АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
[ӏ] + -э + [къу] + -э + [бж] + -э + [къу] + -э + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏэкъуэбжэкъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏэкъуэбжэкъуэн
щымыӀэныгъэ:
мыӏэкъуэбжэкъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэн
уӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн
дыӏэкъуэбжэкъуэн
фыӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэн
умыӏэкъуэбжэкъуэн
мыӏэкъуэбжэкъуэн
дымыӏэкъуэбжэкъуэн
фымыӏэкъуэбжэкъуэн
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏэкъуэбжакъуэ!
фыӏэкъуэбжакъуэ!
щымыӀэныгъэ:
умыӏэкъуэбжакъуэ!
фымыӏэкъуэбжакъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среӏэкъуэбжакъуэ
уреӏэкъуэбжакъуэ
иреӏэкъуэбжакъуэ
дреӏэкъуэбжакъуэ
фреӏэкъуэбжакъуэ
иреӏэкъуэбжакъуэ
щымыӀэныгъэ:
сремыӏэкъуэбжакъуэ
уремыӏэкъуэбжакъуэ
иремыӏэкъуэбжакъуэ
дремыӏэкъуэбжакъуэ
фремыӏэкъуэбжакъуэ
иремыӏэкъуэбжакъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соӏэкъуэбжакъуэ(р)
уоӏэкъуэбжакъуэ(р)
мэӏэкъуэбжакъуэ(р)
доӏэкъуэбжакъуэ(р)
фоӏэкъуэбжакъуэ(р)
мэӏэкъуэбжакъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэркъым
уӏэкъуэбжакъуэркъым
ӏэкъуэбжакъуэркъым
дыӏэкъуэбжакъуэркъым
фыӏэкъуэбжакъуэркъым
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
уӏэкъуэбжакъуэ(р)т
ӏэкъуэбжакъуэ(р)т
дыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
фыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъым
уӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъым
ӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъым
дыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъым
фыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъым
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуащ
уӏэкъуэбжэкъуащ
ӏэкъуэбжэкъуащ
дыӏэкъуэбжэкъуащ
фыӏэкъуэбжэкъуащ
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуакъым
уӏэкъуэбжэкъуакъым
ӏэкъуэбжэкъуакъым
дыӏэкъуэбжэкъуакъым
фыӏэкъуэбжэкъуакъым
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуат
уӏэкъуэбжэкъуат
ӏэкъуэбжэкъуат
дыӏэкъуэбжэкъуат
фыӏэкъуэбжэкъуат
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуатэкъым
уӏэкъуэбжэкъуатэкъым
ӏэкъуэбжэкъуатэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуатэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуатэкъым
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъащ
уӏэкъуэбжэкъуэгъащ
ӏэкъуэбжэкъуэгъащ
дыӏэкъуэбжэкъуэгъащ
фыӏэкъуэбжэкъуэгъащ
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъакъым
уӏэкъуэбжэкъуэгъакъым
ӏэкъуэбжэкъуэгъакъым
дыӏэкъуэбжэкъуэгъакъым
фыӏэкъуэбжэкъуэгъакъым
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъат
уӏэкъуэбжэкъуэгъат
ӏэкъуэбжэкъуэгъат
дыӏэкъуэбжэкъуэгъат
фыӏэкъуэбжэкъуэгъат
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъым
уӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэщ
уӏэкъуэбжакъуэщ
ӏэкъуэбжакъуэщ
дыӏэкъуэбжакъуэщ
фыӏэкъуэбжакъуэщ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэкъым
уӏэкъуэбжакъуэкъым
ӏэкъуэбжакъуэкъым
дыӏэкъуэбжакъуэкъым
фыӏэкъуэбжакъуэкъым
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэт
уӏэкъуэбжакъуэт
ӏэкъуэбжакъуэт
дыӏэкъуэбжакъуэт
фыӏэкъуэбжакъуэт
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэтэкъым
уӏэкъуэбжакъуэтэкъым
ӏэкъуэбжакъуэтэкъым
дыӏэкъуэбжакъуэтэкъым
фыӏэкъуэбжакъуэтэкъым
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнщ
уӏэкъуэбжэкъуэнщ
ӏэкъуэбжэкъуэнщ
дыӏэкъуэбжэкъуэнщ
фыӏэкъуэбжэкъуэнщ
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнкъым
уӏэкъуэбжэкъуэнкъым
ӏэкъуэбжэкъуэнкъым
дыӏэкъуэбжэкъуэнкъым
фыӏэкъуэбжэкъуэнкъым
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнущ
уӏэкъуэбжэкъуэнущ
ӏэкъуэбжэкъуэнущ
дыӏэкъуэбжэкъуэнущ
фыӏэкъуэбжэкъуэнущ
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнукъым
уӏэкъуэбжэкъуэнукъым
ӏэкъуэбжэкъуэнукъым
дыӏэкъуэбжэкъуэнукъым
фыӏэкъуэбжэкъуэнукъым
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэрэ
уӏэкъуэбжакъуэрэ
ӏэкъуэбжакъуэрэ
дыӏэкъуэбжакъуэрэ
фыӏэкъуэбжакъуэрэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэркъэ
уӏэкъуэбжакъуэркъэ
ӏэкъуэбжакъуэркъэ
дыӏэкъуэбжакъуэркъэ
фыӏэкъуэбжакъуэркъэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
уӏэкъуэбжакъуэ(р)т
ӏэкъуэбжакъуэ(р)т
дыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
фыӏэкъуэбжакъуэ(р)т
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъэ
уӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъэ
дыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъэ
фыӏэкъуэбжакъуэ(р)тэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуа
уӏэкъуэбжэкъуа
ӏэкъуэбжэкъуа
дыӏэкъуэбжэкъуа
фыӏэкъуэбжэкъуа
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуакъэ
уӏэкъуэбжэкъуакъэ
ӏэкъуэбжэкъуакъэ
дыӏэкъуэбжэкъуакъэ
фыӏэкъуэбжэкъуакъэ
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуат
уӏэкъуэбжэкъуат
ӏэкъуэбжэкъуат
дыӏэкъуэбжэкъуат
фыӏэкъуэбжэкъуат
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуатэкъэ
уӏэкъуэбжэкъуатэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуатэкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуатэкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуатэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъа
уӏэкъуэбжэкъуэгъа
ӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыӏэкъуэбжэкъуэгъа
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъакъэ
уӏэкъуэбжэкъуэгъакъэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъакъэ
дыӏэкъуэбжэкъуэгъакъэ
фыӏэкъуэбжэкъуэгъакъэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъат
уӏэкъуэбжэкъуэгъат
ӏэкъуэбжэкъуэгъат
дыӏэкъуэбжэкъуэгъат
фыӏэкъуэбжэкъуэгъат
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъэ
уӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуэгъатэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэ
уӏэкъуэбжакъуэ
ӏэкъуэбжакъуэ
дыӏэкъуэбжакъуэ
фыӏэкъуэбжакъуэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэкъэ
уӏэкъуэбжакъуэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэкъэ
дыӏэкъуэбжакъуэкъэ
фыӏэкъуэбжакъуэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэт
уӏэкъуэбжакъуэт
ӏэкъуэбжакъуэт
дыӏэкъуэбжакъуэт
фыӏэкъуэбжакъуэт
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэтэкъэ
уӏэкъуэбжакъуэтэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэтэкъэ
дыӏэкъуэбжакъуэтэкъэ
фыӏэкъуэбжакъуэтэкъэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэн
уӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн
дыӏэкъуэбжэкъуэн
фыӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнкъэ
уӏэкъуэбжэкъуэнкъэ
ӏэкъуэбжэкъуэнкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнкъэ
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэну
уӏэкъуэбжэкъуэну
ӏэкъуэбжэкъуэну
дыӏэкъуэбжэкъуэну
фыӏэкъуэбжэкъуэну
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнукъэ
уӏэкъуэбжэкъуэнукъэ
ӏэкъуэбжэкъуэнукъэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнукъэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнукъэ
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэмэ
уӏэкъуэбжакъуэмэ
ӏэкъуэбжакъуэмэ
дыӏэкъуэбжакъуэмэ
фыӏэкъуэбжакъуэмэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжакъуэмэ
умыӏэкъуэбжакъуэмэ
мыӏэкъуэбжакъуэмэ
дымыӏэкъуэбжакъуэмэ
фымыӏэкъуэбжакъуэмэ
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуамэ
уӏэкъуэбжэкъуамэ
ӏэкъуэбжэкъуамэ
дыӏэкъуэбжэкъуамэ
фыӏэкъуэбжэкъуамэ
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуамэ
умыӏэкъуэбжэкъуамэ
мыӏэкъуэбжэкъуамэ
дымыӏэкъуэбжэкъуамэ
фымыӏэкъуэбжэкъуамэ
мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
уӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
дыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
фыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
умыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
мыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэгъамэ
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
уӏэкъуэбжэкъуэнмэ
ӏэкъуэбжэкъуэнмэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
умыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэнмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
уӏэкъуэбжэкъуэнумэ
ӏэкъуэбжэкъуэнумэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
умыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
мыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэнумэ
мыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
уӏэкъуэбжакъуэтэмэ
ӏэкъуэбжакъуэтэмэ
дыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
фыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
умыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
мыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
дымыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
фымыӏэкъуэбжакъуэтэмэ
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
уӏэкъуэбжэкъуатэмэ
ӏэкъуэбжэкъуатэмэ
дыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
фыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
умыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
дымыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
фымыӏэкъуэбжэкъуатэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
уӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
дыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
фыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
умыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
уӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
умыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэнтэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
уӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
дыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
фыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
умыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
дымыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
фымыӏэкъуэбжэкъуэнутэмэ
мыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнт
уӏэкъуэбжэкъуэнт
ӏэкъуэбжэкъуэнт
дыӏэкъуэбжэкъуэнт
фыӏэкъуэбжэкъуэнт
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнтэкъым
уӏэкъуэбжэкъуэнтэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэнтэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуэнтэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуэнтэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнут
уӏэкъуэбжэкъуэнут
ӏэкъуэбжэкъуэнут
дыӏэкъуэбжэкъуэнут
фыӏэкъуэбжэкъуэнут
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнутэкъым
уӏэкъуэбжэкъуэнутэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэнутэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуэнутэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуэнутэкъым
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэми
уӏэкъуэбжакъуэми
ӏэкъуэбжакъуэми
дыӏэкъуэбжакъуэми
фыӏэкъуэбжакъуэми
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжакъуэми
умыӏэкъуэбжакъуэми
мыӏэкъуэбжакъуэми
дымыӏэкъуэбжакъуэми
фымыӏэкъуэбжакъуэми
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуами
уӏэкъуэбжэкъуами
ӏэкъуэбжэкъуами
дыӏэкъуэбжэкъуами
фыӏэкъуэбжэкъуами
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуами
умыӏэкъуэбжэкъуами
мыӏэкъуэбжэкъуами
дымыӏэкъуэбжэкъуами
фымыӏэкъуэбжэкъуами
мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъами
уӏэкъуэбжэкъуэгъами
ӏэкъуэбжэкъуэгъами
дыӏэкъуэбжэкъуэгъами
фыӏэкъуэбжэкъуэгъами
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэгъами
умыӏэкъуэбжэкъуэгъами
мыӏэкъуэбжэкъуэгъами
дымыӏэкъуэбжэкъуэгъами
фымыӏэкъуэбжэкъуэгъами
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнми
уӏэкъуэбжэкъуэнми
ӏэкъуэбжэкъуэнми
дыӏэкъуэбжэкъуэнми
фыӏэкъуэбжэкъуэнми
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнми
умыӏэкъуэбжэкъуэнми
мыӏэкъуэбжэкъуэнми
дымыӏэкъуэбжэкъуэнми
фымыӏэкъуэбжэкъуэнми
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнуми
уӏэкъуэбжэкъуэнуми
ӏэкъуэбжэкъуэнуми
дыӏэкъуэбжэкъуэнуми
фыӏэкъуэбжэкъуэнуми
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнуми
умыӏэкъуэбжэкъуэнуми
мыӏэкъуэбжэкъуэнуми
дымыӏэкъуэбжэкъуэнуми
фымыӏэкъуэбжэкъуэнуми
мыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжакъуэтэми
