ಕಟ್ಟೆ [ನಾಮ ಪದ]
ಸಮಾನಾರ್ಥ ಪದೊಲು
- ಕಟ್ಟೆ; ಗಟ್ಟೆ; [ನಾಮ ಪದ]
ಅರ್ಥ
- = (೧) ಮರದ ಸುತ್ತ ರಚಿಸಾದಿನ ದಿಬ್ಬ/ದಿಣ್ಣೆ. [ಅ] ಕೆದು/ಗುವೆಲ್ದ ಸುತ್ತ ಕಟಿನ ರಚನೆ-ಕಟ್ಟೆ
- = (೨) ತಡೆ; ವಾಹನದ ಚಕ್ರ ತಿರುಗುದು ದುಂಬು ಪೋವಂದಿಲೆಕ್ಕೊ ಅಡ್ಡ ದೀಪಿನ ತಡೆ-ಕಟ್ಟೆ
- = (೩) ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂದ ಕಪ್ಪು ಬೊಲ್ದು ಅಂಕಣೊಲು [ಅ] ಸಂಗೀತೊಡು ಶ್ರುತಿತ ಮಾನ.
- = (೪) ಸುಂಕ ಸಂಗ್ರಹದ ಕಟ್ಟೆ; (ಅ)ಕೊತ್ತಲಕಟ್ಟೆ; (ಆ)ಟಪಾಲ್ ಕಟ್ಟೆ.
- = (೫) ಪೂ ಬುಡುದು ಬುಲೇದ್ ನುಂಗ್'ದಿನ ಬೆದುರು.
- = (೬) ಮಲ್ಲ ಪಿಜಿನ್ ; ಗೊಲ್ಲೆ;ಪುಣ್ಕುಡೆ;ಮುಡವೆ; ಉರಿಕಟ್ಟೆ;ಮಂಡೆಕಟ್ಟೆ.;ಕಟ್ಟೆ ಪಿಜಿನ್.
- = (೭) ಚೆನ್ನೆ ಮಣೆತ ಒಂಜಿ ಗೊಬ್ಬು
- = (೮) ಶರೀರ; ಅಂಗ
- = (೯) ಆಣೆಕಟ್ಟೆ
ಪದಮೂಲ
ಕಟ್ಟೆ> ಗಟ್ಟಿ (ದ್ರಾವಿಡ)
ಬಳಕೆಲು
(ಅ) ಪಾಡ್ದನ- ಪಾತೆರ
- " ಧರ್ಮದ ಕಟ್ಟೆಡ್ ಪುಣ್ಯೊಗು ನೀರ್ ದೀದ್ ಕುಲ್ಲುದುಂಡು ಬಿರಮನ ಮಾಣಿ" (ಪಾಡ್ದನ)
- " ಕಟ್ಟೆ ಕೆರೆ ಮಲ್ಪಾದ್ ಕೊರುದು ಬೆನ್ನಿ ಬೆನೊಂದುಲ್ಲೆರ್" (ಪಾಡ್ದನ)
- .[ಕಡಲ್] " ಕಟ್ಟೆದಾಂತಿ ಕೆದು". (ಎದುರುಕತೆ)
- [ಶರೀರ] "ಪಕ್ಕಿ ಕೋಕಯಿಡ್ ಆಯನ ಕಟ್ಟೆಗ್ ಕೊಡತ್ಂಡ್" (ಪಾತೆರ)
(ಆ) ನುಡಿಕಟ್ಟುಲು
- " ಕಟ್ಟೆದ ನೇಮ"
- "ಕಟ್ಟೆ ಪೂಜೆ"
- "ಕಟ್ಟೆಗ್ ಪೋಪುಣ" [= ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಲು ಪಿದಯಿ ಕುಲ್ಲರೆ- ಮಲವಿಸರ್ಜನೆಗ್- ಪೋಪಿನಿ]
- "ಕೊತ್ತಲಕಟ್ಟೆ"
- "ಸುಂಕದ ಕಟ್ಟೆ"
- 'ಟಪಾಲು ಕಟ್ಟೆ"
- ಬೆದಿರ್- "ಕಟ್ಟೆ ಫೋಪಿನಿ"; "ಕಟ್ಟೆ ಪತ್ತುನಿ'
- "ಕಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟುನೆ"'/"ಕಟ್ಟೆ ಗೊಬ್ಬುನೆ" (ಚೆನ್ನೆ ಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುಲು)
- "ಉರಿಕಟ್ಟೆ"/ "ಮಂಡೆಕಟ್ಟೆ" (ಮಲ್ಲ ಪಿಜಿನುಲು)
ಅನುವಾದ
- ಕನ್ನಡ: (೧) ಕಟ್ಟೆ-ಮರದ ಸುತ್ತದ ದಿಬ್ಬ; ಕೆರೆ ಬಾವಿಯ ಕಟ್ಟೆ (೨) ತಡೆ; ವಾಹನದ ಚಕ್ರಗಳು ಜಾರಿ ಹೋಗದಂತೆ ಅಡ್ಡ ಇಡುವ ಮರದ ತುಂಡು (೩)ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂ ಕಪ್ಪು ಬಿಳಿ ಅಂಕಣಗಳು; ಶ್ರುತಿಯ ಮಾನ (೪)ಸುಂಕದ ಕಟ್ಟೆ (೫) ಹೂಬಿಟ್ಟು ಬಲಿತ ಬಿದಿರು (೬) ದೊಡ್ಡ ಇರುವೆ, ಗೊದ್ದ (೭) ಚೆನ್ನೆ ಆಟದ ಮಣೆ (೮) ಶರೀರ (೯) ಆಣೆಕಟ್ಟು.
- English: (1) Pedestal around trees; parapet of well or pond (2).A piece of wood kept under wheel tyres to prevent rolling of the vehicle (3) White and Black keys in a harmonium (4).Toll collection booth/post (5) Overgrown and dried up bamboo tree (6) Large ants (7) Chenne mane- a rural game (8) Human body (9) Dam across a river.
ಉಲ್ಲೇಖ
- ತುಳು ನಿಘಂಟು (1992) Tulu Lexicon. Volume 2.ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಸಂಶೋಧನ ಕೇಂದ್ರ, ಎಂ.ಜಿ.ಎಂ.ಕಾಲೇಜು,ಉಡುಪಿ-576 102 ಸಂಪುಟ 2: ಪುಟ 612-613.