes vodes).

1918-žes pälidn om sirdud Moskvaha, no Piter om jäi toižen lidnan znamoičendan mödhe. Siloi lidn om udesnimitadud Leningradaks (Ленинград), 1991-žehe vodehesai.

Toižen mail'man voinan aigan lidn vägimeheližikš kandoi 871 blokadan päivid.

Joged, kanalad, sildad

Sur' Neva

Piter om saudud Nevanjogen del'tal. Nece jogi om alaštoitab jogensarakoiden da ližžžajogiden suren lugud.

Nevan jogensarakod oma Sur' Neva, Pen' Neva, Sur' Nevk, Pen' Nevk da Kesknevk. Toižed päjoged oma Fontank, Moik, Präžk, Monastirk, a mugažo Smolenk, Ždanovk, Karlovk, Krestovk, Ohtanjogi da Okkervil'. Kaikiš znamasižembiš kanalad oma Gribojedovan kanal, Krükov, Admiraltine da Obvodnii.

Sildoiden radon grafik

Sild	Avaiduz
	ezmäine	toine
Sildad Nevas päliči
Sur' Obuhovan sild	avaiduseta	—
Volodaran sild	02:00—03:45	04:15—05:45
Suomalaine raudtesild	02:20—05:30	—
Aleksandran Nevskijan sild	02:20—05:10	—
Petran Suren sild	02:00—05:00	—
Valamižsild	01:50—04:40	—
Stroican sild	01:40—04:50	—
Sildad Sures Nevkas päliči
Sampsonijan sild	02:10—02:45	03:20—04:25
Grenaderan sild	02:45—03:45	03:20—04:50
Kantemirovskan sild	02:45—03:45	04:20—04:50
Sildad Penes Nevkas päliči
Biržan sild	02:00—04:55	—
Tučkov-sild	02:00—02:55	03:35—04:55
Sildad Sures Nevas päliči
Pert'kulun sild	01:25—04:55	—
Marijanpäivän sild	01:25—02:45	03:10—05:00

Praznikad

„Sanadal'žed purehed“-praznik

Piterin eläjiden päpranikad oma:

• 1. viluku — Uz' voz'
• 18. viluku — Blokadan urdandan päiv
• 27. viluku — Täuden blokadan urdandan päiv
• 9. semendku — Vägestusen päiv
• 27. semendku — Lidnanpäiv
• 3. kezakun sobat — Sanadal'žed purehed

Klimat

Ku	Temperatur, °C			Sadegiden norm, mm
	Keskminimum	Keskmäine	Keskmaksimum
Viluku	-10.5	-7.8	-4.8	37
Uhoku	-10.6	-6.9	-4.6	30
Keväz'ku	-6.9	-2.2	0.0	34
Sulaku	-0.2	4.0	7.4	33
Semendku	5.7	10.9	14.7	37
Kezaku	10.8	15.6	19.4	57
Heinku	13.9	17.7	22.0	77
Eloku	12.5	16.2	20.1	80
Sügüz'ku	7.9	11.1	14.5	69
Reduku	2.8	5.7	7.7	66
Kül'mku	-2.4	0.1	1.6	55
Tal'vku	-7.3	-4.6	-2.5	50
Keskznamoičend vodedme	1.4	5.0	8.1	625

Lidnas om neps, meriklimat. Tobjimalaz sä Piteriš om pil'vekaz, hämärakaz, i lujas toižetui. No ühtes necenke, sijaline sä om relätivižikš läm', toižiš lidnoišpäi erineden neciš leveduses (60° p. l.).

Periodižikš (kus-se kerdan vodes) libutas sur'vezid.

Ei unohtam vaukted öiden polhe. Piter om korktoiden levedusiden südäimes, kus Päiväine ei tulgab alemba gorizontan. Sezon — 11. kezakuspäi 2. heinkuhusai, hot' nece näguz vedase hätkemba (semendkuspäi). Ei pästkat homaičuseta!

Infokeskuz turistoile

Ezmäine turistine infokeskuz Venämas om sättud arni Piteriš, 2000-žes vodes. Päofis Sadirdas, 14. k., a mugažo pavil'jon Pert'kulun torgus, 12. k.

Kontaktad:

• Saitad — visit-petersburg.ru da www.ispb.info (venä- i anglijan kelil)
• Akkaunt Twitter:as — https://twitter.com/visitpetersburg
• Akkaunt VKontakte:s — http://vk.com/VisitPetersburg
• Akkaunt Facebook:as — http://facebook.com/VisitPetersburg
• Elektropočt — info@ispb.info
• Telefon — +7 (812) 310-28-22, faks — 310-22-31, 310-82-62

Rajonad

Piteriš om 18 ranojad (kart numeracijanke om oiktalpäi): Admiraltejskii (1), Vasileostrovskii (2), Viborgan (3), Kalininan (4), Kirovan (5), Kolpinon (6), Krasnogvardeiskii (7), Krasnosel'skii (8), Kronštadtan (9), Kurortan (10), Moskvan (11), Nevan (12), Petrogradan (13), Petrodvorecan (14), Merenrandaine (15), Puškinan (16), Frunzen (17) da Keskuzrajon (18).

No mugažo oigetam i al'ternativine jagandan variant, enamb kožujid turistoile (kc. hura kart):

• 1. Piterin keskuz
• 2. Petrlidnan lapt
• 3. Vasil'jevan sar'
• 4. Pohjoine
• 5. Suvi
• 6. Oiged Nevan rand

Kut ajada

Lendimedme

Piteriš om «Pulkovo»-rahvahidenkeskeine lendimport. Päiči internacionaližiš, Pulkovos om i sijaližed reisad.

• sait — http://www.pulkovoairport.ru/
• informacii reisoiden polhe — +7 (812) 704-38-22 («Pulkovo-1»), +7 (812) 704-34-44 («Pulkovo-2»)
• biletoiden pakitoituz — +7 (812) 572-12-72

Rahvahidenkeskeižed reisad

Ezimeletaden, nece ei ole käskinformacii, no... joga statjal.

Reisan №	Maršrut	Nedalin päiväd	Lenduz lidnaspäi	Lenduz lidnha	Matkaig	Aviakompanii	Laiv
AB8484	Berlin (Tegel') — Piter	jogapäiväline	14:30	16:45	2:15	Air Berlin	Boening 737-8
AB8485	Piter — Berlin (Tegel')	jogapäiväline	17:30	19:50	2:20	Air Berlin	Boening 737-8
UN420	Berlin (Tegel') — Piter	pätnič	15:50	18:00	2:10	Transaero	Boening 737-5
UN419	Piter — Berlin (Tegel')	pätnič	12:35	14:50	2:20	Transaero	Boening 737-5
BA878	London (Hitrou) — Piter	jogapäiväline	12:35	16:00	3:25	British Airlines	Airbus A320
BA879	Piter — London (Hitrou)	jogapäiväline	17:00	20:40	3:40	British Airlines	Airbus A320
FV300	London (Hitrou) — Piter	sobat	17:00	20:15	3:15	Rossija	Boening 737-5
FV299	Piter — London (Hitrou)	sobat	12:35	15:50	3:15	Rossija	Boening 737-5
FV298	London (Gatvik) — Piter	ezmärg, koumanz'päiv, pühäpäiv	14:10	17:35	3:25	Rossija	Boening 737-5
FV297	Piter — London (Gatvik)	ezmärg, koumanz'päiv, pühäpäiv	09:35	13:00	3:25	Rossija	Boening 737-5

Kaičijad märad

Tarbhaižikš

• Ekskursijad änetamižes
• Lidnanpanoramad