уӏэкъуэбжакъуэтэми
ӏэкъуэбжакъуэтэми
дыӏэкъуэбжакъуэтэми
фыӏэкъуэбжакъуэтэми
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжакъуэтэми
умыӏэкъуэбжакъуэтэми
мыӏэкъуэбжакъуэтэми
дымыӏэкъуэбжакъуэтэми
фымыӏэкъуэбжакъуэтэми
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуатэми
уӏэкъуэбжэкъуатэми
ӏэкъуэбжэкъуатэми
дыӏэкъуэбжэкъуатэми
фыӏэкъуэбжэкъуатэми
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуатэми
умыӏэкъуэбжэкъуатэми
мыӏэкъуэбжэкъуатэми
дымыӏэкъуэбжэкъуатэми
фымыӏэкъуэбжэкъуатэми
мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
уӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
ӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
дыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
фыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
умыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
мыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
дымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
фымыӏэкъуэбжэкъуэгъатэми
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
уӏэкъуэбжэкъуэнтэми
ӏэкъуэбжэкъуэнтэми
дыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
фыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
умыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
мыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
дымыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
фымыӏэкъуэбжэкъуэнтэми
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
уӏэкъуэбжэкъуэнутэми
ӏэкъуэбжэкъуэнутэми
дыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
фыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
умыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
мыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
дымыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
фымыӏэкъуэбжэкъуэнутэми
мыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъӏэкъуэбжэкъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуаи
уӏэкъуэбжэкъуаи
ӏэкъуэбжэкъуаи
дыӏэкъуэбжэкъуаи
фыӏэкъуэбжэкъуаи
ӏэкъуэбжэкъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуакъыми
уӏэкъуэбжэкъуакъыми
ӏэкъуэбжэкъуакъыми
дыӏэкъуэбжэкъуакъыми
фыӏэкъуэбжэкъуакъыми
ӏэкъуэбжэкъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
уӏэкъуэбжэкъуащэрэт
ӏэкъуэбжэкъуащэрэт
дыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
фыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
ӏэкъуэбжэкъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
умыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
мыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
дымыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
фымыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
мыӏэкъуэбжэкъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
уӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
уӏэкъуэбжэкъуагъэнт
ӏэкъуэбжэкъуагъэнт
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
ӏэкъуэбжэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
уӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэн
уӏэкъуэбжэкъуагъэн
ӏэкъуэбжэкъуагъэн
дыӏэкъуэбжэкъуагъэн
фыӏэкъуэбжэкъуагъэн
ӏэкъуэбжэкъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
уӏэкъуэбжэкъуагъэнт
ӏэкъуэбжэкъуагъэнт
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнт
ӏэкъуэбжэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
уӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
уӏэкъуэбжэкъуагъэнут
ӏэкъуэбжэкъуагъэнут
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
ӏэкъуэбжэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
уӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
ӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэну
уӏэкъуэбжэкъуагъэну
ӏэкъуэбжэкъуагъэну
дыӏэкъуэбжэкъуагъэну
фыӏэкъуэбжэкъуагъэну
ӏэкъуэбжэкъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
уӏэкъуэбжэкъуагъэнут
ӏэкъуэбжэкъуагъэнут
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнут
ӏэкъуэбжэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
уӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
дыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
фыӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
ӏэкъуэбжэкъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжакъуэ
уӏэкъуэбжакъуэ
ӏэкъуэбжакъуэ
дыӏэкъуэбжакъуэ
фыӏэкъуэбжакъуэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжакъуэ
умыӏэкъуэбжакъуэ
мыӏэкъуэбжакъуэ
дымыӏэкъуэбжакъуэ
фымыӏэкъуэбжакъуэ
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжэкъуа
уӏэкъуэбжэкъуа
ӏэкъуэбжэкъуа
дыӏэкъуэбжэкъуа
фыӏэкъуэбжэкъуа
ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжэкъуа
умыӏэкъуэбжэкъуа
мыӏэкъуэбжэкъуа
дымыӏэкъуэбжэкъуа
фымыӏэкъуэбжэкъуа
мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжэкъуэгъа
уӏэкъуэбжэкъуэгъа
ӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыӏэкъуэбжэкъуэгъа
ӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
умыӏэкъуэбжэкъуэгъа
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
мыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжэкъуэн
уӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн
дыӏэкъуэбжэкъуэн
фыӏэкъуэбжэкъуэн
ӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжэкъуэн
умыӏэкъуэбжэкъуэн
мыӏэкъуэбжэкъуэн
дымыӏэкъуэбжэкъуэн
фымыӏэкъуэбжэкъуэн
мыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжэкъуэну
уӏэкъуэбжэкъуэну
ӏэкъуэбжэкъуэну
дыӏэкъуэбжэкъуэну
фыӏэкъуэбжэкъуэну
ӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжэкъуэну
умыӏэкъуэбжэкъуэну
мыӏэкъуэбжэкъуэну
дымыӏэкъуэбжэкъуэну
фымыӏэкъуэбжэкъуэну
мыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэкъуэбжакъуэ
узэрыӏэкъуэбжакъуэ
зэрыӏэкъуэбжакъуэ
дызэрыӏэкъуэбжакъуэ
фызэрыӏэкъуэбжакъуэ
зэрыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыӏэкъуэбжакъуэ
узэрымыӏэкъуэбжакъуэ
зэрымыӏэкъуэбжакъуэ
дызэрымыӏэкъуэбжакъуэ
фызэрымыӏэкъуэбжакъуэ
мызэрыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэкъуэбжэкъуа
узэрыӏэкъуэбжэкъуа
зэрыӏэкъуэбжэкъуа
дызэрыӏэкъуэбжэкъуа
фызэрыӏэкъуэбжэкъуа
зэрыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыӏэкъуэбжэкъуа
узэрымыӏэкъуэбжэкъуа
зэрымыӏэкъуэбжэкъуа
дызэрымыӏэкъуэбжэкъуа
фызэрымыӏэкъуэбжэкъуа
зэрымыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа
узэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа
зэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дызэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фызэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа
зэрыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
узэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дызэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фызэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэкъуэбжэкъуэн
узэрыӏэкъуэбжэкъуэн
зэрыӏэкъуэбжэкъуэн
дызэрыӏэкъуэбжэкъуэн
фызэрыӏэкъуэбжэкъуэн
зэрыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыӏэкъуэбжэкъуэн
узэрымыӏэкъуэбжэкъуэн
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэн
дызэрымыӏэкъуэбжэкъуэн
фызэрымыӏэкъуэбжэкъуэн
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэкъуэбжэкъуэну
узэрыӏэкъуэбжэкъуэну
зэрыӏэкъуэбжэкъуэну
дызэрыӏэкъуэбжэкъуэну
фызэрыӏэкъуэбжэкъуэну
зэрыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыӏэкъуэбжэкъуэну
узэрымыӏэкъуэбжэкъуэну
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэну
дызэрымыӏэкъуэбжэкъуэну
фызэрымыӏэкъуэбжэкъуэну
зэрымыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэкъуэбжакъуэ
ущыӏэкъуэбжакъуэ
щыӏэкъуэбжакъуэ
дыщыӏэкъуэбжакъуэ
фыщыӏэкъуэбжакъуэ
щыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыӏэкъуэбжакъуэ
ущымыӏэкъуэбжакъуэ
щымыӏэкъуэбжакъуэ
дыщымыӏэкъуэбжакъуэ
фыщымыӏэкъуэбжакъуэ
щымыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэкъуэбжэкъуа
ущыӏэкъуэбжэкъуа
щыӏэкъуэбжэкъуа
дыщыӏэкъуэбжэкъуа
фыщыӏэкъуэбжэкъуа
щыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыӏэкъуэбжэкъуа
ущымыӏэкъуэбжэкъуа
щымыӏэкъуэбжэкъуа
дыщымыӏэкъуэбжэкъуа
фыщымыӏэкъуэбжэкъуа
щымыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэкъуэбжэкъуэгъа
ущыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыщыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыщыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
ущымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыщымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыщымыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щымыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэкъуэбжэкъуэн
ущыӏэкъуэбжэкъуэн
щыӏэкъуэбжэкъуэн
дыщыӏэкъуэбжэкъуэн
фыщыӏэкъуэбжэкъуэн
щыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыӏэкъуэбжэкъуэн
ущымыӏэкъуэбжэкъуэн
щымыӏэкъуэбжэкъуэн
дыщымыӏэкъуэбжэкъуэн
фыщымыӏэкъуэбжэкъуэн
щымыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэкъуэбжэкъуэну
ущыӏэкъуэбжэкъуэну
щыӏэкъуэбжэкъуэну
дыщыӏэкъуэбжэкъуэну
фыщыӏэкъуэбжэкъуэну
щыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыӏэкъуэбжэкъуэну
ущымыӏэкъуэбжэкъуэну
щымыӏэкъуэбжэкъуэну
дыщымыӏэкъуэбжэкъуэну
фыщымыӏэкъуэбжэкъуэну
щымыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэӏэкъуэбжакъуэ
уздэӏэкъуэбжакъуэ
здэӏэкъуэбжакъуэ
дыздэӏэкъуэбжакъуэ
фыздэӏэкъуэбжакъуэ
здэӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыӏэкъуэбжакъуэ
уздэмыӏэкъуэбжакъуэ
здэмыӏэкъуэбжакъуэ
дыздэмыӏэкъуэбжакъуэ
фыздэмыӏэкъуэбжакъуэ
здэмыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэӏэкъуэбжэкъуа
уздэӏэкъуэбжэкъуа
здэӏэкъуэбжэкъуа
дыздэӏэкъуэбжэкъуа
фыздэӏэкъуэбжэкъуа
здэӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыӏэкъуэбжэкъуа
уздэмыӏэкъуэбжэкъуа
здэмыӏэкъуэбжэкъуа
дыздэмыӏэкъуэбжэкъуа
фыздэмыӏэкъуэбжэкъуа
здэмыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэӏэкъуэбжэкъуэгъа
уздэӏэкъуэбжэкъуэгъа
здэӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыздэӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыздэӏэкъуэбжэкъуэгъа
здэӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
уздэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
здэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыздэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыздэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
здэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэӏэкъуэбжэкъуэн
уздэӏэкъуэбжэкъуэн
здэӏэкъуэбжэкъуэн
дыздэӏэкъуэбжэкъуэн
фыздэӏэкъуэбжэкъуэн
здэӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыӏэкъуэбжэкъуэн
уздэмыӏэкъуэбжэкъуэн
здэмыӏэкъуэбжэкъуэн
дыздэмыӏэкъуэбжэкъуэн
фыздэмыӏэкъуэбжэкъуэн
здэмыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэӏэкъуэбжэкъуэну
уздэӏэкъуэбжэкъуэну
здэӏэкъуэбжэкъуэну
дыздэӏэкъуэбжэкъуэну
фыздэӏэкъуэбжэкъуэну
здэӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыӏэкъуэбжэкъуэну
уздэмыӏэкъуэбжэкъуэну
здэмыӏэкъуэбжэкъуэну
дыздэмыӏэкъуэбжэкъуэну
фыздэмыӏэкъуэбжэкъуэну
здэмыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэӏэкъуэбжакъуэ
ущӀэӏэкъуэбжакъуэ
щӀэӏэкъуэбжакъуэ
дыщӀэӏэкъуэбжакъуэ
фыщӀэӏэкъуэбжакъуэ
щӀэӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыӏэкъуэбжакъуэ
ущӀэмыӏэкъуэбжакъуэ
щӀэмыӏэкъуэбжакъуэ
дыщӀэмыӏэкъуэбжакъуэ
фыщӀэмыӏэкъуэбжакъуэ
щӀэмыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэӏэкъуэбжэкъуа
ущӀэӏэкъуэбжэкъуа
щӀэӏэкъуэбжэкъуа
дыщӀэӏэкъуэбжэкъуа
фыщӀэӏэкъуэбжэкъуа
щӀэӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуа
ущӀэмыӏэкъуэбжэкъуа
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуа
дыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуа
фыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуа
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа
ущӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа
щӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыщӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыщӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа
щӀэӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
ущӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
дыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
фыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэӏэкъуэбжэкъуэн
ущӀэӏэкъуэбжэкъуэн
щӀэӏэкъуэбжэкъуэн
дыщӀэӏэкъуэбжэкъуэн
