Bend • Edat • İnterceksiyon • Name • Keshurêndi • Qesegirêdoğe • More • Sıfet • Waxtqese • Zemir • Zerfe
Waxtqese, çekuya ke zon de ‘hal, kerden u biyaena’ çi ya ki mordemi ifade kena.
Antene edit
Zazaki de waxtqesey gorê kes, amare, waxt, modus u cınsi ancinê.
Rabırriyaene edit
Cumla de caguretena waxtqesu ra gore, wextqesê pırri u waxtqesê yardımkerdoği estê.
Hetê awankerdışi ra ki waxtqesey bırrinê ra (yanê rıstım, cumla de caguretene u mane).
Aktif u pasif edit
Zazaki de dı cınsê waxtqesu estê, nê aktif u pasifê. Halê waxtqesu hetê kerdoği ra 'aktif'o u hetê biyaoği ra ki 'pasif'o.
Transitif u intransitif edit
Gorê halê waxtqısu be obje ra, waxtqesey bırrinê ra dı grubu. Nê waxtqesê transitif u intransitifê. Waxtqesê ke objeo direkt cênê cıra waxtqesê transitifi, iyê ke objeo direkt nêcênê ki cı ra waxtqesê intransitifi vacinê.
Partizip edit
Waxtqesu ra gorê zemirunê kesu ra partizipi yenê meydan. Nê yenê mana sıfet u namu. Nine ra dı hali estê, nê agentivpartizip u präteritalpartizipê.
| Partizip | neri | mayki | xeylê | |
|---|---|---|---|---|
| Agentivpartizip | -oğ | -oğe | -oği | |
| Präteritalpartizip | -e | -iye | -ey |
Waxtqesu ra vırastena namu edit
Eke rıstımê waxtqesu ra dıme peybend -ış ame, nê benê name. Labelê mesderê waxtqesu ki mordem şikino (cumla de) zê namu bıcêro.
Mesder edit
Mesderê waxtqesunê Zazaki ebe peybend -ene qedino. No peybend bestino ra rıstımê (waxtê veriê) waxtqesu.
Rıstımê waxtqesu edit
Zazaki de hirê rıstımê waxtqesu estê.
| Rıstımê waxtê nıkay | Rıstımê waxtê veri | Rıstımê modusê wastene |
|---|---|---|
| -en- | -ø-, -d-, -t-, -ıt-, -na-, -a-, -iya-, -niya- | bı-…rıstımê waxtqısey (bê rıstımê waxtê veri) |
Waxtqesê Zazaki ebe rıstımê waxtê veri u peybend -ene vıracinê. Nine ra Zazaki de heşt grubi estê:
- Rıstımê waxtê veri be -ø-
- Rıstımê waxtê veri be -d-
- Rıstımê waxtê veri be -t-
- Rıstımê waxtê veri be -ıt-
- Rıstımê waxtê veri be -na-
- Rıstımê waxtê veri be -a-
- Rıstımê waxtê veri be -iya-
- Rıstımê waxtê veri be -niya-