Wt/zea/neme

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands nemen en Oudnederlands neman van Oergermaons *nemaną. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *nem-, *nom- 'toebedêle'; varre verwant mee nommer en nomaode.

Omschrievienge

neme werkwoôrd

1. oppakke, griepe
2. toeëigene, wè of nie rechtens
3. (ruug) naoie, seksueêl binnegae

Uutspraek

[ˈneːmə ~ ˈneɪmə]

Vervoegienge

infinitief	neme(n)
gerundium	te nemen(e)
tegewoordigen tied	ik neem	oôns neme(n)
	jie neem(t) (neme)	julder neme(n)
	'ie neem(t)	'ulder neme(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie nam	oôns, julder, 'ulder naeme(n), naomen
gebieënde wieze	neem(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	nemende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)enome(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afwiekende vervoegiengen:

• naem flejen tied ienkelvoud: 'Eintjessand
• namme flejen tied meêrvoud: Goereê-stad
• enomme voltoôid deêlwoôrd: Goereê-stad

Uutdruksels

• Laet je nie neme, kiekt uut dan ze de zot nie mee je steke

Varianten

• nemen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• neem, nē, nēm, nēn Neger'ollands
• nemek Skepi

Vertaeliengen

griepe

• Afrikaons: neem
• Araobisch: أَخَذَ (ʾaẖaḏa)
• Berbice-Nederlands: tua
• Chinees (Mandarijn): 拿 (ná), 取 (qǔ)
• Duuts: nehmen
• Esperanto: preni
• Frans: prendre
• 'Ebreêuws: לָקַח (lakách)
• Hindi: लेना (lenā)
• Iengels: take
• Italiaons: prendere
• Japans: 取る (とる, toru), つかむ (tsukamu)
• Latijn: capere
• Limburgs: numme enz.

• Nederlands: nemen
• Nedersaksisch/Platduuts: nemen, nemmen enz.
• Oudgrieks: λαμβάνω (lambanoo)
• Poôls: brać, wziąć imp.-perf. paer
• Portugees: tomar, pegar
• Russisch: брать (bratʹ), взять (vzjat') imp.-perf. paer
• Skepi: nemek
• Spaons: tomar, coger
• Swahili: kuchukua
• Turks: almak, tutmak
• Westerlauwers Vries: nimme
• West-Vlaems: nemen
• Zweeds: fatta, gripa, ta

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 618

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'nemen'