фыщӀэӏэкъуэбжэкъуэн
щӀэӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн
ущӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн
дыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн
фыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэӏэкъуэбжэкъуэну
ущӀэӏэкъуэбжэкъуэну
щӀэӏэкъуэбжэкъуэну
дыщӀэӏэкъуэбжэкъуэну
фыщӀэӏэкъуэбжэкъуэну
щӀэӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну
ущӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну
дыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну
фыщӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну
щӀэмыӏэкъуэбжэкъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжакъуэу
уӏэкъуэбжакъуэу
ӏэкъуэбжакъуэу
дыӏэкъуэбжакъуэу
фыӏэкъуэбжакъуэу
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжакъуэу
умыӏэкъуэбжакъуэу
мыӏэкъуэбжакъуэу
дымыӏэкъуэбжакъуэу
фымыӏэкъуэбжакъуэу
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжэкъуауэ
уӏэкъуэбжэкъуауэ
ӏэкъуэбжэкъуауэ
дыӏэкъуэбжэкъуауэ
фыӏэкъуэбжэкъуауэ
ӏэкъуэбжэкъуауэ / ӏэкъуэбжэкъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжэкъуауэ
умыӏэкъуэбжэкъуауэ
мыӏэкъуэбжэкъуауэ
дымыӏэкъуэбжэкъуауэ
фымыӏэкъуэбжэкъуауэ
мыӏэкъуэбжэкъуауэ(хэ) / мыӏэкъуэбжэкъуа(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏэкъуэбжакъуэурэ
уӏэкъуэбжакъуэурэ
ӏэкъуэбжакъуэурэ
дыӏэкъуэбжакъуэурэ
фыӏэкъуэбжакъуэурэ
ӏэкъуэбжакъуэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыӏэкъуэбжакъуэурэ
умыӏэкъуэбжакъуэурэ
мыӏэкъуэбжакъуэурэ
дымыӏэкъуэбжакъуэурэ
фымыӏэкъуэбжакъуэурэ
мыӏэкъуэбжакъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэкъуэбжакъу]э
[ӏэкъуэбжакъу]эр
--
[ӏэкъуэбжакъу]эхэр
Эргативнэ:
[ӏэкъуэбжакъу]э
[ӏэкъуэбжакъу]эм
--
[ӏэкъуэбжакъу]эхэм
Послеложнэ:
[ӏэкъуэбжакъу]экӀэ
[ӏэкъуэбжакъу]эмкӀэ
[ӏэкъуэбжакъу]эхэкӀэ
[ӏэкъуэбжакъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэкъуэбжакъу]эуэ
[ӏэкъуэбжакъу]эрауэ
[ӏэкъуэбжакъу]эхэу
[ӏэкъуэбжакъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]а
[ӏэкъуэбжэкъу]ар
--
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэр
Эргативнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]а
[ӏэкъуэбжэкъу]ам
--
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэм
Послеложнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]акӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]амкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]ауэ
[ӏэкъуэбжэкъу]арауэ
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэу
[ӏэкъуэбжэкъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]эн
[ӏэкъуэбжэкъу]эныр
--
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэр
Эргативнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]эн
[ӏэкъуэбжэкъу]эным
--
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэм
Послеложнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]энкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энымкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]эну
[ӏэкъуэбжэкъу]энырауэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэу
[ӏэкъуэбжэкъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]эну
[ӏэкъуэбжэкъу]энур
--
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэр
Эргативнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]эну
[ӏэкъуэбжэкъу]энум
--
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэм
Послеложнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]энукӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энумкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэкӀэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэкъуэбжэкъу]энууэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энурауэ
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэу
[ӏэкъуэбжэкъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрхэм едыркъын, жьэхэуэн, Ӏэкъуэшэкъуэн. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏэкъуэбжэкъуэн: shove, jostle, hustle, push, thrust, poke УРЫСЫБЗЭ
ӏэкъуэбжэкъуэн: толкаться БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.